Maktablarda zoʻravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish

Trenerning savoli:
Bola huquqlari haqida nimalarni bilasiz? Qaysi xalqaro hujjat bola huquqlari va ularni himoya qilish zarurligini belgilaydi?

Tinglovchilardan javob olgandan soʻng, maʼlumotlarni umumlashtirish va toʻldirish:
BMTning “Bola huquqlari toʻgʻrisida”gi konvensiyasi bolalarni himoya qilish masalalarini ochib berish:
19-modda: Bolaning har qanday jismoniy yoki ruhiy zoʻravonlik, haqoratlanish yoki suiisteʼmol, gʻamxoʻrlikni yoʻqligi yoki beparvolik, qoʻpol muomala yoki ekspluatatsiya, shu jumladan jinsiy zoʻravonlikdan himoyalanish huquqi.
20-modda: Oilaviy muhitdan vaqtincha yoki doimiy mahrum boʻlgan bolaning davlat tomonidan alohida himoya va yordam olish huquqi.
39-modda: Zoʻravonlikdan jabrlangan bolaning jismoniy va ruhiy tiklanish, va ijtimoiy reintegratsiyaga boʻlgan huquqi.
Bolaning boshqa huquqlari: iqtisodiy ekspluatatsiyadan, giyohvandlik vositalari va psixotrop moddalarni noqonuniy isteʼmol qilishdan, jinsiy ekspluatatsiya va jinsiy zoʻravonlikning barcha shakllaridan, bolalarni oʻgʻirlashdan, bolalar savdosidan va bolalar kontrabandasidan himoya qilish, ularga duchor boʻlmaslik, qiynoqlar yoki boshqa shafqatsiz muomala yoki jazo, qurolli mojarolarda qatnashmaslik va h.k.
Oʻzbekiston Respublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari toʻgʻrisida”gi Qonuni.
10-modda. Davlat bolaning shaxsi, uy-joyi va yozishmalari daxlsizligini taʼminlaydi hamda bolani ekspluatatsiya va zoʻravonlikning barcha shakllaridan, shu jumladan jismoniy, ruhiy va jinsiy zoʻravonlik, qiynoqlar yoki shafqatsiz, qoʻpol yoki qadr-qimmatni kamsituvchi munosabatning boshqa shakllaridan, jinsiy zoʻravonlik, huquqbuzarliklar va gʻayriijtimoiy harakatlar sodir etishga jalb qilishdan himoya qiladi.
11-modda. Bola ota-ona va ularning oʻrnini bosuvchi shaxslar tomonidan zoʻravonlikdan himoyalanish huquqiga ega.
I. Zoʻravonlik, zoʻravonlik turlari haqida maʼlumot berish

Trener savoli: Zoʻravonlik nima? Bolalarga nisbatan zoʻravonlikning qanday shakllari mavjud? (bolalar deganda 18 yoshga toʻlmagan shaxslar tushuniladi)

Javoblar davomida ishtirokchilarni zoʻravonlik turlarini tasvirlashga undash kerak emas, balki zoʻravonlik turlarini sanab oʻtish bilan cheklanish kerak, chunki zoʻravonlik turlarining xususiyatlari quyida muhokama qilinadi.
Javoblarni olganingizdan soʻng, bolalarga nisbatan zoʻravonlikning asosiy turlarini umumlashtirish va sanab oʻtish (5-slayd boʻyicha):

• 
  Jismoniy (jumladan, jismoniy jazo)
  
• 
  Psixologik
  
• 
  Jinsiy
  
• 
  Ekspluatatsiya
  
• 
  Bolaning ehtiyojlarini eʼtiborsiz qoldirish (gʻamxoʻrlikning yetishmasligi)
  
• 
  Bolalar oʻrtasidagi zoʻravonlik (mushtlashuv, zoʻravonlik/bezorilik (kiberbulling))
  
• 
  Oʻz-oʻziga shikast yetkazish (oʻz-oʻziga shikast yetkazish, oʻz joniga qasd qilishga urinish, oʻz joniga qasd qilish)