Marketing kommunikatsiyalari fanining mohiyati

Geographic segmentation > bu xaridorlarni “yashayotgan davlati, turgan joyi, shah yoki qishloqi”

Lifestyle & psychographic > bu istemolchilarni “ odatlari, shaxsiyati, ishonchi, qadr qimmati, munosabati va qiziqishi ” o’z ichiga oladi

Behavioral > bu xaridorlarning qanday o’zini tutishi



Targeting – nishonga olish

Targeting eng yaxshi foyda keltiradigan Xaridorlarni yoki istemolchilarni aniqlash.

Va ularni aniqlash uchun quyidagilar talab qilinadi

• 
  Size > bu ya’ni xaridorlarniing sonini keyinchalik o’sish ehtimoli ko’rsatadi
  
• 
  Profitability > bu qaysi xaridorlar sizning mahsulotingizni yogi servisingizni yaxshiro narxda olishga va uzoq mudatga sizning xaridoringiz bo’lishga tayyor.
  

Ease of reach > hozirgi mavjud mahsulotingiz yoki servisingiz bilan bozorga kirib bor qay darajada oson analiz qilishga yordam ber


Positioning – o’z o’rnini egallash
Raqobatchilar orasida o’z o’rnini egalash va buni xaridorlar yoki istemolchilar ongiga singdirish
Va buni quyidagicha amalga oshirish mumkin.

• 
  Functional > bu ya’ni xaridorlarda uchrayotgan barcha muamolarni hal qilish yoki ularga ko’proq foyda keltirish mahsulot yoki servis orqali xulas og’irni yengil qilish
  
• 
  Symbolic > o'z imidjini, egosi ( o’z manfati ) yoki uzoq mudatli ehtiyojlarini qondirishni oshirish
  
• 
  Experiental > mahsulotingiz yoki servisingizning o'ziga xos xususiyatlari va uni xaridorlarga hissiy jihatiga fokus qaratish
  

Marketing kommunikatsiyalarini qo'llashda SWOT tahlil qilish.	SWOT kuchli tomonlar, zaif tomonlar, imkoniyatlar va tahdidlarni anglatadi. Bu sizning nazoratingiz doirasida kompaniyangizning kuchli va zaif tomonlarini hamda marketing maqsadingizni amalga oshirishga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan tashqi imkoniyatlar va tahdidlarni topish, tahlil qilish va hujjatlashtirish usulidir. Aloqa strategiyasining SWOT tahlili o'z kommunikatsiya dasturlarini kuchaytirishga intilayotgan korxonalar uchun eng samarali vositalardan biri bo'lishi mumkin. Ushbu taniqli marketing amaliyoti kompaniyangizga ta'sir qiladigan kuchli, zaif tomonlar, imkoniyatlar va tahdidlarga ob'ektiv qarashning foydali usulidir. SWOT tahlilining maqsadi - bu faktlardan foydalanish, bu sizning biznesingiz hozir qayerda turganini ko'rsatadi, shunda sizning jamoangiz topilmalarni muhokama qilishi va brendingizni yaxshilashga yordam beradigan yechimlarni ishlab chiqishi mumkin. Marketing bo'yicha SWOT tahlilining maqsadi biznesingizni mustahkamlash uchun samarali qadamlarni yaratishga yordam berishdir.
Marketing kommunikatsiyalarida raqobat.	Raqobat bozordagi vaziyatni anglatadi, unda firmalar yoki sotuvchilar ma'lum bir biznes maqsadiga, masalan, foyda, sotish va / yoki bozor ulushiga erishish uchun mustaqil ravishda xaridorlarning homiyligiga intiladi. Kontekst: Bu kontekstdagi raqobat ko'pincha raqobat bilan tenglashtiriladi. Raqobatli muloqot qarama-qarshilik, shaxsga yo'naltirilgan va pozitsiyaga yo'naltirilgan. Kooperativ aloqa murosaga erishadi, konsensus va ob'ektiv mezonlarni qidiradi, bag'rikenglik qiladi, odamlarni muammodan ajratadi va pozitsiyalarni emas, balki manfaatlarni muhokama qiladi.
Marketing kommunikatsiyalarida brend tushunchasi.	Brend atamasi odamlarga ma'lum bir kompaniya, mahsulot yoki shaxsni aniqlashga yordam beradigan biznes va marketing kontseptsiyasini anglatadi. Brendlar nomoddiydir, ya'ni siz ularga tegib yoki ko'ra olmaysiz. Shunday qilib, ular odamlarning kompaniyalar, ularning mahsulotlari yoki shaxslar haqidagi tasavvurlarini shakllantirishga yordam beradi. Brend aloqalariga misol qilib bilbordlar, radio reklamalar, televidenie reklamalari, axborot byulletenlari, onlayn byulletenlar, sharhlar va o'z xodimlari orqali kompaniya bilan bevosita aloqa qilish kiradi. Ushbu muloqot shakllarining barchasi kompaniya targ'ib qilmoqchi bo'lgan kattaroq, yaxlit brend imidjiga qaratilgan. Marketingda brending > Brendlash - bu logotip, dizayn, missiya bayonoti va barcha marketing kommunikatsiyalaridagi izchil mavzu kabi elementlarni birlashtirib, mijoz ongida kompaniya, uning mahsuloti yoki xizmatlari haqida kuchli, ijobiy idrokni yaratish jarayoni.
Marketing kommunikatsiyalarida IT ni qo’llash.	Marketingdagi axborot texnologiyalari iste'molchilarning xohish va ehtiyojlari haqida ma'lumot to'plashga yordam beradi. Bu, shuningdek, mahsulot yoki xizmatga bo'lgan ehtiyojni shakllantirish vositasidir. Raqamli jamiyat rivojlanishining hozirgi bosqichida marketing (shu jumladan reklama) shaxsiylashtirilgan. Marketing mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM), ma'lumotlar ombori va kontentni boshqarish tizimlari (CMS) kabi ko'plab IT tizimlaridan foydalanadi. Bu ko'pincha katta miqyosli loyihalar bo'lib, ushbu marketing faoliyatini qo'llab-quvvatlash IT xodimlarining mas'uliyati hisoblanadi To'g'ridan-to'g'ri pochta xabarlarini shaxsiylashtirish va ularning marketing ma'lumotlarini kuzatish va maqsadlilashtirish uchun ko'plab vositalar mavjud. Ma'lumotlar bazalarida to'plangan va tartibga solinadigan aniqroq ma'lumotlar mijozlar bilan yaxshi munosabatlarning kalitidir. Marketingdagi raqamli texnologiyalar iste'molchilarga o'z uylaridan mahsulot topish va tadqiq qilish imkonini beradi

