Маъруза технологияси ўқув соати: 2 соат Талабалар сони

 
 
3.ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ХАРАЖАТЛАРИНИНГ СИНТЕТИК ВА 
АНАЛИТИК ҲИСОБИ. 
 
21- сон БХМС га мувофиқ ишлаб чиқариш харажатларининг синтетик 
ҳисоби 2010 “Асосий ишлаб чиқариш”, 2310 “Ёрдамчи ишлаб чиқариш”
ва 2510 “ Умумишлаб чиқариш харажатлари” счетларида олиб борилади. 
Ушбу счётларни очиш негизига ишлаб чиқариш харажатларининг ишлаб 
чиқаришда тутган ўрни асос қилиб олинган. Ушбу счётларнинг барчаси 
актив, доимий счётлардир. Уларнинг дебетида харажатларнинг кўпайиши, 
кредитида эса харажатларнинг ҳисобдан чиқарилиши, яъни камайиши акс 
эттирилади. Бу счётларнинг қолдиғи мос равишда асосий, ёрдамчи ва умум 
ишлаб чиқаришнинг тугалланмай қолган қисмини пулда ифодалайди. 
Аксарият корхоналарда 2310 “Ёрдамчи ишлаб чиқариш” ва 2510
“Умумишлаб чиқариш харажатлари” счетлари ҳисобот даврининг охирида 
ёпилади, яъни уларнинг дебетида тўпланган суммалар, юқорида айтиб 
ўтганимиздек, у ёки бу усулга асосан тақсимланади. Жумладан, уларнинг 
асосий ишлаб чиқаришга доир қисми 2010 “Асосий ишлаб чиқариш” 

---

счётининг дебетига ўтказилади ва шу асосда ушбу счётлар ёпилади, яъни 
давр охирида қолдиқга эга бўлмайди.
2010 “Асосий ишлаб чиқариш “ счётининг дебетида тўпланган сумма 
(унинг кредитида акс эттирилган айрим суммалардан ташқари, масалан 
қайтарилган чиқиндиларнинг қиймати, брак суммаси) ишлаб чиқарилган 
барча маҳсулотларнинг (ишларнинг, хизматларнинг) умумий ҳақиқий 
таннархини пулда ифодалайди.
Ишлаб чиқариш харажатларига доир операциялар счетларда 
қуйидагича акс эттирилади (23-жадвалга қаранг). 

---

23-жадвал 
Ишлаб чиқариш харажатларига доир операцияларни счётларда 
акс эттириш тартиби 
 
№