Ma’ruza №7 qattiq jismlarning deformatsiyalanishi
Elastik deformatsiyalangandagi energiya
Download 1.22 Mb. Pdf ko'rish
|
Fizika I Sem. 6-12
|
Elastik deformatsiyalangandagi energiya.
Elastik deformatsiyalangan jism, masalan, cho’zilgan yoki siqilgan sterjen deformatsiyalan- magan holatiga qaytadi. Balki siqilgan yoki cho’zilgan prujinaga o’xshab tashqi jismlar ustidan ish bajaradi, ya’ni bazi bir ortiqcha (zaxira) energiyaga ega bo’ladi. Ushbu energiya jism elementlarining o’zaro joylashishiga bog’liq bo’lganligi sababli u potensial enargiyadan iboratdir. Deformatsiyalangan jismning zaxira energiyasi shubhasiz deformatsiyalashda tashqi kuchlarning bajargan ishiga teng. Elastik cho’zilgan (siqilgan) sterjenning energiyasini hisoblaylik. Sterjenni cho’zayotganda unga kuch ta’sir qiladi. Ushbu kuchning ishi
ga teng. Bu yerda sterjenning absolyut uzayishidir. U deformatsiya jarayonida dan gacha o’zgaradi. uzayishga mos kuch (7.6) ga binoan quyidagiga tengdir
Demak,
Ifodaning surat va maxrajini ga ko’paytirib, ni nisbiy uzayish bilan, ni bilan almashtirsak quyidagi ifodaga ega bo’lamiz:
Energiya ning jism hajmi ga nisbati bilan aniqlanadigan energiya zichligi ni kiritaylik:
Qarashtirayotgan holatlarda sterjen bir jinsli va deformatsiya bir tekis, ya’ni sterjenning har bir nuqtasida bir xil bo’lganligi uchun, energiya U (45.14) ham sterjen bo’ylab o’zgarmas zichlik bilan tekis taqsimlanadi. Shuning uchun
deb hisoblash mumkin. (7.15) ifoda cho’zilganda yoki siqilganda elastic deformatsiya energiyasining zichligini anglatadi. Siljishdagi elastic deformatsiya energiyasining zichligini ham shunga o’xshash quyidagicha topamiz:
Download 1.22 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|