Mahsulot ishlab chiqarish hajmini ifodalovchi ko’rsatkichlar tizimi H. R. Fozilov

• mo'may foyda keltiruvchi tovarlarning hajmi;

• me'yordagi moddiy va mehnat sarflaridan ham tejamkorlik imkoniyati bo'lgan tovarlarning mavjudligi;

• arzon xom-ashyo, yoqilg'i va boshqa moddiy boyliklarning yaqinligi;

• ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning texnologiyasini takomillashishi evaziga yuqori manfaat;

• tovarlar sifatini yaxshilanishi va boshqalar.

Mahsulot turlari bo'yicha rejaning bajarilishi har xil darajada bo'lishi strukturani o'zgarishidan dalolat beradi. Struktura bo'yicha mahsulot ishlab chiqarish rejasining bajarilishi uchun haqiqiy ishlab chiqarilgan mahsulotning barcha xillari rejalashtirilgan mahsulot tarkibi va tuzilishiga teng kelishi kerak. Ishlab chiqarilgan mahsulot strukturasining o'zgarishi firmaning barcha iqtisodiy ko'rsatkichlariga ta'sir etadi. Mahsulot ishlab chiqarish tarkibida qimmatbaho mahsulot turlari ulushini ortishi tufayli mahsulot qiymat shaklida ortadi va buning aksicha bo'lsa, qiymat shaklida mahsulot kamayadi. Xuddi shunday yuqori rentabellikka ega bo'lgan mahsulot turlarini ortishi, rentabelligi past turlarini pasayishi tufayli umumiy foyda miqdori ortadi.

Korxonalar tajribasida mahsulot ishlab chiqarish hajmiga ta'sir etuvchi omillarni turlicha guruhlashtirish mumkin, lekin bular ichida eng muhimlari bo'lib:

• tadbirkorlik omili;
• mehnat omillari;
• moddiy zahiralar bilan ta'minlanganlik omili;
• asosiy vositalar bilan qurollanganlik omili;
• boshqa omillar;

Takrorlash uchun savollar

• Xo'jalik subektlarining mahsulot ishlab chiqarish hajmlarini tahlil etishning ahamiyati nimalarda ko'rinadi?
• Mahsulot ishlab chiqarish hajmlarini o'rganishda tahlilning asosiy vazifalari nimalardan iborat bo'ladi?
• Qanday axborot manbalaridan foydalaniladi?
• Mahsulot hajmini ifodalovchi ko'rsatkichlar tizimini ifodalab bering?
• Yalpi va tovar mahsuloti deganda nimani tushunasiz?
• Mahsulot ishlab chiqarish rejasining bajarilishi va uning dinamikasi qanday tahlil etiladi?

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT!