“Маркетинг” кафедраси

 
3.2.МАРКЕТИНГ АХБОРОТ ТИЗИМИ КОНЦЕПЦИЯСИ ВА УНИНГ 
АФЗАЛЛИКЛАРИ 
Маркетинг ахборот тизими – доимий фаолият кўрсатувчи, кишилар, асбоб-ускуна ва 
методик усуллар ўзаро алоқа тизими бўлиб, маркетинг соҳасида режалаштиришни 
такомиллаштириш, маркетинг тадбирларини ҳаѐтга татбиқ этиш ва уларнинг 
бажарилишини назоарт қилиш мақсадида аниқ, долзарб ва ўз вақтида олинган 
маълумотларни тўплаш, таснифлаш, таҳлил қилиш, баҳолаш ва тарқатиш учун 
мўлжалланган.
Ахборотлар биргаликда маркетинг ахборот тизимини ташкил қилувчи қуйидаги тўрт 
кўмакчи тизим ѐрдамида тўпланади ва таҳлил қилинади: ички ҳисобот тизими, жорий 
маркетинг ташқи ахборотлар тўплаш тизими, маркетинг тадқиқотлар тизими ва маркетинг 
ахборотлари таҳлил тизими.
Маркетинг ахборот тизими бир қатор устунликларни тақдим этади: 

маълумотлар ташкилий равишда тўплаш; 

инқирозларни айланиб ўтиш; 

маркетинг режаларини мувофиқлаштириш; 

тезлик; 

миқдорий кўринишда акс эттирилувчи натижалар; 

даромад ва харажатлар таҳлили. 

---

16 
Бироқ маркетинг ахборот тизимини тузиш ҳам жуда осон эмас. Бунинг учун кўплаб 
вақт ва инсон ресурслари сақланиши, тизимни яратишда катта қийинчиликларга дуч 
келиниши мумкин. 
3.3. МАРКЕТИНГ АХБОРОТ ТИЗИМИНИНГ ҚИСМЛАРИ ВА УЛАРНИНГ 
ТАВСИФНОМАСИ 
Маркетинг ахборот тизимининг таркибий қисмлари бўлган бу тизимларни батафсил 
кўриб чиқамиз. 
Ички ҳисобот тизими. 
Ҳар бир фирманинг жорий сотув кўрсаткичлари, харажатлар миқдори, моддий 
заҳиралар миқдори, нақд пул ҳаракати, дебиторлик ва кредиторлик қарзлари тўғрисидаги 
маълумотлар акс эттирилувчи ички ҳисоботи мавжуд. Компьютерлардан фойдаланиш 
фирмаларга барча бўлинмаларни ахборот хизмати билан таъминлаш мумкин бўлган 
ажойиб ички ҳисобот тизимларини яратиш имконини берди. 
Тўпланган маълумотлар маркали товарлар бўйича бошқарувчиларга рекламага 
ажратилувчи маблағлар ҳажми, реклама бюджети ҳажми ва рақобатчиларнинг стратегик 
кўрсатмалари, рағбатлантириш бўйича чора-тадбирлар мажмуасида рекламанинг нисбий 
самарадорлиги тўғрисида қарор қабул қилишни енгиллаштиради.