Маркетинг

Маркетинг
 
 
 
46 

бозорга мавжуд товарни етказиб беришни амалга ошириш; 

потенциал буюртмачилар сони; 

буюртмани тақсимлаш характери; 

сотишнинг географик концентрацияси; 

пировард истеъмолчиларнинг одатлари ва афзал қуришлари; 

товарнинг бўлинувчанлиги; 

товарнинг ўзгарувчанлиги ва барқарор эмаслиги; 

фирма раҳбариятининг курашиш ҳаракатлари; 

сотиш каналини назорат қилиш ва ҳоказолар. 
Нарх сиёсатини ишлаб чиқиб, шундай параметрларни ҳисобга олиш 
фойдалидир: 

рақобатчилар амалиётини ҳисобга олган ҳолда фирма имкониятлари ва 
мақсадларига мос келувчи нархни ташкил этиш усулини танлаш; 

битта маҳсулот учун нарх даражаси; 

товарни яшаш даври босқичига мос нарх динамикаси; 

товарни янгилик даражаси, сифат фарқлари ва техник даражаси бўйича 
ассортиментда (номенклатура)ги нарх нисбати; 

мақсадли бозордаги рақобатлашаётган ўхшаш товар билан нарх даражаси 
муносабати; 

талабнинг еластиклик даражаси; 

функционал ва соф рақобат даражаси; 

мақсадли бозорга янги товар чиқариш учун нарх стратегиясини таналаш; 

сервис сиёсати, савдо маркасининг машҳурлик даражаси, сотиш 
каналининг узунлиги ва савдо воситачилари тури, етказиб бериш шарт-шароити, 
чегиртма тизимини ва бошқаларни нархга мос келиши. 
3. «Коммуникация сиёсати» бўлимида товарни бозорга силжитиш сиёсатини 
алоҳида ташкил этувчилари билан бюджетни тақсимлаш ва уларни танлашни 
асослаш, коммуникация воситалари ҳақидаги саволни ечиш тавсия этилади. 
Реклама компанияси ҳақида қарор қабул қилиш учун қуйидагиларни таҳлил 
қилиш зарур: 

реклама сиёсати хусусиятлари; 

реклама аргументлари; 

реклама компанияси режаси; 

ушбу бозор сегментида кўзда тўтилган ва самарали реклама воситалари; 

реклама харажатлари ҳажми; 

реклама самарадорлигини баҳолаш усуллари; 

товар характерига рекламанинг мос келиши; 

реклама чора-тадбирларини товарнинг яшаш даври билан алоқаси; 

ярмарка ва кўргазмаларнинг асосий турлари ва уларда қатнашишининг 
имконий самарадорлигини баҳолаш; 

пировард истеъмолчилар ва сотиш бўйича воситачиларни рағбатлантириш 
воситаларини танлаш; 

сотишни рағбатлантиришга молиявий маблағлар ажратиш услублари, қайд 
қилинган фоизлар услуби, фойда суммасидан фоиз белгилаш услуби, келгусида 
кўзда тутилаётган ёки ўтган давр сотиш ҳажмидан ва ҳоказолар. 

---