Manbashunoslik

1 M ilya — turli m am lakatlarda turlicha b o ‘lgan m a so fa o ‘lch o v i, taxm in an 7 m ctrga teng.
2 Z ira ’ — uzunlik o ‘lc h o v i, 8 1 ,2 8 sm ga ten g.
5 Jarib — yer o ‘lc h o v i, bir tanob , 4 0 9 7 kv.m etrga ten g.
4 X oja A bu N a sr P orso — Balx sh a y x u lislo m i, ta x m in a n 1460 - 6 1 -y ili vafot etgan.
57

---

m utoyibaga bel bog‘laydi. Suhbat shu zaylda kechgacha davom etadi.
Va yana o ‘sha tashqari shaharda (shahri birunda) shayx Shaqiqi Balxiy 
hazratlarining, shuningdek jabrlangan xoja Is’hoq va boshqa valiylarning 
m aqbaralari joylashgan.
Va yana shaharning k unbotar tarafida S ulton Ibrohim ning t o ‘n g ‘ich 
o ‘g ‘li A dham S oqaning nurga ch o 'm g a n m aqbarasi joylashgan. Shu 
kunlarda bu m aqbara Xoja rushnoyi nom i bilan m ashhur.
Va y an a m a z k u r sh ah a rn in g ja n u b ta ra fid a xoja S u lto n A h m ad
H azraviya ja n o b la ri va ul k ish in in g y o sd iq d o sh i Bibi F o tim a n in g
m a ’qullangan m aqbaralari joylashgan.
Va yana shaharning kunchiqar tarafida xoja U kkosha jan ob larin in g 
m aqbul m aqbarasi joylashgan.
Q ubodiyon M ovarounnahm ing katta qishloqlaridan, to 'rtin ch i iqlimga 
kiradi. Q ayqubod ibn Iroj asos solgan. A ytishlaricha, Zol o ‘g ‘li R ustam
Q ayqubodni o ‘sha yerdan Eronga olib kelib taxtga o ‘tqizgan. Bu viloyat 
qadim da Q ubodobod deb atalgan. K eyineha Q ubodiyon nom i b ilan
shuhrat topgan. Hozirgi paytda oliy hazrat, A llohning yerdagi soyasi 
N a d r M uham m adning adl-u ehsoni tufayli u q adar obod b o ‘ldiki, h ar 
kim ning u viloyatdan o ‘tadigan b o ‘lsa yelkasi devor va daraxtlarning 
soyasi ostida bo 'ladi. Ob-havosi yum shoq. U yerda turli navdagi shirin- 
shakar m evalar k o ‘p yetishtiriladi. X ususan, anori k o ‘p m ashhur. U 
viloyatda qovun va tuxum sotish odati yo ‘q. U larni bir xarvardan kam
b o ‘lsa, pulga sotm aydilar va sotib olm aydilar, balki harkim istaganicha 
olishi m um kin. Egalari bunga m onelik qilm aydilar.
Xalqi mehribon va m ehm ondo‘st. M ehm on uchun alohida xona tutadilar. 
Odamlari o'qishga ixlosmand, aksariy qishloqlarda madrasa va mudarris bor>>.
“Ajoyib at-ta b a q o t” asarida T oshkent, A ndijon, F arg 'o na, S am ar­
qand va 0 ‘zbekistonning boshqa shaharlari haqida ham m ana shunday 
m a ’lum otlarni uchratam iz.
M azkur asarning yana bir m uhim tarafi shundaki, u nda qim m atb ah o 
to sh la r va m etall va u larn in g konlari h aq id a h am e ’tib o rg a m olik 
m a’lum otlar bor.
Shuni ham alohida ta ’kidlab o ‘tish lozimki, m azkur asarda Abu Rayhon 
Beruniyning “Jav o h irn o m a” asarining bizning zam onam izgacha yetib 
kelgan nusxalarida tushib qolgan parchalar uchraydi. Bu parchalar buyuk 
olim ning m azkur yirik asarini qaytadan nashr qilishda jud a zarurdir.