Marketing kommunikatsiyalari iste’molchi tushunchasi. Iste'molchilarning ehtiyojlari va istaklari.	Marketingda Iste'molchi - bu mahsulot yoki xizmatlarni o'zlarining eng ehtimolli iste'molchilariga sotishga urinish. Iste'molchi - bu o'zi yoki boshqalar uchun notijorat maqsadlarda narsalarni sotib oladigan kishi. Kampaniya xabarlari potentsial mijozlarni jalb qilishga va hozirgi mijozlarni saqlab qolishga qaratilgan. Marketingda istemolchining ehtiyojlari va istaklari - bu iste'molchining taklifdan funktsional foyda olish istagi. Bu iste'molchiga ishni bajarishga yordam beradigan taklifning o'ziga xos foydasiga intilishdir. Boshqa tomondan, istak - bu zarur bo'lmagan takliflar yoki imtiyozlarga bo'lgan xohish. Masalan, oziq-ovqat iste'molchi ehtiyojidir. 4 ta asosiy mijozning istaklari va ehtiyojlari quyidagilar Adolatli narx. Yaxshi xizmat. Yaxshi mahsulot. Qadrliligini his qilish.
Iste'molchilarning xarid qilish xulq-atvorining yangi tendentsiyalari.	Iste'molchi xulq-atvori - bu shaxsiy iste'mol uchun tovar va xizmatlarni sotib oladigan odamlarning xatti-harakatlari va qaror qabul qilish jarayonlari" - Engel, Blekvell va Mansardning fikriga ko'ra, iste'molchining xarid qilish xatti-harakati mijozlarni o'rganish va ular mahsulotni sotib olishga qaror qilishda qanday harakat qilishlarini anglatadi. ehtiyojlarini qondiradi. Xarid qilish xulq atvorining 4 turi Kengaytirilgan qaror qabul qilish. Cheklangan qarorlar qabul qilish. Odatiy sotib olish xulq-atvori. Xilma-xillikka intiladigan xaridlar xulq-atvori.
Brend paydo bo’lishi tarixi, rivojlanitirish yo’llari brend mahsulotlarning turlari.	Brendlash o'zining eng qadimgi shaklida miloddan avvalgi 2000-yillarga borib taqaladi va faqat egalik huquqini tasvirlash uchun ishlatilgan. Dehqonlar chorva mollarini boshqa chorva mollaridan ajralib turishi uchun tamg‘a qo‘yishar, hunarmandlar esa mollariga ularning kelib chiqishini bildiruvchi belgilarni bosishardi. Brend yaratish yo’li quyidagicha Maqsadli auditoriyangizni va raqobatchilaringizni o'rganing. E'tiboringizni va shaxsiyatingizni tanlang. Biznesingiz nomini tanlang. Shioringizni yozing. Brendingizning ko'rinishini tanlang (ranglar va shrift). Brend logotipingizni loyihalashtiring. O'z brendingizni biznesingiz bo'ylab qo'llang.
Marketing kommunikatsiyalarida mahsulot konseptsiyasini ishlab chiqish. Konsepsiya vazifalari, majburyatlari.	Mahsulot kontseptsiyasi mijozlar sifat, ishlash yoki innovatsiya bilan bog'liq xususiyatlarni taklif qiladigan mahsulotlarni afzal ko'rishi va mavjud mahsulotlarning yangi yoki takomillashtirilgan versiyalari bo'lgan ijodiy va innovatsion mahsulotlarni ishlab chiqarishga qaratilgan falsafaga asoslanadi. Yangi mahsulotni ishlab chiqish - bu asl mahsulot g'oyasini bozorga olib chiqish jarayoni. U sanoat bo'yicha farq qilsa-da, uni oltita bosqichga bo'lish mumkin: g'oyalar, tadqiqot, rejalashtirish, prototiplash, manbalar va xarajatlar. Mahsulotni ishlab chiqish deganda mahsulotni bozorga olib chiqishning to'liq jarayoni tushuniladi. Shuningdek, u mavjud mahsulotni yangilash va eski mahsulotni yangi bozorga chiqarishni o'z ichiga oladi. Bu bozor ehtiyojlarini aniqlash, mahsulotni kontseptuallashtirish, mahsulot yo'l xaritasini tuzish, mahsulotni ishga tushirish va fikr-mulohazalarni yig'ishni o'z ichiga oladi.
