Maktab kutubxonalari ishini samarali tashkil etish vositalari. Umumta’lim muassasasi kutubxonasini rivojlantirish konsepsiyasi asosida o‘quvchilar

Umumiy o‘rta ta’lim maktab kutubxonalari uchun zaruriy internet tarmog‘i 
va dasturiy ta’minotlar 
 
internetga ulanish 
tezligi: dial-up (modem) 
orqali ulanish ADSL 
orqali ulanish 
 
 
kamida 1 mb/sek 
Dasturiy ta’minot 
Audio-video mahsulotlar 
soni operasion tizim 
antivirus himoya 
Har bir o‘rganilayotgan fan uchun 1 ta 
sinf uchun 1 ta komplekt 
har bir PK uchun 1 dona 
Kutubxona dasturlari 
Ofis dasturlari (Word, Exsel) 
avtomatlashtirilgan axborot-kutubxona 
tizimi (KADATA). 
Lisenziyalangan 
Internetga bir vaqtning o‘zida kirish 
imkoniyatiga ega bo‘lgan foydalanuvchilar soni 
5-15 nafar 
Bir vaqtning o‘zida kutubxonaning elektron 
katalogi bilan ishlaydigan ishtirokchilar soni 
5-15 nafar 
Elektron katalog 
Ixtisoslashtirilgan 
fondning elektron katalogi 

---

29 
Izoh: Umumiy o‘rta ta’lim maktabi kutubxonasining minimal kitob fondi 2500 
nusxadan kam bo‘lmasligi lozim. 
Umumiy o‘rta ta’lim 
maktabi kutubxonasining 
kitob 
fondini
to‘ldirish standarti 
 
T/r 
Fond 
tarkibi 
1 nafar 
o‘quvchig
a nisbatan 
standart 
(dona) 
Kitob fondi 
500 
nafargacha 
501 
nafardan 
1000 
nafargacha 
1001 
nafardan 
2000 
nafargacha 
2001 
nafardan 
4000 
nafargacha 
1. 
Kitob 
0,25 
125 
126-250 
251-500 
501-1000 
2. 
Audioѐzuv 
0,02 
10 
11-20 
21-40 
41-80 
3. 
Videoѐzuv 
0,004 
2 
4 
8 
16 
4. 
Elektron nashr 
0,004 
2 
4 
8 
16 
Umumiy 
o‘rta ta’lim 
maktablarida 
hisob-kitoblarni
yuritish hujjatlari 
T/r 
Nomi 
Miqdori 
O‘lchami 
1. 
Inventar kitobi 
dona 
A 4 formatda, 96 sahifa, qog‘oz 
qalinligi 80 gramm 
2. 
Jamlama kitobi 
(summarniy) 
dona 
A 4 formatda, 96 sahifa, qog‘oz 
qalinligi 80 gramm 
3. 
Kitobxonlarni kunlik 
ro‘yxatga olish kitobi 
(dnevnik) 
dona 
A 4 formatda, 96 sahifa, qog‘oz 
qalinligi 80 gramm 
4. 
Yo‘qolgan adabiѐtlarni 
ro‘yxatga olish kitobi 
dona 
A 4 formatda, qattiq muqovali 
5. 
Kitobxon formulyari 
ehtiѐjga ko‘ra 
100 x 140 x 1 (mm) yumshoq, 
og‘irligi 9 g 
 
Umumiy o‘rta ta’lim maktabi kutubxonasining adabiyotlar fondi 
uchun belgilangan standart 
 
 
1 nafar 
kitobxonga 
nisbatan 
standart 
(dona) 
Kitob fondi 
Kitob fondi: 1 nafar aholi soniga nisbatan standart 5-6 dona 
500 
nafargacha 
501 nafardan 
1000 nafargacha 
1001 nafardan 
2000 nafargacha 
2001 nafardan 4000 
nafargacha 
3000 
3000 
5 005 - 10 000 
10 005 – 20 005 
 

---

30 
Muhokama uchun savollar: 
1. Maktab kutubxonasi faoliyati samaradorligi nimalarda ko‘rinadi? 
2. Maktab kutubxonasi asosan qanday xizmat turlarini samarali tashkil etishi 
lozim? 
3. Maktab kutubxona ishini samarali tashkil etishda qanday innovatsion 
usullar va yangi g‘oyalarni loyihalashtirgan bo‘lar edingiz? 
4. Maktab kutubxonasining asosiy vazifalari nimalardan iborat? 
Amaliy mashg‘ulot topshiriqlari: 
1. O‘zbekiston milliy kutubxonasiga masofaviy a’zo bo‘ling.
2. O‘zbekiston milliy kutubxonasi tarixi va bugungi zamonaviy faoliyati 
haqida qo‘shimcha ma’lumot to‘plang. 
3. Parij milliy kutubxonasi fondining bugungi kundagi holati yuzasidan qisqa 
ma’lumot qidiring.
4. Kongress kutubxonasiga virtual a’zo bo‘lish imkonini toping. 
5. Dunyoning noyob kutubxonalari haqida ma’lumot yig‘ing.