Магнит майдонида таъсир қилувчи кучлар


Download 461 Kb.
bet4/6
Sana16.06.2023
Hajmi461 Kb.
#1495881
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
дўешт

Лоренс кучи-магнит майдонда ҳаракатланаётган зарядли заррага таъсир етувчи куч. Бу кучни X. A. Лоренц 1884-йилда Холл ефектиии тахлил етиш жараёнида аниқлаган. Лоренц кучи ҳамма вақт зарядли зарранинг ҳаракат тезлигига тик йўналганлиги сабабли, ҳеч қандай иш бажармайди ва марказга интилма куч ёге вазифасини ўтайди.
Ф=қ(Е+[в * Б]).
Тез ҳаракатланувчи зарядга таъсир қилувчи Лоренц кучи зарралар a қабариқ камераси. Ижобий ва манфий заряд траекториялари қарама-қарши йўналишда егри чизиқ.
Йилда физика (хусусан. ичида електромагнетизм ) Лоренц кучи (ёки електромагнит куч) електр ва магнитнинг бирикмасидир куч a нуқтали заряд сабабли електромагнит майдонлар. Заряд зарраси q тезлик билан ҳаракат қилиш v ичида електр майдони E ва а магнит майдон B кучини бошдан кечиради
Ф=қе+қв*B
Магнит майдон фақатгина магнит билан ўзаро таъсирлашибгина қолмай, токли ўтказгичга ҳам таъсир кўррсатади. Масалан, токли ўтказгични доимий магнит майдонга кирицак, бу ўтказгичга Ф=Иблсинα куч таъсир етади, бунда I- ўтказгичдаги ток кучи, В – доимий магнит индуксияси, - ток йўналиши билан магнит индуксияси вектори йўналиши орасидаги бурчак. Ифода ўтказгич тўғри чизиқли ва магнит майдон бир жинсли бўлсагина тўғридир. Умумий ҳолда, ихтиёрий формага ега бўлган ўтказгич ва бир жинсли бўлмаган магнит майдон учун

Биз кўрдикки, магит майдони томонидан токли ўтказгичга куч таъсир қилар экан. Бу кучларнинг келиб чиқиши қандай? Маълумки, электр токи зарядларнинг йўналтирилган ҳаракати, шунинг учун айтиш мумкинки, магнит майдони шу майдонда ҳаракат қилувчи ҳар қандай электр зарядга қандайдир куч билан таъсир қилади. Бу вақтда ўтказгичга таъсир қилувчи куч - ундаги ток ташувчиларга таъсир этувчи йиғинди кучдир.


Алоҳида ток ташувчига таъсир қилувчи кучни ҳисоблаймиз. Узунлиги dl бўлган токли ўтказгичга таъсир этувчи куч (1) билан аниқланади. Ток элементи Idl дан ва (6.6) формуладан фойдаланиб ток зичлигига ўтказамиз. У вақтда Idl=qn0 uSdl Бу ерда S-ўтказгич кўундаланг кесим юзаси, q- ток ташувчи заряд n0 mок ташувчилар концентрацияси, u- йўналтирилган ҳаракат тезлиги, мусбат ток ташувчиларнинг ҳаракат тезлиги йўналиши ва ток кучи мос келгани учун кейинги тенгликни вектор кўринишда ёзиш мумкин.
I
Download 461 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling