Ma’ruza. Kirish. Mashinalar puxtaligi asoslari fanining tarihi, maqsad va vazifalari. Asosiy tushunchalar va atamalar

Mashinalar, jihozlar, dastgohlar va boshqa texnika qurilmalarining sifatini aniqlovchi alohida xossalar bo‘ladi. Masalan, dastgohlar uchun aniqlik, unumdorlik, avtomatlashtirish darajasi muhim bo‘lsa, avtomobil uchun tezlik, yuk ko‘tarish qobiliyati, yonilg‘i sarfi muhim ahamiyat kasb etadi. Mashinaning xossalari faqat ish jarayonida namoyon bo‘ladi. Shuning uchun ham dastgoh dastlab qanchalik a’lo tavsifga ega bo‘lmasin, uning aniqlik, unumdorlik ko‘rsatkichlari qanchalik yuqori bo‘lmasin, ular dastgohning sifatini to‘liq ta’riflab bera olmaydi, faqat uning texnikaviy imkoniyatlarini ko‘rsatadi xolos. Dastgohning sifatini baholash uchun nafaqat uning aniqlik, quvvat, unumdorlik va hokazo ko‘rsatkichlarini, balki bu ko‘rsatkichlarni ish jarayonida iloji boricha ko‘proq vaqt mobaynida saqlay olishini ham bilish kerak bo‘ladi.

Mashinalar, jihozlar, dastgohlar va boshqa texnika qurilmalarining sifatini aniqlovchi alohida xossalar bo‘ladi. Masalan, dastgohlar uchun aniqlik, unumdorlik, avtomatlashtirish darajasi muhim bo‘lsa, avtomobil uchun tezlik, yuk ko‘tarish qobiliyati, yonilg‘i sarfi muhim ahamiyat kasb etadi. Mashinaning xossalari faqat ish jarayonida namoyon bo‘ladi. Shuning uchun ham dastgoh dastlab qanchalik a’lo tavsifga ega bo‘lmasin, uning aniqlik, unumdorlik ko‘rsatkichlari qanchalik yuqori bo‘lmasin, ular dastgohning sifatini to‘liq ta’riflab bera olmaydi, faqat uning texnikaviy imkoniyatlarini ko‘rsatadi xolos. Dastgohning sifatini baholash uchun nafaqat uning aniqlik, quvvat, unumdorlik va hokazo ko‘rsatkichlarini, balki bu ko‘rsatkichlarni ish jarayonida iloji boricha ko‘proq vaqt mobaynida saqlay olishini ham bilish kerak bo‘ladi.

Albatta puxta mashina sifatli degani emas, mashina puxta bo‘lishi, ammo uning texnikaviy ko‘rsatkichlari past bo‘lishi mumkin. Mashina yetarli darajada puxtalikka ega bo‘lmasa, uning barcha texnikaviy ko‘rsatkichlari qanchalik yuqori bo‘lmasin o‘z ahamiyatini yo‘qotadi, chunki ulardan ish jarayonida to‘la foydalanib bo‘lmaydi.

Albatta puxta mashina sifatli degani emas, mashina puxta bo‘lishi, ammo uning texnikaviy ko‘rsatkichlari past bo‘lishi mumkin. Mashina yetarli darajada puxtalikka ega bo‘lmasa, uning barcha texnikaviy ko‘rsatkichlari qanchalik yuqori bo‘lmasin o‘z ahamiyatini yo‘qotadi, chunki ulardan ish jarayonida to‘la foydalanib bo‘lmaydi.