MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

kendisine fısıldadıklarını da biliriz ve biz ona şah damarından daha 
yakınız" buyurmaktadır. (Kaf 16) Nerede olursan ol, şeyhi gözetleyici ve denetleyici 
olarak bil! O'na hürmet ve saygı göster, yoksa zarar edenlerden olursun.
Şiir:
"Dönen değirmen gibi senin başını döndürürüm,
Ne ile uzlaşırsan, onu hemen yıkıp giderim"
63
Öyle bir yerden aşağıya bakıyorum ki anlatmaya gücüm yetmez. O'ndan yine 
O'na bakarken nihayet Hakktan Hakka bakıyorum. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de: 
"Andolsun insanı biz yarattık nefsinin kendisine fısıldadıklarını da biliriz ve 
biz ona şah damarından daha yakınız" buyrulmaktadır.(Kaf 16) Ama ben, nefsin 
vesveselerine aldırış bile etmem, çünkü onun, bana vesvese vermeye gücü yetmez. 
Fakat şeytandan gelen vesvese bir türlü insanı bırakmaz. Onu gidermek için ise:
"Allah'ı çok zikrediniz!" buyrulmuştur. (Ahzab 41) Çünkü zikirle meşgul olan 
kişinin boş zamanı olmaz ki, gönlüne vesvese girebilsin ve ona yer bulabilsin.
Birisi şeyhin huzuruna vardığında hemen yukarıya doğru bakıp: "Ey Şeyh! 
Evinizin tavanı harab olmuş" dedi. Bunun üzerine şeyh:
"Bu adamın papuçlarını önüne getirin, oturmadan hemen gitsin, 
çünkü perişan bir bakışı ve görüşü var, geldi oturur oturmaz; damdan-
tavandan haber vermeye başladı" dedi.
Şiir :
Biz seninle tanışıp bilişeli, gönlümüze bir ışıktır düştü,
Nurun gönlüme düşer-düşmez, bütün kötülükleri benden alıp gitti.
64
İçinden su akan ark'a dere derler. Aka-aka az bir suyu denizlere kadar ulaştırır. 
Öyle erler ve erenler vardır ki gide gide Hakka ulaşırlar. Öyle kullar da vardır ki yüce 
Allah onları kendisi için seçmiştir. İnsan; etten, deriden ibaret olacak sonra bu haliyle 
de Hakka ulaşacak mı sanırsın? Ama elli kere eti erimiş ve derisi değişmiştir, artık deri 
yok, bütünüyle dost vardır. O, elli yıldanberi derisinden sıyrılıp çıkmıştır, eğer deriye 
bürünmüş olsaydı, nasıl dosta ulaşabilirdi ki? Şeyh, kendi varlığından kurtulmuş 
kişidir, varlığından, benliğinden kurtulmalı ki, başkalarını da görsün, gözetsin.
Şiir :
"Ben zâten kendi gamlarımın esiriyim, 
Derken bir de sen gelip karşıma oturdun"
65
Tahta kılıçtan iki kişi korkar, biri düşman, öbürüsü de câhil kişidir. Sohbete ehil 
olmayan kimselerle oturup kalkma! Çünkü onun cehalet ateşi gönül elbisesini yakar 
da haberi bile olmaz. Zira o gerçekten de bir şeyle oyalanmaktadır, fakat aklı başında 
62 Bu hadis-i şerifin değişik rivayetleri için bak. Câmiu's-Sağır 1/8; Künûzü'l-Hakâyık 1/8; İhya 3/18; Tirmizî 
Tefsir, Sûre 15. bab 6; Buharı Tarih 4/1/354; 
63 Bu beytin kime âit olduğunu tesbit edemedik. 
64 Bu şirin kime git olduğunu tesbit edemedik. 
65 Bu şiirin kime âit olduğun tesbit edemedik. 

---

değildir ki kendisini ateşten koruyabilsin. Şimdi sen dünya padişahlarının yüceliklerini 
ve ululuklarını biliyorsun, ama onları herkes göremez. Evliyanın yüceliklerini ve 
üstünlüklerini ise onlardan daha az olarak görüyor ve daha az olarak biliyorsun, ama 
hiçte öyle değildir. Çünkü herkes, görmek istediği şeyi kendi yakınlığı kadar görebilir. 
Yakın sıfatı olmayan kimsede yakınlık olmaz ki görebilsin, zira bir cinsten olmak, 
anlamaya, anlaşmaya sebeb teşkil eder. Dünya nimetlerinin ağaçları vardır, dünyada 
olan kimseler o ağaçların meyvelerinden yerler. Din meyvelerinin de ağaçları vardır. 
Her kimde din derdi varsa, o ağaçların meyvesinden yer. Nitekim Kur'an-ı Kerim'de, 
Hz. Meryem'e hitaben: