Makroiqtisodiy tahlil

Nazorat va muhokama uchun savollar

1. 
   O‘zbekiston Respublikasining soliq-budjet sohasida so‘nggi yillarda qabul qilingan me'yoriy-huquqiy hujjatlarining asosiy mazmuni nimalardan iborat?
   

2. 
   Diskret fiskal siyosatining kamchiliklari nimalardan iborat?
   

3. 
   Budjet taqchilligi va ortiqchaligi qanday paydo bo‘ladi, ular qay yo‘sinda tugatiladi?
   

4. 
   Rag‘batlantiruvchi va cheklovchi fiskal siyosatning qisqa va uzoq muddatdagi natijalarini tushuntirib bering.
   

83

9-BOB.
ISHSIZLIK VA INFLATSIYA DARAJASINING IQTISODIY TAHLILI

9.1. Aholining asosiy kategoriyalari

Makroiqtisodiy beqarorlik vaziyati yuzaga kelib, iqtisodiy rivojlanish pasayish tomon o‘zgarganda, iqtisodiy resurslardan to‘liq foydalanmaslik oqibatida ishsizlik muammosi yuzaga kelishi mumkin. Ishsizlarni aniqlash uchun eng avvalo aholining asosiy toifalarini ko‘rib chiqish lozim bo‘ladi.

Mamlakat aholisi (population – POP) makroiqtisodiy nuqtai nazardan ikki toifaga ajratiladi:

ishchi kuchi tarkibiga kiritiladigan aholi (labour force - L);

ishchi kuchi tarkibiga kiritilmaydigan aholi (non-labour force - NL)
POP=L+NL

Aholining «band bo‘lganlar», «ishsizlar» va «ish kuchi tarkibiga kiritilmaydiganlar» toifalari o‘rtasida doimiy ravishda aloqa mavjud bo‘lib, ularga o‘zaro bir-biri bilan o‘rin almashish jarayonlari xosdir (8. 1. 1-rasm).

Band


bo‘lganlar

Ishchi kuchi

tarkibiga

kirmaydiganlar