IT-sanoatida iste'molchilarga, marketologlarga va kommunikatsiyalarga bo’lgan e’tibor.	Marketing turli IT tizimlaridan foydalanadi, masalan, Kontentni boshqarish tizimlari (CMS), ma'lumotlar omborlari (DWH) va mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM). Bu odatda yirik loyihalarni o'z ichiga oladi va IT ularning uzluksiz ishlashini ta'minlash va marketing faoliyatini qo'llab-quvvatlashda ishtirok etadi. Marketingning maqsadi iste'molchi bilan muloqot qilish, ma'lumotni etkazib berish va iste'molchi uchun qiymat yaratishdir. Kompaniyalar o'z iste'molchilari nimani xohlashlarini va nimaga muhtojligini bilib, so'ngra ularni taklif qilayotgan mahsulot va xizmatlar orqali ularga etkazib berish orqali iste'molchilarga eng yaxshi bozorni qanday yo'l tutishni aniqlaydilar.
Marketing kommunikatsiyalari kompleksini ishlab chiqish.	Marketing kommunikatsiyalari kompleksi to’rtta asosiy ta’sir ko’rsatish vositasidan iborat: - reklama; - targ’ibot; - sotishni rag’batlantirish; - shaxsiy sotuvlar. Marketing kommunikatsiyalari kompleksini ishlab chiqish tovarni ilgari surish bo’yicha muvaffaqiyatli faoliyat yuritish uchun strategik ahamiyatga molik hisoblanadi, chunki faqat kommunikatsiya vositalaridan to’g’ri foydalanish hamda ularning jihatlarini aniq ajratishgina firmaning maqsadlariga erishishga xizmat qiladi. Bevosita kommunikatsiyalar jarayonining o’zi bir nechta elementdan iborat, bosqichlardan iborat bular Birinchi bosqich: maqsadli muloqot doirasini belgilash Ikkinchi bosqich: kommunikativ maqsadlar qo’yish. Uchinchi bosqich: xabar tayyorlash To’rtinchi bosqich: marketing kommunikatsiyalari vositalarini tanlash
Marketing kommunikatsiyasini o’rganishning dolzarbligi.	Potensial xaridorlar bilan muloqotda bo’lar ekan, marketologlar xaridorlar didini shakllantiradi, ularning fikr-mulohozalarini yo’naltiradi, moda yo’nalishlarini belgilab beradi. Bunday sharoitlarda hozirgi kunda dunyo ko’p jihatdan marketing kommunikatsiyalari vositasida shakllanmoqda degan fikr asosga ega emas deb aytish qiyin. Ta’kidlash joizki, hozirgi paytda kommunikatsiyalarni jiddiy nazariy o’rganish va bu sohadagi bilimlardan marketing uchun amaliy foydalanish dolzarb ahamiyatga ega. Hozirgi sharoitlarda kommunikatsiya qo’shilgan qiymat yaratishning real omili hisoblanadi. Korxonalar bozor qiymatini baholashda turli nomoddiy omillar, chunonchi, nufuz, obro’-e’tibor, brend, ishbilarmonlik aloqalari – ya’ni kommunikatsiyalar yordamida yaratiladigan barcha narsalar tobora katta rol o’ynamoqda. Marketing