Ma’rupov akmaljon


Download 2.05 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/44
Sana10.09.2023
Hajmi2.05 Mb.
#1675156
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44
Bog'liq
BOTANIKA QOLLANMA




Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

A
 
bi
 
t
 
u
 
r
 
i
 
y
 
e
 
n
 
t
 
l
 
a
 

 
u
 
c
 
h
 
u
 

 
q
 
o`l
 
l
 
a
 
n
 
m
 

ABITURIYENTLAR UCHUN MAXSUS TAYYORLANGAN 
 
 
 
 
 
 
 
 
O`ktam Pratovning umumiy o`rta ta`lim maktablarining 6-sinf 
o`quvchilar uchundarsligi asosida tayyorlandi.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
FARG`ONA –2018
 


Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

M U N D A R I J A 
 
1§ BOTANIKA –O`SIMLIKLAR HAQIDAHI FAN 

2-§ GULLI O`SIMLIKLAR BILAN UMUMIY TANISHISH 

3-§ O`SIMLIKLARNING HAYOTIY SHAKLLARI 

II-BOB. HUJAYRA - HAYOTNING ASOSI 
12 
6-§ O`SIMLIK TO`QIMALARI 
16 
7-§ ILDIZ TURLARI VA TIZIMLARI 
19 
10-§. NOVDA 
21 
15-§. BARGLARINING TASHQI TUZILISHI 
25 
O`SIMLIKLARNING VEGETATIV KO`PAYISHI 
28 
GUL – O`SIMLIKLARNING GENERATIV ORGANI 
32 
GULLARNING XILMA-XILLIGI VA TO`PGULLAR 
33 
GULLARNING CHANGLANISHIUG`LANISHI 
35 
M E V A L A R 
37 
U R U G ` 
39 
O`SIMLIK- YAXLIT ORGANIZM 
40 
O`SIMLIKLARGA EKOLOGIK OMILNING TA’SIRI 
41 
SUVO`TLAR BO`LIMI 
43 
YO`SINLAR BO`LIMI 
45 
QIRQBO`G`IMLAR BO`LIMI 
46 
QIRQQULOQLAR BO`LIMI 
47 
OCHIQ URUG`LILAR BO`LIMI 
48 
O`SIMLIKLAR SISTEMATIKASI HAQIDA MA`LUMOTLAR 
51 
RA`NODOSHLAR OILASI 
52 
KARAMDOSHLAR OILASI 
53 
SHO`RADOSHLAR OILASI 
54 
GULXAYRIDOSHLAR OILASI 
55 
BURCHOQDOSHLAR (DUKKAKDOSHLAR) OILASI 
56 
ITUZUMDOSHLAR OILASI 
57 
TOKDOSHLAR OILASI 
58 
QOVOQDOSHLAR OILASI 
59 
QOQIO`TDOSHLAR (MURAKKABGULDOSHLAR) OILASI 
60 
LOLADOSHLAR OILASI 
61 
PIYOZDOSHLAR OILASI 
62 
PIYOZDOSHLAR OILASI 
63 
YERDA O`SIMLIKLARNI DUNYOSINING RIVOJLANISHI. 
64 
R A Q A M L A R – 1 (OILAGACHA) 
65 
R A Q A M L A R – 2 (OILALAR) 
66 
R A Q A M L A R – 3 (OILADAN KEYINGI) 
67 
5 -6 SINF OLIMLARI 
68 
6-SINF BOTANIKASIGA OID MASALA VA MASHQLAR 
70 


Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

I-BOB O`SIMLIKLAR DUNYOSI BILAN UMUMIY TANISHISH. 
1§ BOTANIKA –O`SIMLIKLAR HAQIDAHI FAN 
 
1. Botanika kitobi qaysi olimlar tomonidan yozilgan?-- O`.Pratov, A.To`xtayev, F.O`.Azimova. 
2. Ona tabiatimizni….tasavvur qilib bo`lmaydi?--rang- barang o`simliklar olamisiz. 
3. Yer yuzida tarqalgan o`simliklarni necha % O`zbekiston xududiga to`g`ri keladi?--0.9 % 
4. O`rta Osiyoda tarqalgan o`simliklarni necha % mamlakatimizga to`gri keladi?--56.25 % 
5. 6:1 nisbat qaysi ma`lumotga tegishli?--Yer yuzidagi o`simliklar sonini O`rta Osiyodagi o`simliklar soniga. 
6. O`rta Osiyoda o`simliklar soni O`zbekistondagi o`simliklardagi soniga nisbati?--2:1 
7. Tabiatda o`simliklar uchramaydigan …..?--joy juda kam. 
8. O`simliklar o`sishida….tanlamaydi?--joy. 
9. O`simliklarni qayerlarda uchratishimiz mumkin?--qumli,suvsiz, sho`rxok cho`llarda, tik baland qoya toshlarda, 
g`orlar ichkarisida va suv ichkarida xam. 
10. Botanika fanining yanada mukammal o`rganishimizga yordam beradigan fan?--tabiatshunoslik. 
11. Qaysi o`simlik barg shakli tol bargi shaklini eslatadi?--chakanda. 
12. Isiriq o`simligi gullarining rangi?--oqish. 
13. Chakanda o`simligini mevasi shakli va turi?--sharsimon, qizil, rezavor, to`p meva. 
14. Ravoch va isiriq o`simligini bargini shakli?-- o`yma. 
15. Qaysi o`simlikni mevasining rangi qizil ?--qizil do`lana. 
16. Bargida oqish dog`i bor o`simlik?--sebarga. 
17. Qaysi o`simlikning gullarining rangi safsar rangda bo`ladi?--burchoq. 
18. Uch bargchali bargida oqish dog`i bor o`simlik-?--burchoq. 
19. Sebarga bilan sallagulni birlashtiruvchi belgi bu-?--gulining qizilligi. 
20. O`rta Osiyoda, shu jumladan hozirgi O`zbekiston o`simliklariga oid ma`lumotlarni….uchratamiz?--bundan bir 
necha yuz yillar ilgari yashagan mashhur allomalarimiz asarlarida. 
21. Abu Rayxon Beruniy necha yil umr ko`rgan?--75 yil. 
22. 980-1037 yillarda yashagan allomamiz bu-?--Ibn Sino. 
23. Tabiatda qanday o`simliklar xam kam emas?--dengiz daryo , ko`l va kanallarda shungdek botqoqliklarda 
o`simliklar. 
24. O`rta Osiyoda o`sadigan ko`pgina dorivor o`simliklarni aniq tasvirlab, ularning shifobaxsh xususiyatlarini to`liq 
ko`rsatib bergan asar bu-?--Kitob ush-shifo. 
25. Har bir kishining muqaddas burchi bu-?--tabiatni muxofaza qilish, uni asrab avaylash, boyliklarini ko`paytirish. 
26. O`simliklarni o`sishi va rivojlanishini mukammal o`rgaganimiz sari ….?--*tabiatni asrab-avaylashimiz zarurligini 
to`liqroq anglab yetamiz. 
27. Qaysi jarayonlar tufayli o`simliklardan yuqori hosil olish imkonini beradi?--o`simliklarni to`g`ri parvarish 
qilishni bilishimiz. 
28. Biz yashab turgan jonli tabiatni ….tasavvur qilib bo`lmaydi?--o`simliklar. 
29. Barcha tirik organizmlar uchun hayot manbai bu-?--yashil o`simliklar. 


Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

30. Botanika so`zining ma`nosi ?--yunoncha (grekcha) botane “o`t”,”ko`kat”,”o`simlik”;
31. Botanika fani nimalarni o`rganadi.?-- 1.O`simliklarning paydo bo`lishi (filogeniyasi) 2.hayoti, 3.tashqi va
4.ichki tuzilishi, 5.rivojlanishi, 6.yer yuzida tarqalishi, 7.tabiat bilan bog`liqligi, 8.ulardan oqilona
foydalanish va ularni muhofaza qilish usullarini. 
32. Tabiatda o`zi va mevasi iste`mol qilinadigan o`simliklar(7ta)?--ravoch, qulupnay, malina, ukrop,
do`lana, tut, olxo`ri. 
33. Hayotimiz ko`rki va tabiat go`zalligi bu-?--o`simliklar. 
34. Diyorimizda o`sadigan juda ko`p dorivor o`simliklar xaqida ma`lumot beruvchi kitob bu-?--”Kitob as-Saydana 
fit-tibb”. 
35. Ravoch va qizil do`lana o`simligini bargini o`xshashligi?--bargini o`yma bo`lishi. 
36. “Kitob as-Saydana fit-tibb” asari kimning qalamiga mansub?--Abu Rayxon Beruniy. 
37. Abu Rayxon Beruniy nechanchi yillarda yashagan?--973-1048 yillarda 
38. Abu Ali ibn Sinoning asarlari?--”Tib qonunlar”, “Kitob ush -shifo”. 
39. Ibn Sinoning kitoblarida qanday o`simliklar xaqida ma`lumotlar qoldirilgan?--O`rta Osiyoda o`sadigan dorivor 
o`simliklarning shifobaxsh xususiyatlari to`liq ko`rsatilgan. 
40. O`n birinchi asrda yashagan alloma?--Maxmud Koshg`ariy. 
41. “Devonu lug`atit turk” asari muallifi?-- Maxmud Koshg`ariy. 
42. “Devonu lug`atit turk”asarida qanday ma`lumotlar berilgan?--qadimgi Turkiston xududida uchraydigan 
o`simliklar xaqida. 
43. Ikki yuzga o`simlik turi xaqida ma`lumot berilgan asar?-- “Devonu lug`atit turk”. 
44. O`zRFA ning hozirgi nomi qanday ataladi?-- O`simlik va hayvonot olami genofondi institut. 
45. O`zbekistonning tabiatdagi o`simliklarni har tomonlama o`rganish qaysi institut olimlari tomonidan amalga 
oshirilmoqda?-- O`simlik va hayvonot olami genofondi institut. 
46. O`simliklar xaqida ko`p tomli asarlar yaratishda xissa qo`shgan akademiklar?--Q.Z.Zokirov, A.M.Muzaffarov, 
Y.P.Korovin, I.I.Granitov, F.N.Rusanov. 
47. O`simliklarni o`rganish va ko`p tomli asarlar va darsliklar yaratishda o`z xissalarini qo`shgan professorlar?--
M.M.Orifxonova, S.S.Sahobiddinov, O`.Pratov va boshqalar. 
48. O`zbekistonda yo`qolib xavfi ostida bo`lgan o`simliklarni saqlash va ularni asrab-avaylash maqsadida qanday 
ishlar amalga oshirilmoqda?--”O`zbekiston Qizil kitobi”, va ”Tabiatni muhofaza qilish Davlat qo`mitalari” 
tashkil etildi. 
49. Dorivor o`simliklar qaysilar? (3ta) --isiriq, chakanda, zubturum. 
50. Iste`mol qilinadigan o`simliklar? (2ta) --rovoch, do`lana. 
51. O`rta Osiyoda tabiiy holda o`sadigan yuksak o`simliklarning qancha turi mavjud?--8000. 
52. O`zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”iga kiritilgan o`simliklar?-- xolmon, (jumagul) shirach, sallagul. 
53. O`zbekistonda tabiiy holda o`sadigan yuksak o`simliklarning qancha turi mavjud?--4500. 
54. Har qanday o`simlik …..harakat qiladi?-- Nasl qoldirishga ya`ni o`sadi va rivojlanadi. 
55. Yer yuzida tabiiy holda o`sadigan yuksak o`simliklarning qancha turi mavjud?--500`000 
56. Yovvoyi yem-xashak o`simliklar?-- shuvoq, sebarga, burchoq. 


Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

57. Geobotanika fani nimani o`rnadi?—Yer yuzida o`simliklarni tarqalishini. 
58. Sistematika fani nimani o`rganadi?—o`simliklarni o`xshash belgilariga qarab, ma`lum tartib, tizim (sistemaga) 
ga soladi. 
59. Ekologiya fanining vazifasi?-- O`simliklarni yashashi va qanday muhitda o`sishini o`rganadi.(grekcha- oykos 
“uy, joy”, logos fan,ta`limot degan ma`noni anglatadi) 
60. Paleobotanika fanining maqsadi?-- Qadimgi qazilma holatdagi o`simliklar qoldiqlarini o`rganadi. 
61. Introduksiya-iqlimlashtirish fani bu--? Boshqa mamlakatlarda o`sadigan o`simliklarni yurtimizga olib kelish va 
moslashtirish va hokozo… 
62. Morfologiya fanining nima o`rganadi?-- O`simliklarni tashqi tuzilishi, shakllarini o`rganadi. 
63. Anatomiya fanining vazifasi?-- O`simliklarni ichki tuzilishini o`rganadi. 
64. Sitoembriologiya fanining vazifasi?-- Changlanish va urug`lanishdan so`ng bo`ladigan jarayonlarni o`rganadi. 
(xujayraviy jarayonlarni.) 
65. So`ngi yillarda qaysi o`simliklarga bo`lgan talab oshib bormoqda?—Dorivor o`simliklarga. 
66. Chorva mollari uchun to`yimli oziqa o`simliklari? - (8ta) –1.shuvoq, 2.yantoq, 3.beda 4.sebarga, 5.izen, 6.keyreuk, 
7.saksovul, 8.javdar 
67. ”Oltin kosada toshib turar, dala xusnini ochib turar “ topishmoq javobini toping?—go`za 
68. O`simliklarni tabiatdagi va tirik organzimlardagi ahamiyati?-- hayvonlar uchun oziq, kislorod bilan boyitadi, 
tuproq unumdorligini oshiradi, yerni yemirishdan saqlaydi. 
69. O`simliklardan insonlar nima maqsadda foydalanadi? (5ta)-- Oziq-ovqat, kiyim-kechak, qurilish, uy-ro`zg`or 
buyumlari va tabobatda. 
70. Qanday o`simliklar “Qizil Kitob ”ga kiritiladi?-- yo`qolish xavfi ostida bo`lgan o`simliklar. 
71. Mevali daraxt yerga engashar, mevasiz daraxt… (maqolni davomini toping?) -- ko`kka tirmashar. 
72. O`simliklarning o`sishi va rivojlanishini mukammal o`rganish …imkoniyat beradi?—madaniy o`simliklarni 
to`g`ri parvarishlash va ulardan yuqori hosil olish. 
73. O`simliklarning tuproqqa bo`lgan ijobiy ta`siri?—unumdorligini oshiradi va uni yemirilishdan saqlaydi. 
74. Hayotimiz ko`rki va tabiat go`zlligidir bu—o`simliklardir. 
75. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning birinchi nashri nechachi yili chop ettirilgan?—1984 yili. 
76. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning birinchi nashriga qancha o`simlik turi kiritilgan?—163 ta. 
77. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning ikkinchi nashri nechachi yili chop ettirilgan?—1998 yili. 
78. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning ikkinchi nashriga nechta tur o`simlik kiritilgan?—301 ta. 
79. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning uchinchi nashri nechach yili chop ettirilgan va nechta tur 
kiritilgan?—2006 yili, 305 ta. 
80. O`simliklar to`g`risidagi “Qizil kitobi”ning to`rtinchi nashri nechach yili chop ettirilgan va nechta tur 
kiritilgan?—2009 yili, 324 ta. 
81. O`zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”ining birinchi nashri bilan to`rtinchi nashri o`rtasidagi o`simliklar 
sonining farqi?--161 ta 
82. O`zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”ining ikkinchi nashri bilan to`rtinchi nashri o`rtasidagi o`simliklar 
sonining farqi?--23 ta 


Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov
@biologiya_fardu telegram kanali 

83. O`n to`qqiz raqamiga ma`lumot toping? --O`zbekiston Respublikasi “Qizil kitob”ining uchinchi nashri bilan 
to`rtinchi nashri o`rtasidagi o`simliklar sonining farq. 
84. O`simliklar uzoq yillar davomida…? -- turli sharoitda o`sishga moslashgan. 
85. Botanikaning qanday tarmoqlarini bilasiz?-- Geobotanika, Sistematika, Ekologiya,
86. Paleobotanika, Introduksiya-iqlimlashtirish, Sitoembriologiya, Anatomiya, Morfologiya. 
87. Botanika –o`simliklar xaqidagi fan 
88. Algalogiya fani nimani o`rganadi?—suvo`tlarni. 
89. Yo`sinlarni (moxlarni) o`rganuvchi fan bu-?—Briologiya. 
90. Lexinologiya fani …o`rganadi.—Lishayniklarni. 
91. O`simliklar o`rganishning boshlanishi qaysi olim nomi bog`liq?—Yunon olimi Teofrast. 
92. Yunon olimining olib borgan ishlari? ( ta)— 1. o`simliklarni qishloq xo`jaligi va tibbiyotdagi amaliy
ahamiyati hamda 2. o`simliklar xaqidagi bilimlarni yig`ib bir tizimga keltirgan. 
93. O`zbekistonda “Botanika” faning rivojlanishiga xissa qo`shgan olimlar? (5ta)--1.Zokirov Qodir
Zokirovich, 2. Muzaffarov Ahror Muzaffarov, 3.Korovin Yevgeniy Petrovich, 4.Vvedenskiy
Aleksey Ivanovich, 5. Rusanov Fyodor Nikolayevich. 
94. Xolmon o`simligi bilan sallagulning morfologik o`xshash tomoni?—gullari rangining qizil bo`lishi. 
95. 
Ushbu belgi nimani ifodalaydi?—qo`shimcha ma’lumotni xaqidagi ma’lumotni


Download 2.05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling