Махсус қисм

Субъектив томондан жиноят тўғри қасддан содир эти­лади.

Жиноят субъекти ўн олти ёшга тўлган шахс ҳисобланади. Мазкур жиноятларни содир этган мансабдор шахслар ҳокимият ёки мансаб ваколатини суиистеъмол қилиш (ЖК 205-моддаси) ёхуд ҳокимият ёки мансаб ваколати доирасидан четга чиқиш (ЖК 206-моддаси) ё одил судловга қарши жиноят, қонунга хилоф равишда ушлаб туриш ёки ҳибсга олиш (ЖК 234-моддаси) бўйича жавобгарликка тортилади.



139 - м о д д а. Туҳмат


Туҳмат қилиш, яъни била туриб бошқа шахсни шарманда қи­ладиган уйдирмалар тарқатиш, шундай ҳаракатлар учун маъму­рий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, -
энг кам ойлик иш ҳақининг икки юз бараваригача миқдорда жа­рима ёки икки йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.
Нашр қилиш ёки бошқача усулда кўпайтирилган матнда ёхуд оммавий ахборот воситалари орқали туҳмат қилиш -
энг кам ойлик иш ҳақининг икки юз бараваридан тўрт юз баравари­гача миқдорда жарима ёки икки йилдан уч йилгача ахлоқ туза­тиш ишлари ёхуд олти ойгача қамоқ билан жазоланади.
Туҳмат:
а) оғир ёки ўта оғир жиноят содир этишда айблаб;
б) оғир оқибатлар келиб чиқишига сабаб бўлган ҳолда;
в) хавфли рецидивист томонидан;
г) ғаразгўйлик ёки бошқа паст ниятларда қилинса, -
уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

1. 
   Жиноят объекти шахснинг шаъни ва қадр-қиммати ҳи­собланади.
   
2. 
   Объектив томондан жиноят бошқа шахсни об­рўсизлан-тирадиган ёлғон, уйдирмаларни тарқатишда ифодала­нади.
   

3. Туҳмат қилиш мақсадида уйдирмалар тарқатиш де­ганда, уларни ҳеч бўлмаганда бир кишига исталган шаклда (оғ­заки, ёзма равишда, телефон орқали, компьютер ва Интернет ёр­дамида) етказишни тушуниш зарур.

4. 
   Уйдирма деганда, уйдирмачи томонидан амалда мавжуд бўлмаган ёки сохталаштирилган ҳодисаларни тушуниш керак.
   
5. 
   Рост бўлган, лекин шахсни обрўсизлантирадиган маълумот­ларни тарқатиш туҳмат таркибини вужудга келтир­майди.
   
6. 
   Туҳматдаги уйдирмалар мутлақо ёлғон ёхуд кишини об­рўсизлантирадиган бўлиши лозим. Суд ҳар бир алоҳида олинган ҳолатда маълумотларни ёлғон ёхуд шахсни обрўсизлантирганлиги ма­саласини ҳал қилиши керак.
   
7. 
   Жиноят бошқа кишини обрўсизлантирадиган ёлғон уйдирма­ларни била туриб, ҳеч бўлмаганда бир кишига етказилган ҳолатда тугалланган деб топилади.
   
8. 
   Шарҳланаётган модда бўйича жиноятни квалификация қи­лиш учун айбдор илгаридан ўзи тарқатаётган уйдирмаларнинг ёлғонлигини билиши муҳим.
   
9.