Majburiyatini

Pedagogik nazorat tamoyillari va uning tarkibiy kdsmlari
Pedagogik nazorat jarayoni uziga xos tamoyillar gurux;i: nazo­ ratning ta’lim, щshpish va rivojlantirish bilan alok,alari, ob’ek- tivlik, adolatlilik va oshkoralik, ilmiylik va samaradorlik, ti- zimlilik va xar tomonlamalilik bilan tartibga solinadi.
Bunda samaradorlikni umumlashtiruvchi tamoyil deb atash mum­ kin, deb disoblaymiz. U nazoratni mak,bul tarzda tashkil kdpish masalalarini uz ichiga oladi, erishilgan samara bilan sarflangan vant, vositalar urtasidagi nisbatni, nazoratning makradga yunal- ganligini disobga oladi.
Ta’lim faoliyati sifatini nazorat k,ilish konkret pedagogik tizim sifatida, kuyidagi beshta tarkibiy k;ismni (129, 132): mak;- sadlar, axborotlar mazmuni, pedagogik kommunikatsiya vositalari, nazorat sub’ektlarini (nazorat kdluvchi va nazorat kdlinuvchi yoki ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi) uz ichiga oladi.
Nazorat maksadi — davlat ta’lim standartlari talablari dara- jasiga mos keluvchi umumdavlat ta’lim mak,sadlarini, ijtimoiy buyurtmani bosk,ichma-bosk,ich transf ormatsiya k,ilish natijasi bulmish tarkibiy k,ism. Shu tarikd, nazoratni tashkil kdlishda ta’­ lim mak,sadlarini disobga olish damda ularga muvofik, dolda nazo­ rat mak,sadlarini konkretlashtirish zarur.
Nazoratning asosiy vazifalaridan kelib chik;ilsa, uning mak,- sadi ta’lim jarayonining vak,t jidatidan turli boskdchlarida bi- limlarning uzlashtirilishini anikdash; ta’lim darajasi uning mak,sadlariga muvofikdigini anikdash; nazorat natijalaridan ukuv­ chilar faoliyatini boshk,arishda foydalanishdan iborat. Mak,sad- ning uch tarkibiy k,ismining dammasi «nazorat maksadi»da:

• 
  mak,sadni amalga oshirish — nazorat jarayonida;
  
• 
  mak,sadni kuya bilish — axborot mazmunida, nazorat vositala- rida;
  
• 
  mak,sadni tasdikdash — ta’lim oluvchilar faoliyatini boshk,a- rishda mavjud.
  

Tuzatish ta’sirini amalga oshirish nazoratning mudim mak,sad- laridan biri disoblanadi. Tuzatish doimo zarur, u ukuvchilarning individual farkdaridan yuzaga keladi. Aynan shuning uchun dam, uk,igish samarali bulishi uchun doimo nazorat zarur buladi. Ta’lim jarayonini fak,at shu asosda tugrilab turish mumkin.