Магистратура” БЎлими 5А231101 – жахон иқтисодиёти (минтақалар ва фаолият турлари бўйича) мутахассислиги

ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ИҚТИСОДИЁТ УНИВЕРСИТЕТИ
“МАГИСТРАТУРА” БЎЛИМИ
5А231101 – ЖАХОН ИҚТИСОДИЁТИ (МИНТАҚАЛАР ВА ФАОЛИЯТ ТУРЛАРИ БЎЙИЧА) МУТАХАССИСЛИГИ

“Халқаро иқтисодий муносабатлар” фанидан


ЯКУНИЙ НАЗОРАТ ИШИ


Диссертация мавзуси: Марказий осиё транспорт коридорларини ривожлантириш асосида Ўзбекистон логистик самарадорлигини ошириш йўллари.


Бажарди:
Текширди:


ТОШКЕНТ – 2021
М У Н Д А Р И Ж А

Аннотация.............................................................................................................
Мундарижа............................................................................................................
Келтирилган жадвал ва расмлар рўйхати..........................................................
I БОБ.	КИРИШ...............................................................................................
1.1.	Мавзунинг асосланиши ва долзаблиги.............................................
1.2.	Тадқиқотнинг мақсади ва вазифалари .............................................
1.3.	Тадқиқотнинг асосий муаммолари ва саволлари............................
1.4.	Тадқиқот объекти ва предмети..........................................................
1.5.	Тадқиқот натижаларининг илмий-назарий ва амалий аҳамияти...
1.6.	Диссертация таркибининг қисқача тавсифи...................................
II БОБ.	АДАБИЁТЛАР ШАРҲИ.................................................................
2.1.	Минтақавий ҳамда халқаро транспорт тизимини тартибга солиш ва мувофиқлаштириш муаммоларига бағишланган тадқиқотлар таҳлили.
2.2.	Марказий Осиё мамлакатларининг транспорт ва логистик салоҳияти тахлили.
III БОБ.	МЕТОДОЛОГИЯ..............................................................................
3.1.	Тадқиқот дизайни ва таҳлил учун қўлланиладиган усуллар.........
3.2.	Маълумотларни тўплаш жараёни ва манбалари.............................
3.3.	Тадқиқoтда қўлланилган yслyблар...................................................
3.4.	Тадқиқoтдан кyтилаётган илмий ва амалий натижалар
IV БОБ.	ТАҲЛИЛ ВА НАТИЖАЛАР..........................................................
4.1.	Марказий Осиё транспорт коридорлари ривожланишининг назарий асослари.
4.2.	"Буюк ипак йўли" доирасида Марказий Осиё транспорт коридорларининг ривожланиш хусусиятлари.
4.3.	Марказий Осиё транспорт коридорларининг логистик самарадорлигини ошириш тахлили.
4.4.	Марказий Осиё транспорт коридорларининг кенгайиши доирасида Ўзбекистон логистик салоҳиятини ошириш йўналишлари.
4.5.	Ўзбекистон транспорт тизимининг халқаро логистика марказларига интеграциясини чуқурлаштириш йўналишлари.
V БОБ.	ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР...........................................................
5.1.	Тадқиқотнинг асосий илмий ва амалий янгилиги ҳамда натижалари..........................................................................................
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ.......................................

КЕЛТИРИЛГАН ЖАДВАЛ ВА РАСМЛАР РЎЙХАТИ

1- жадвал	Автомобиль транспортида юк ташиш таннархининг таркибий тузилиши
2-жадвал	2019 йилдаги “LPI” (Logistics Performance Index) маълумотлари (160 давлат орасида)
3-жадвал	Марказий Осиё давлатларини халқаро юк ташувлардаги икки томонлама келишувлари
1-расм	Транспорт комплекси тузилмаси
4-жадвал	Транспорт турини танлашда таъсир этувчи асосий омиллар кесимида ҳар хил транспорт турларининг баҳоси (5 баллик шкала бўйича)
2-расм	Бошқарув тизимини такомиллаштириш
5-жадвал	2012-2019 йилларда транспорт турлари бўйича юк айланмаси ва юк ташиш
6-жадвал	Темир йўл транспорти бўйича ташилган юк ҳажми
7-жадвал	Темир йўл транспорти бўйича ташилган ташқи савдо юклари ҳаракат йўналишлари бўйича ҳажми
8-жадвал	Автомобиль транспорти бўйича ташилган ташқи савдо юклари
9-жадвал	Автомобиль транспорти бўйича ташилган ташқи савдо юклари ҳаракат йўналишлари бўйича ҳажми
3-расм	2016-2019- йиллар давомида темир йўл ва автомобил транспортила ташилган ташқи савдо юклари ўсиб бориш тенденсияси
4-расм	2016-2019- йиллар давомида мамлакат худуди орқали ташилган савдо юклари ҳаракат йўналишлари бўйича ҳажми

