Makroiqtisodiy tahlil

11.6.3. Markaziy bankning valuta siyosati

Markaziy bankning valuta siyosati doirasida amalga oshiriladigan valuta operatsiyalarining uch asosiy turi xalqaro bank amaliyotida keng qo‘llanilmoqda. Ular quyidagi operatsiyalardan iboratdir:

1. 
   Valuta intervensiyasini amalga oshirish maqsadida o‘tkaziladigan operatsiyalar.
   

125

2. 
   Hukumatning tashqi qarzini to‘lash bo‘yicha Markaziy bank tomonidan amalga oshiriladigan valuta operatsiyalari.
   

2. 
   Markaziy bankning balansidagi oltin-valuta zaxiralarini boshqarish operatsiyalari.
   

Qisqасhа хulоsаlаr

To‘lov balansi – muayyan muddat davomida mamlakatning chet ellarga sarflagan va xuddi shu davr mobaynida mamlakatga chet eldan tushgan to‘lovlar summalari nisbatini tavsiflaydi. To‘lov turkumiga tashqi qarz, uning foizi, chetdan olingan tovarlar va xizmatlar haqi, xorijiy investitsiyalar, xorijda diplomatik ishlarni, iqtisodiy aloqalarni yuritish xarajatlari, fuqarolar va qo‘shma korxonalarning chet elga pul o‘tkazmalari va boshqalar kiradi.

Nazorat va muhokama uchun savollar

1. To‘lov balansi tarkibiy qislari o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntirib bering.

2.To‘lov balansi taqchilligi va inqirozi bir xil tushunchalarmi?

3. 
   Erkin tebranuvchi valuta kursi tizimida to‘lov balansi qay yo‘sinda barqarorlashadi?
   

3. 
   To‘lov balansi tarkibiy qislari o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntirib bering.
   

5.To‘lov balansi taqchilligi va inqirozi bir xil tushunchalarmi?

6. 
   Erkin tebranuvchi valuta kursi tizimida to‘lov balansi qay yo‘sinda barqarorlashadi?
   

6. 
   “Suzuvchi valuta kurslari” nazariyasining mazmuni nimalarda namoyon bo‘ladi.
   

6. 
   “Belgilangan paritetlar va valuta kurslari” nazariyasining asosiy qoidalari nimalardan iborat?
   

6. 
   Milliy valutaning barqarorligini ta’minlashda qo‘llaniladigan qanday usullarni bilasiz?
   

6. 
   Devalvatsiya nima maqsadda amalga oshiriladi?
   
7. 
   Revalvatsiya nima maqsadda amalga oshiriladi?
   

126