MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

(Kâmil Olmak)
Aklı olgun (kâmil) kimse, iki dünyada da, bilgide de olgun kişidir. Bu kimse 
işlerinde, sözlerinde hallerinde, hüküm ve hikmet sahibidir. Olgun o kimsedir ki, ebedî 
mutluluk ona, bir Fermân-ı İlâhî olarak sunulmuştur. Senin arayıp istediğin ancak 
sensin, senin arayıp bulmaya çalıştığın kişi, senden başkası değildir. Meğer ki sana 
şefaat eden birisi ola, ama o senden başkası değildir. Ekmek, su; senden ayrımıdır, 
ama değilmi ki sen onlardan faydalanıyorsun, onları senden ayrı saymak mümkün 
değildir.
Eğer derviş değilsem, varlığımdan geçmemiş-sem, halktan biri olurum, böyle 
olunca da nasıl dervişim, diyebilirim? Fakir olayım da tek o bana baksın, bu hal 
zengin olmamdan, fakat onun bana bakmamasından, lütfetmemesinden daha iyidir. 
Ölü olayım da tek o bana baksın, diri olupta Allah'ın lut-funa mazhar olamamaktan bu 
ölüm bana daha iyidir. Bütün âlem bilir ki, diri olan kişi; O'nun nazarına ve lutfuna 
mazhar olan kişidir.Şimdi yüce Hakk bana, Yusuf'un güzelliğini vermiştir.Hatta hiçbir 
kullukta bulunmasam, binlerce suç işlesem bile, yüzümün nuru dışarı vurup-durur. 
Onları ise öyle kara-yüzlü yaratmıştır ki,kendilerini ne kadar süsleyip be-zeseler, 
olduklarından daha fazla çirkin görünürler.
Şiir: 
"İmanın şartı nedir? Kendi nefsini inkar etmek, 
Mümin olmanın şartı nedir? Kâfirken imanı bulmak, 
Gönlünü O'nun sevgisinden al, vazgeç diyorlar, 
Hoş söylüyorsun güzel amma,gücüm yetmiyor ki"
52
Yüzünü güneşe doğru döndür de ısın ve aydınlan! Gönüllerin güneşi ise, Hakk 
marifetinin nurudur. Nitekim Kur'ân-ı Kerîm'de: "Allah göklerin ve yerin nurudur. 
O'nun nurunun misali, içinde lamba bulunan bir kandil gibidir. O lamba bir billur 
içindedir, o billur ise sanki inciye benzer bir yıldız gibidir ki, doğuya da batıya da 
nisbet edilemeyen mübarek bir ağaçtan, yani o ağaçtan çıkan yağdan tutuşturulur. Bu 
öyle bir ağaç ki yağı, neredeyse kendisine ateş dokunmasa dahi ışık verir. Bu ışık nur 
üstüne nurdur. Allah insanlara işte böyle misaller verir. Allah her şeyi bilir" 
buyrulmuştur. (Nur 35)
Şiir :
Allah'a şükürler olsun ki biz, varlığımızdan kurtulduk
51 Bu şiir, Hakim Senâî'nin Hadîka isimli eserinden iktibas edilmiştir. Tahran baskısı s. 115, 339. 74 
52 Bu şiirler, Hakim Senâî'nin Divan'ından iktibas edilmiştir. Tahran 1320, s.359. 

---

Hz. Hakkın civarına tanış olduk, yol bulduk
Akılsızlık, bilgisizlik yolundan bir tarafta idik
Sıddîkın doğruluğunu, Murtazâ'nın aklını bulduk
Âşıkın olgunlaşması, derde düşüp yalvarmakladır
Bilgiçlik taslamak,kibirlenmek,nazlanmakla değildir
Âşıkların yoluna bir son, bir durak yoktur
Çünkü Âşık iki cihanda da başı yüce kişidir" 
53
(İlim ve İman)
İlim ve imanın gayesi, buluşup kavuşma yolunun anahtarını elde etmektir. O 
anahtar ile bu yolda meydana gelecek olan her müşkülün halledilmesi gerektir. Eğer 
zifiri karanlık bir gecede müşkül bir şey meydana gelecek olursa, o anahtarın onu da 
açması ve müşkülü çözmesi lâzımdır. Eğer o anahtar o müşkülü halledemezse veya 
ona bir kolaylık bulamazsa, anahtar değildir. Tahta parçasıdır, sen ise onu anahtar 
zannediyorsun. Nitekim bir Hadîs-i Şerifte: