Manbashunoslik

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
1. Manbashunoslikning maqsadi nimadan iborat?
2. Manbashunoslikning vazifalari nimadan iborat?
3. Qanday manbalarini bilasiz?
2-M A V ZU . M A N B A SH U N O SLIK N IN G  
YO‘NALISHLARI
D a rsn in g m azm uni: U shbu d arsda talabalarga am aliy va nazariy 
m anbashunoslik, yozm a m anbalarni qidirib topish, tavsifga olish va tadqiq 
qilish tushuntiriladi.
Reja:
2.1. M anbashunoslik yo'nalishlarining asosiy m aqsad va vazifalari.
2.2. N azariy m anbashunoslik (yo'nalishi).
2.3. M anbalarni turkum lash.
2.4. Arxeografiya.Tarixiy m anbalarni aniqlash, tan lash va tahlil etish.
2.5. Am aliy m anbashunoslik (yo'nalishi).
2.6. M anbalarni ichki belgilariga qarab tahlil etish.
Asosiy tushunchalar: qog'oz, qog'ozrez, ohorlash, muhrlash, mistar, 
mistar bog ‘lash, o ‘lcham, varaqlar soni, jild, muqova, sahhof mujallid,
*
U shbu m avzuni yoritishda B. A hm edovning «O 'zbekiston tarixi m anbalari» (2001) asariga 
tayanildi. 7—13-betlar.
10

---

jadval, jadvalkash, vassol, juzy, paygir, naqqosh, muzahhib, shams naqshi, 
sarlavha, lavha, zarvaraq, unvon, lola naqshi, turunj naqshi, lachak, girih, 
islimiy naqsh, abri bahor, rassom, musawir.
2.1. Manbashunoslikning yo‘nalishlari asosiy maqsad va 
vazifalari
M anbashunoslik fani asosan ikki y o ‘nalishga ega b o 'lib , u nazariy 
m anbashunoslik va am aliy m an bashunoslikdan iboratdir. Biz quyida 
nazariy m anbashunoslik xususiyatlarini bayon etam iz.
2.2. Nazariy manbashunoslik (yo‘nalishi)
N azariy m anbashunoslik yo'nalishi am aliy m anbashunoslik tajribasini 
um um lashtirad i, yozm a m anbalarning vujudga kelishi va ularning real 
tarixiy sharoitni o ‘zida aks ettirish qonuniyatlari, m anbalarni izlab topish, 
turkum lash, tavsifga olish, tartibga solish asoslarini ishlab chiqadi va 
u lam i ilm iy m uom alaga kiritishning, am aliy o ‘rganishning eng m aqsadga 
m uvofiq asosiy usul va yo'llarini aniqlaydi va am aliyotga tavsiya etadi.