Maktab kutubxonalari ishini samarali tashkil etish vositalari. Umumta’lim muassasasi kutubxonasini rivojlantirish konsepsiyasi asosida o‘quvchilar
Maktab kutubxonalarini rivojlantirishda oldimizda turgan muammolar
Download 0.84 Mb. Pdf ko'rish
|
kutubxona
|
2. Maktab kutubxonalarini rivojlantirishda oldimizda turgan muammolar.
Farzandlarimizning belgilangan ta’lim olish huquqini ta’minlash maqsadida ta’lim muassasalari uchun o‘quv adabiyotlari sotib olinadi. Bundan tashqari, maktab kutubxonalari fondlarini to‘ldirish uchun, fan va badiiy kitoblarini sotib olish uchun har yili moliyalashtiriladi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra respublikamizda deyarli barcha umumta’lim maktablarida maktab kutubxonasi mavjudligi xulosa chiqarish mumkin. Shuni ta’kidlash kerakki, kutubxonalarning faqat 43 % o‘quv xonasiga ega. Bundan tashqari, maktab kutubxonalarida fan adabiyotlari yetarli ekanligi va badiiy adabiyotlar, ma’lumotnoma, sohaga oid bo‘lgan boshqa adabiyotlar bilan to‘dirish uchun ehtiyoj katta ekanligi ma’lum. Hozirgi zamonda bolalar yozuvchilari tomonidan yaratilayotgan bolalar adabiyoti, shuningdek, vatanparvarlik va etnik-madaniy yo‘nalishdagi adabiyotlar bilan kutubxonalarini ta’minlash rivoji ham oqsamoqda. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, shahar maktab kutubxonalari va qishloq joylarining moddiy-texnika bazasi holati jiddiy farq qiladi. 5 Maktab kutubxonalarida zamonaviy texnik jihozlarash va o‘quv-tarbiyaviy ishlarni amalga oshirish uchun, multimediya va kompyuter texnikasi uchun bo‘sh joy va zamonaviy mebellarning mavjud emasligi ifodalangan. Mamlakatmizda ta’lim muassasalarining 76% i internet tarmog‘iga ulangan. Maktab kutubxonalarining 70 % ida maktab kutubxonachisi ish joyi kompyuter bilan ta’minlanmagan va multimediya uskunalari bilan - 42 % ta’minlangan xolos. Shuningdek respublika ta’lim muassasalarining 60% i kutubxonachilar va foydalanuvchilarning ish joylarida avtomatlashtirilgan axborot-kutubxona tizimi mavjud emas, 64% maktablarda o‘qituvchi va o‘quvchilar uchun kompyuterlar yo‘q; 90% maktablarda elektron darsliklar yo‘q, elektron qo‘llanmalarga ega bo‘lgan darsliklarning mavjudligi esa 20% ni tashkil etadi. Wi-Fi texnologiyasidan foydalangan holda maktab binosining istalgan joyidan internetga kirish faqatgina ta’lim muassasalarining 2% foizida ta’minlangan. Bundan tashqari, elektron (raqamli) kutubxonalar, professional ma’lumotlar bazalari, ma’lumot olish va qidirish mexanizmlari va boshqa axborot resurslariga cheklangan kirish imkoniyati mavjud. Dasturiy ta’minot qismida kataloglash jarayonining markazlashtirilgan qo‘llab- quvvatlanishi cheklangan. Ular elektron kutubxona va axborot-kommunikassiya texnologiyalarini maktab kutubxonasi faoliyatiga rivojlantirish va keng joriy etishni talab qiladi. Shuni ta’kidlash kerakki, maktab kutubxonalarining tarmoqlararo aloqasi tizimlashtirish va yanada rivojlantirishni talab qiladi. Buning uchun kutubxonachining roli va o‘rnini tubdan qayta ko‘rib chiqish kerak. IFLA ko‘rsatmalariga binoan maktab kutubxonachisi o‘quvchilar va o‘qituvchilarning bilimini oshirish, ijtimoiy rivojlanirish, jumladan, so‘rovnomalar o‘tkazish o‘tkazish boshqaruvchilik qobiliyatiga ega bo‘lishi kerak albatta. Shuni ta’kidlash kerakki, maktab kutubxonachilari orasida o‘z ishining ustasi bo‘lgan ko‘plab mutaxassislar ham mavjud. Ammo bugungi kunda maktab kutubxonachisi tomonidan taqdim etiladigan xizmatlar ro‘yxati sezilarli darajada kengaydi, bu kutubxonachining ishlariga ulgurmasligiga olib kelmoqda. Ma’lumki maktablarda ijara tizimi asosida fan kitoblari bilan ta’minlash tizimi mavjud. Bu ish to‘liq maktab kutubxonachisi zimmasida. Muammo yechimi sifatida shtatlar ro‘yxatiga qo‘shimcha shtat ajratilishi talab qiladi. Shu bilan birga, kutubxonachining professional malakasiga oid muammo mavjud va respublikadagi bir qator maktab kutubxonachilari hyech qanday maxsus ma’lumotga (kutubxonachi) ega emaslar. 6 Kutubxonachilar uchun metodik yordam ko‘rsatish tizimi ham zamonaviylashtirishni talab qiladi. Bunda kutubxonachilar va maktab kutubxonachilari uchun masofadan o‘qitish tizimi kabilarni joriy etish, maqsadga muvofiq. Shunday qilib, bugungi kunda maktab kutubxonalarini rivojlantirishga to‘sqinlik qilayotgan to‘siqlar quyidagilar: ta’lim sohasidagi munosabatlarda ishtirokchilarning xatti-harakatlari, me’yoriy-huquqiy bazani takomillashtirish, kadrlar muammolari, moddiy-texnika bazasi sustligi, kutubxona fondining ma’naviy eskirish, hamkorlik va axborot resurlari va dasturiy ta’minotning yetishmasligi. Download 0.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|