Marketing kommunikatsiyalari fanining mohiyati.
|
Marketing kommunikatsiyalari fanining mohiyati har qanday biznesda texnik jihatdan iste'molchilarning xarid qobiliyatini ishontirish maqsadida o'z brendi, mahsulotlari va xizmatlari haqida to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita xabarlarni etkazish uchun kompaniyalar tomonidan qabul qilingan vositalarni anglatadi. Bu reklama, savdoni rag'batlantirish, tadbirlarga homiylik, interaktiv marketing va to'g'ridan-to'g'ri marketingni o'z ichiga oladi.
Marketing kommunikatsiyalarining maqsadlari
Sotish ko'payishi
To'g'ri ma'lumotni etkazib berish
Raqobatchilardan ajralish
Brend mavqeini mustahkamlash
Saqlash tezligini oshirish
Sodiqlik ortishi
Sarafan radioni ishga tushirish
|
Zamonaviy iqtisodiyotda marketing kommunikatsiyasi tushunchasi va mohiyati.
|
Marketing kommunikatsiyasi biznes hayotidagi muhim o'yinchidir. Iste'molchilar xarid qilish to'g'risida oqilona qaror qabul qilish uchun marketing kommunikatsiyalari ma'lumotlariga tayanadilar. Transmilliy korporatsiyalardan tortib kichik chakana sotuvchilargacha bo'lgan korxonalar o'z tovarlari va xizmatlarini sotish uchun marketing kommunikatsiyalariga bog'liq. Marketing aloqasi mahsulotlar, xizmatlar va g'oyalarni ishlab chiqaruvchilardan oxirgi foydalanuvchilarga ko'chirishga yordam beradi va mijozlar, istiqbollar va kompaniyaning boshqa muhim manfaatdor tomonlari bilan munosabatlarni o'rnatadi va qo'llab-quvvatlaydi. Muloqot marketing uchun juda muhim, chunki u hammani bir sahifaga olib keladi. Mijozlaringizni tinglash ularning ehtiyojlarini hal qilish uchun uzoq muddatli echimlarni topishga imkon beradi.
Marketingning tub mohiyatini ochib beruvchi“4p” modeli ishlab chiqildi. Bu modelda marketingning asosiy 4 elementlari
Tovar (product),
Narx (price),
Sotuv (place),
Reklama-Rag‘batlantirish (promotion) o‘z aksini topgan.
Marketing mohiyatidan
kelib chiqqan holda, quyidagi tamoyillar marketing faoliyatida asosiy
hisoblanadi.
1. «Iste’molchi - shoh».
2. «Ishlab chiqarilgan mahsulotni sotish emas, sotiladigan mahsulotlarni ishlab chiqarish».
3. «Mahsulot yaratish bilan uning iste’molchisini ham yaratish kerak».
4. «Tovar bozorlariga differensiyalashgan holda yondashish kerak».
5. «Korxona iste’molchining talabini qondirish bilangina o‘z foydasi va obro‘siga ham ega bo‘lishi kerak».
|
Marketing kommunikatsiyalarida iste'molchi va uning jamiyatda tutgan o’rni.
|
Rag'batlantirish vositalari orqali amalga oshiriladigan marketing kommunikatsiyalari maqsadli iste'molchilarga ham ma'lumot, ham ishontirish asosini beradi. Shunday qilib, u qaror qabul qilish jarayonini qo'zg'atishi mumkin bo'lgan "rag'batlantiruvchi" sifatida ishlaydi va shuningdek, ongli qaror qabul qilishda yordam beradi. Bu erda shuni ta'kidlash kerakki, reklama vositalaridan foydalanish orqali yuzaga keladigan marketing kommunikatsiyalari mahsulot to'g'risida qaror qabul qilishga ta'sir qiluvchi stimullardan biridir.
|
Marketing kommunikatsiyasiga an’anaviy qarashlari haqida fikr yuriting?
|
Marketing kommunikatsiyalari (shuningdek, marcom nomi bilan ham tanilgan) marketologlar maqsadli bozorlar bilan muloqot qilish uchun foydalanadigan xabarlar va ommaviy axborot vositalaridir. Marketing kommunikatsiyalariga misol sifatida an'anaviy reklama, to'g'ridan-to'g'ri marketing, ijtimoiy marketing, taqdimotlar va homiylik kiradi.
Boshqacha qilib aytganda Marketing kommunikatsiyasi kompaniyalar tomonidan xaridorlarni sotib olishga ko'ndirish maqsadida to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita o'zlari sotayotgan mahsulotlar va brendlar haqida xabarlarni etkazish uchun qabul qilingan vositalarni anglatadi.
Undan tashqari marketing komunikatsiyalari quyidagi savolarga yechim topishga yordam beradi
Mahsulot nima uchun ishlatilishi kerak?
Mahsulotni qanday ishlatish mumkin?
Mahsulotdan kim foydalanishi mumkin?
Mahsulot qayerda ishlatilishi mumkin? Va
Mahsulotni qachon ishlatish mumkin?
|
Marketing miks 4P va unga ta’sir etuvchi omillar.
|
Marketing miksi baʼzan 4Ps deb ham yuritiladi kompaniya o'z brendi yoki mahsulotini bozorda ilgari surish uchun foydalanadigan harakatlar yoki taktikalar to'plamini anglatadi.
1950-yillarda marketing aralashmasi g'oyasini birinchi bo'lib ommalashtirgan Nil Borden bo’lib,1960-yilda esa Djer Makkarti tomonidan marketingning tub mohiyatini ochib beruvchi“4p” modeli ishlab chiqildi. Bu modelda marketingning asosiy 4 elementlari ya’ni:
Tovar (product),
Narx (price),
Sotuv (place),
Targ’ibot-ilgari surish (promotion) o‘z aksini topgan.
Ichki omillar bunga tashkilot ichida joylashgan yoki kompaniyaning ichki atmosferasi bilan bog'liq bo'lgan omillar kiradi. Ichki omillarga birinchi navbatda quyidagilar kiradi:
mahsulotning tabiati
mahsulotning umumiy hayot tsiklidagi bosqichlari
mablag'larning mavjudligi
kompaniyaning maqsadlari
Tashqi omillar tashkilotdan tashqaridagi omillar bilan bog'liq tashqi omillar. Ular quyidagi jihatlarni o'z ichiga oladi:
raqobat darajasi
kanallar samaradorligi
iste'molchining sotib olish harakati
davlat tomonidan nazorat qilish
|
Marketing miksda narx siyosati.
|
Narx funktsiyasi-bu aholining turli ijtimoiy guruhlari, shuningdek ishlab chiqarishning turli tarmoqlari va korxonalari o'rtasida daromadlarni taqsimlash va qayta taqsimlash omili sifatida narx mohiyatining namoyon bo'lishining o'ziga xos shakli.Narx nimaga tegishli bo’lishidan qa’tiy nazar (tovar, xizmat) beshta asosiy funktsiyani bajaradi:
1. Bozor muvozanatini tahminlash funktsiyasi
2. Xisob-kitob, o’lchov funktsiyasi
3. Iqtisodiy regulyator funktsiyasi
4. Raqobat vositasi funktsiyasi
5. Ijtimoiy himoya funktsiyasi
|
Marketing miksda Boston modeli.
|
Boston Matrix - bu korxonalarga o'zlarining biznes va brendlar portfelini tahlil qilishda yordam beradigan model. Boston matritsasi marketing va biznes strategiyasida qo'llaniladigan mashhur vositadir.
Boston matritsasi to'rt toifadan iborat bular qutidagilar:
|