MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

düşmanlıkta ayak diremektedir" buyrulmuştur.
44
Kur'ân-ı Kerim'de ise yüce Allah: "Nefsini kötü arzu ve isteklerden 
uzaklaştıranlar..." diye bunları övmekte ve: "Allah'a ve Rasûlüne itaat ediniz!" 
buyurmaktadır. (Nâziât 40, Âl-i İmran 32)
Suçu terketmek, itaatin kendisidir. Çünkü aynanın yüzünden tozu-pası gidermek 
te, parlaklığı elde etmenin ta kendisidir. (Nitekim Nefs-i Mutmeinne mertebesine 
ulaşan zâhidleri övgü sadedinde): "Onların yanları yatak görmiyerek, korku ve ümid 
içinde Rablerine yalvarırlar ve kendilerine verdiğimiz rızıktan Allah yolunda harcarlar" 
buyrulmuştur. (Secde 16)
Eğer sende bir cevher varsa, o cevher senden gizlidir. Nefs-i Emmâre o cevheri 
senden hırsızlamadan önce sen; şimdilik ondan gönlünün arzu ettiği kötü şeyleri azar 
azar çal, çünkü işe yeni başladığın için ancak azar azar çalabilirsin. Bütün gece uyanık 
kalmaya gücün yetmez. Mücevherin, incin varsa bu böyledir. Eğer mücevherin yoksa, 
ne diye uyursun? Madem ki böylesine bir mücevheri ve böylesine bir inciyi elde 
etmek istiyorsun, bunu elde etmek isteyen kimseye nasıl olur da uyku helal olur?
"Görmedin mi Allah nasıl bir misal getirdi? Güzel bir sözü: Kökü yerde 
sabit, dalları ise gökte olan güzel bir ağaca benzetti. Ağaç, Rabbinin izni ile 
her zaman meyvesini verir. Öğüt alsınlar diye Allah, insanlara böyle 
misaller getirir" (İbrahim 24-25)
* Nefs-i Emmâre:
Kötü ve günah şeylerin yapılmasını emreden nefis anlamına gelmektedir. 
Nitekim Kur'ân-ı Kerim'de Hz.Yusuf'un ifadesiyle: "(Bununla beraber) nefsimi temize 
çıkaramam. Çünkü Rabbimin merhamet edip koruduğu hâriç, nefis aşırı şekilde 
kötülüğü emredicidir" buyrulmaktadır. (Yusuf 53)
Nefs-i Mutmeinne :
Huzur ve sükûna kavuşmuş, faziletlerle donanmış, ilâhî tecellilere mazhar
olmuş nefis anlamına gelmektedir. Nitekim Kur'ân-ı Kerim'de: "Ey Mutmain olmuş
nefis! Hoşnut etmiş ve hoşnut edilmiş olarak Rabbine döne! Seçkin kullarım arasına 
katıl ve cennetime gir!" buyrulmaktadır (Fecr 27-30).
(Mürşid)
Din ağacı terbiye ile kuvvetlenir. Bu ağaç şimdi daha tazedir, küçüktür, henüz 
kuvvetlenmemiştir. Kuvvetlendiği zaman kimse onu kökünden söküp çıkaramaz. Fakat 
şimdi kim gelse onu kökünden çekip çıkarır. Din ağacının kökünün Allah katına 
dayanması, ulaşması gerekir. O zaman o ağaç iki taraflı olur, bir yönü Hakka doğru, 
43 Bu hadisin değişik rivayetleri için bak. Künûzü'l-Hakâyık 2/22; Keşfül-Hafâ 2/80. 
44 Bu kudsî hadisin değişik rivayetleri içinbak. Kü-nûzü'l Hakâyık 1/40; Müstedrekü'l-Vesâil 2/270. 

---

öbür yönü ise halka doğrudur. Her kim bu ağacın dalına yapışırsa, o dal onu, Allah 
katına ulaştırır. Muhtemelen Nuh Aleyhisselam'ın gemisini de böyle bir ağacının 
tahtasından yapmışlardır.Hakka yakınlık için derim ki: