Ma’rupov akmaljon

45
-
§. OCHIQ URUG`LILAR BO`LIMI 
 
1. Ochiq urug`lilarning lotincha nomi? -- qarag`aytoifa 
2. Yer yuzida ochiq urug`lilarning nechta turi bor? -- 700 ga yaqin. 
3. Ochiq urug`li o`simliklarga qaysilar kiradi? -- archa, saur, qarag`aylar, sekvoyadendron. 
4. Archa …uyli o`simlik? -- ikki uyli o`simlik 
5. Archa barglariga xos xususiyat? (3ta) -- mayda, yashil , tangachasimon 
6. Archa bo`yi…gacha yetadigan …daraxtdir? -- 20 m; doimiy yashil 
7. Archa necha yil yashydi? -- 1000 yil xatto undan ham ortiqroq 
8. Archa nima uchun yer bag`irlab o`sadi? -- tog`lardagi shamol ta`siriga moslashganligi uchun 
9. Archa nima yordamida changlanadi? -- shamol 
10. Archa qancha km balandlikdagi tog`larda uchraydi? --* 3 500- 4500 m 
11. Archa qubbasini xalq orasida …yoki…deyiladi? -- qubba meva; archa mevasi 

---

Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 
50 
12. Archaning 7ta …turi …da uchraydi? -- yovvoyi; O`rta Osiyoda 
13. Archaning tuxum xujayrasi qayerda yetiladi?-- urug`kurtagidagi arxegoniy ichida 
14. Bu bo`lim vakillarining ko`payishi qanday? -- urug`idan 
15. Bu bo`limga qaysi o`simliklarni misol qilib olish mumkin?(3ta) -- archa, saur, qarag`ay, qora qarag`ay 
16. Changchili qubbalar deb nimaga aytiladi? -- ularda juda ko`p miqdorda vhang yetilganligi uchun 
17. Qarag`ayning changchili qubbalar qanday “to`pgul” xosil qilib o`rnashadi? -- boshoqsimon zich 
18. Changchili qubbalar qarag`ay novdasining qaysi qismida o`rnashgan? -- pastki qismida 
19. Changchili qubbalar qarag`ayning qanday novdalarida qachon xosil bo`ladi? -- yillik novdalarda 
20. Changdonlar tangachalarning qaysi qismida joylashgan? -- ostki qismida 
21. Nima uchun bo`lim ochiq urug`lilar deb ataladi? -- urug`lari maxsus qubbalarda ochiq xolda bo`lganligi 
uchun 
22. O`zbekiston qarag`aylar …o`smaydi? -- tabiiy holda 
23. O`zbekiston qarag`aylarning …ga yaqin turi ekib o`stiriladi? -- 10 ga 
24. O`ziga xos archazorlar qayerlarda uchraydi? -- Tog`ning yuqori qismidagi toshloq va tuproqli 
yonbag`irlarda , suv ayirgichlarda, daralar ichida
25. Ochiq urug`lilarning hayotiy shakllari? -- daraxt, buta 
26. Oddiy qarag`ay …uyli …doimo yashil daraxt? -- bir; yorug`sevar 
27. Oddiy qarag`ay ildizpoyasidan yaxshi o`sadi to`g`rimi? -- yo`q 
28. Oddiy qarag`ayda tangachalar qanday shaklda qayerda o`rnashgan? -- spirall; qubbalarning o`rtasidan 
o`tadigan o`qda 
29. Oddiy qarag`ayning bo`yi? -- 10-20 m 
30. Qarag`ay o`rmonlarini qayerlarda uchratishimiz mumkin? (4ta) -- Yevropa, Osiyo, Amerika 
31. Qarag`ay qaysi oilaga tegishli? -- qarag`aydoshlar 
32. Qarag`ayda urug`chi qubbalar novdaning qaysi qismida xosil bo`ladi? -- uchida 
33. Qarag`ayda urug`langan tuxum xujayradan …undan esa …xosil bo`ladi? -- murtak; urug` 
34. Qarag`aylar necha yil yashydi? -- 200-400 yil
35. Qarag`aylar O`zbekistonda nima maqsadda o`stiriladi? -- sifatli yog`och bop, hushmanzara 
36. Qarag`aylardan nimalar olinadi? -- oily navli qog`ozlar; texnik spirtlar 
37. Qarag`ayni yer yuzida qancha turi bor? -- 100 ga yaqin 
38. Qarag`ayning barglari novdada…tadan bo`lib,uzunligi …sm va rangi? -- ikki; 5-7 sm; och yashil 
39. Qarag`ayning qubbalari …da yetiladi va …ta`sirida to`kiladi? -- 2 yil; shamol
40. Qarag`ay tanasining rangi va shox-shabbasining turlicha bo`lishiga nimaga bog`liq? -- qizg`ish-qo`ng`ir ; 
o`sish sharoitiga 
41. Qarag`ayning urug`kurtagi nechta va qayerda joylashgan? --2 ta ; tangachalarda 
42. Qarag`aytoifani O`zbekistondagi tur va turkumi? -- 40; 18
43. Qaraga`y yog`ochbop,xushmanzaraligi bilan bir qatorda…xamdir? -- dorivor 
44. Qaysi archalar O`zbekistonda katta-kichik archazorlarni xosil qiladi? -- Zarafshon, Turkiston, Saur 

---

Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 
51 
45. Qaysi qubba rezavor mevaga o`xshab qoladi? -- urug`chi qubba 
46. Qubbameva qachon pishadi? -- ikkinchi va uchinchi yili 
47. Sharq sauri qaysi jihatda archadan farq qiladi?(2ta) -- quyosh novdalarining o`ziga xos shoxlanishi; pishgan 
qubbalarining notekis choklar ochishi bilan
48. Sharq sauri qaysi jihatda archaga o`xshaydi? -- tana va bargining tuzilishi 
49. Sharq sauri qaysi oilaga tegishli? -- archadoshlar 
50. Tuxum xujayra urug`langandan so`ng qanday jarayonlar amalgam oshadi?(5ta) -- urug`chi qubbani tashkil 
qilgan tangachalar tezda o`sadi, yo`g`onlashadi va o`zlaridan ajralib chiqqan smola orqali qubbani o`rab 
turuvchi etdor, yumshoq po`stga aylanadi 
51. Urug`chili qubbalarning shakli? -- sharsimon 
52. Urug`idan unib chiqqan archaning katta daraxt bo`lib yetishi uchun …yil vaqt kerak? -- 100 yilda ortiq vaqt 
53. Virgin archasi qayerda nima maqsadda ekiladi? -- shahar ko`chalarda, maydonlarda, xiyobonlarda, istiroxat 
bog`larida; manzarali daraxt 
54. Virgin archasining vatani? -- Shimoliy Amerika 
55. Yer yuzida ochiq urug`lilarni qancha turi bor? -- 660 ta 
56. O`qishga o`tishni xoxlaysizmi…o`qing bo`lmasa! -- xa