I БОБ
КИРИШ

1. 
   Мавзунинг асосланиши ва долзаблиги
   
1. 
   1.2. Тадқиқотнинг мақсади ва вазифалари.
   

Жаҳонда юз бераётган глобаллашув ва интеграция жараёнларининг авж олиши давлатлар ўртасидаги савдо алоқаларининг кенгайишига олиб келди. Ушбу жараён, биринчидан, транспорт коммуникациялар тизимини ривожлантириш, шунингдек, янги арзон ва қисқа трансконтинентал транзит коридорларини шакллантиришни талаб этаётган бўлса, иккинчидан, минтақа мамлакатларининг жаҳон транспорт тизими билан туташувчи транспорт тизимларини ўзаро мувофиқлаштиришни тақозо этмоқда. Айни шу жиҳатдан ташқи савдо фаолияти ривожланишини ўрганиш масаласи ҳозирги давр нуқтаи назаридан долзарбдир.
Тадқиқотнинг мақсади тизимли ёндашув асосида Марказий Осиё транспорт тизимини самарали бошқариш механизмини такомиллаштириш юзасидан таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
1.3. Тадқиқот асосий муаммолари ва тадқиқот саволлари
Бугунги кунда Марказий осиё транспорт коридорларини ривожлантириш асосида Ўзбекистон логистик самарадорлигини ошириш йўллари ривожланиши ва мамлакат иқтисодиётининг жаҳон бозорига интеграциялашуви тизимини ислоҳ қилиш жараёнларининг ахамиятини ошириш борасида юзага келадиган саволлар тадқиқот саволи хисобланади. Мазкур тадқиқот ишида илгари сурилган фаразлар эса қуйидагилардан иборат: «Минтақавий транспорт тизимини такомиллаштиришда муқобил коридорлар омили»ни аниқлаб айнан Ўзбекистоннинг ушбу коридордаги логистик самарадорлигини оширишнинг замонавий тенденцияларини аниқлаш.


1.4.Тадқиқот объекти ва предмети
1.5. Тадқиқот натижаларининг илмий-назарий ва амалий аҳамияти
Тадқиқот натижаларининг илмий аҳамияти транспорт тизимини бошқариш ва унинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш, минтақавий транспорт тизимини мувофиқлаштиришга оид олиб борилаётган илмий изланишлар учун манба сифатида фойдаланиш мумкинлиги билан изоҳланади. Тадқиқот натижаларининг амалий аҳамияти вазирлик ва идоралар томонидан мамлакат транспорт тизимига баҳо беришда, ундаги муаммоларни аниқлашда ва мониторинг қилишда, транспорт коридорлари имкониятлари ва истиқболларини белгилашда фойдаланилиши мумкинлиги билан изоҳланади. Бугунги кунда минтақавий транспорт коммуникациялари тизимини такомиллаштириш ҳамда халқаро аҳамиятдаги транспорт коридорларини ривожлантириш бўйича қуйидаги устувор йўналишларда илмий тадқиқотлар олиб борилмоқда: ақлли йўлларни ва иқтисодий рентабеллиги юқори бўлган, оптимал имкониятга эга муқобил транспорт коридорларини яратиш, турли стандартдаги темир йўл излари кенглигига эга давлатлар ва минтақалар учун универсал, комбинациялашган темир йўл рельсларнинг иқтисодий аҳамиятини асослаш, давлатларнинг транспорт тизимларини интеграциялашуви натижасида олинадиган синергетик самарани аниқлаш каби олиб борилаётган илмий ишлар ушбу тадқиқот учун асос хисобланади.

6.