kommunikatsiyalari qanday qonunlar bo’yicha amalga oshiriladi, ularni qanday boshqarish mumkin yoki qanday qilib va nima uchun marketing axborotlari iste’molchiga jiddiy ta’sir ko’rsatadi? bu savollar sosiologiya, psixologiya, iqtisodiyot va ular bilan bog’liq boshqa bir qator fanlarning tadqiqotlar sohasini tashkil etadi. Marketing kommunikatsiyalari fenomeni bilan bog’liq nazariy fikrlashni talab etadigan asosiy elementlar kommunikatsiyalar, axborot ta’siri, integrasiyalangan marketing kompleksi kabi tushunchalar hisoblanadi
Kommunikatsiya axborot aloqalari jarayoni sifatida.	Marketing kommunikatsiyalarining yana bir muhim ajralmas qismi shundan iboratki, ularning maqsadi axborot uzatishgina emas, balki shu xabarni oluvchini o’z tomoniga og’dirib olish, uni ma’lum bir harakatlarni amalga oshirishga undash, ishontirish hisoblanadi. Mohiyatan, marketing kommunikatsiyalari bu – doimo ishontiruvchi kommunikatsiyadir. Marketing kommunikatsiyalari shuningdek, ekspressiv, suggestiv (boshqalar ongi yoki xulq-atvoriga ta’sir etadigan), ritual, bilim olishga doir kabi kommunikativ shakllarda namoyon bo’lishi mumkin. Axborot uzatish uchun mos keluvchi kanallar va axborot uzatish vositalari zarur. Kommunikatsiya verbal (og’zaki) vositalar (nutq, matn) yordamida ham, noverbal vositalar yordamida ham ro’y berishi mumkin. Noverbal vositalar qatoriga turli belgilar, rasmlar, fotosuratlar, imo-ishoralar, jimsoniy predmetlar va hatto odamlarning ayrim harakatlari ham kiradi. Marketing kommunikatsiyalari barcha kommunikatsiya vositalaridan to’liq foydalansada, baribir vizual (ko’z bilan ko’rsa bo’ladigan) vositalarni ko’proq afzal ko’radi. Kommunikatsiyalar quyidagi turlarga bo’linadi: ➢ intrapersonal kommunikatsiya – bu, mohiyatan, odamning o’zi bilan o’zi suhbat qurishidir. Deyarli har bir kishi o’zining ichki ovozi, vijdoni bilan suhbat qiladi; ➢ shaxslararo kommunikatsiya – bunda ikkita kommunikant ishtirok etadi; ➢ guruh kommunikatsiyasi – guruh ichidagi, guruhlararo, shaxs va guruh o’rtasidagi kommunikatsiyalar; ➢ ommaviy kommunikatsiya – barcha kommunikatsiya turlari piramidasining eng cho’qqisi. Shu bilan tavsiflanadiki, ko’p sonli, ko’pincha qiziqilari va kommunikativ tajribasi bo’yicha turli guruhlardan iborat bo’lgan odamlar bir vaqtning o’zida xabarni oladi yoki undan foydalanadi5. Ommaviy kommunikatsiya turlaridan biri sifatida shuningdek, ko’p sonli odamlarning «fikrlar yetakchilari» bilan o’zaro aloqa qilishga imkon beradigan cheklangan makonda bir vaqtda birga bo’lishi ham ko’rsatiladi. Masalan, katta hajmdagi ochiq yoki yopiq joylarda bo’lib o’tadigan turli konsert va taqdimotlar, mitinglar, namoyishlar6.

Marketing kommunikatsiyasi kompleksi: elementlari, ularning shakllari va mazmuni

Marketing kommunikatsiyalari kompleksi to’rtta asosiy ta’sir ko’rsatish vositasidan iborat: - reklama; - targ’ibot; - sotishni rag’batlantirish; - shaxsiy sotuvlar