Махсус текшириш усуллари ўз навбатида 2 га бўлинади

Перкуссия усулининг 8 хили мавжуд:
1. Дигитал перкуссия - бармоқлар ёрдамида тақиллатиб текширилади;
2. Инструментал перкуссия - плессиметр ва перкуссион болғача ёрдамида тақиллатиб текширилади;
3. Воситасиз перкуссия - текшириладиган орган юзасига бармоқ, ёки перкуссион болғача билан бевосита ўрилади. Бунда жуда секин ва паст товуш ҳосил бўлади;
4. Воситали перкуссия - бунда текширилаётган орган юзасига чап қўл бармоқларини қўйиб, ўнг қўл бармоқлари билан урилади (бармоқ, устидан бармоқ билан уриш) ёки текшириладиган орган юзасига плессиметрни қўйиб, болғача билан плессиметр юзасига урилади (плессиметр устига болғача билан уриш);
5. Юзаки перкуссия - бармоқ, ёки болғача билан секин урилади. Бунда уриш кучи 2-3 см чуқурликка тарқалади.
6. Кучли ёки чуқур перкуссия - перкуссия қилганда кучли урилади, уриш кучи 7-8 см чуқурликкача тарқалади;
7. Стаккато перкуссияси - бунда ҳар урилганда болғача плессиметр юзасидан дарҳол кўтарилади ва органлардаги патологик ўзгаришларни аниқлашда ишлатилади;
8. Легато перкуссияси - ҳар урганда болғача плессиметр юзасига озроқ ушлаб турилади ва органларнинг чегарасини аниқлаганда қўлланилади.
Тақиллатишнинг бу турларини қўллаш ҳайвоннинг катта кичиклигига, тери қопламаси ва терининг ривожланганлигига, органларнинг жойлашган жойига ва текшириш мақсадига боғлиқ. Масалан, агарда ҳайвон янги туғилган, нозиқ тери қопламаси ва териси яхши ривожланмаган бўлса воситасиз дигитал перкуссия қўлланилади. Ҳайвон катта, қўпол, жуни ва териси ривожланган, қалин бўлса воситали инструментал перкуссия қўлланилади. Агарда органлар 2-3 см чуқурликда жойлашган бўлса юзаки перкуссия, 8-7 см чуқурликда жойлашган бўлса - кучли перкуссия ишлатилади.
Инструментал перкуссияда плессиметр чап қўл билан текшириладиган орган юзасига зич теккизиб ушлаб турилади ва ўнг қўлдаги перкуссион болғача билан урилади. Болғачани шундай ушлаб уриш керакки, плессиметрга болғачанинг резина ёстиқчаси тексин (темир темирга тегмасин). Бунда уриш кучи бир хил бўлиши керак. Уриш кучи ҳар хил бўлса товуш ҳам ҳар хил эшитилади.
Органларнинг чегарасини аниқлаганда ўша органдан эшитилаётган товушнинг ўзгаришига эътибор берилади. Қаерда товуш ўзгарса, ўша жойда текширилаётган органнинг чегараси тугайди. Органлардаги патологияни аниқлаганда, органнинг ўзи тақиллатиб кўрилади. Агар органнинг ҳамма жойидан бир хил, ўша органга хос товуш эшитилса, орган соғ ҳисобланади. Агарда нормадаги товуш ўзгарса, патология борлигидан далолат беради.
Аускультация. Органлар иш бажарганда ҳосил бўладиган табиий товушларни текшириш учун эшитиш усули қўлланилади. Эшитиш усули билан текширганда хона ёпиқ бўлиб, шовқин, қўшимча товуш бўлмаслиги керак. Ўз вазифасини бажарганда фақат юрак кекирдак ҳиқилдоқ ўпка, ошқозон ва ичакларда табиий товушлар ҳосил бўлади. Шунинг учун эшитиш усули билан шу органлар текширилади. Ички органларда ҳосил бўлган товушлар бўшлиқларда ҳамма томонга қараб тарқалади. Товуш ҳосил бўлган орган қанчалик узоқ бўлса, товуш ҳам шунчалик секин эшитилади.