Маърузалар матни қарши-2012y

Ўзбекистон Республикасида Давлат бюджетига
тўғри солиқлар тушумининг таркиби (%)

Солиқ турлари	2002 й.	2003 й.	2004 й.	2005 й.	2006 й	2007й
Тўғри солиқлар	100,0	100,0	100,0	100	100	100
1.Корхоналарнинг фойда солиғи	31.9	32.0	28.2	28.5	28.4	28.3
2.Ялпи даромад солиғи	-	-	8,0	7.3	7.3	6.1
3.Ягона солиқ	12.1	13.2	9.6	9.4	9.1	9.1
4.Жисмоний шахслар даромад солиғи	42.3	43.8	43.4	44.00	43.9	42,9
5.Тадбиркорлар даромадига қатъий белгиланган солиқ	6.4	4.8	4.8	4.6	3.7	3.4
6.Ижтимоий инфратузилмани ривожлантириш солиғи	7.3	6.2	6.0	6.2	7.6	10,2

Манба: 1.“Ўзбекистон Иқтисодиёти”. Ахборот ва таҳлилий шарҳ 2007 йил.Т.: 2008 й. август, 21-б.

2.“Ўзбекистон Иқтисодиёти”. Ахборот ва таҳлилий шарҳ 2006 йил.Т.: 2008 й. март, 31-б.

2007 йилда эса 42,9 % ни ташкил этди. ташкил этди, яъни тўғри солиқлвар ялпи тушумида юқори ўрин тутади Юридик шахслар даромадларидан олинадиган солиқ ставксининг камайиши натижасида 2000-2004 йилларда у бўйича тушумларларнинг тўғри солиқлар таркибидаги улуши камайган бўлса, яна 0,5 фоиз пунктга ошиши кузатилди ва 30,4%ни ташкил қилди. 2005 йилги бу ҳолат корхоналар учун кам самарали имтиёзларни бекор қилиш билан изоҳланиши мумкин. 2004 йилда савдо корхоналари учун жорий қилигган ялпи даромад солиғининг улуши 2005 йилда 1,3 фоиз пунктга камайиб 7,8 % га туўиб қолди. Кичик бизнес субъектлари учун киритилган ягона солиқ тушумларининг тўғри солиқлар тушумидаги улуши 2003-2005 йилларда камайиб борди ва 2005 йилда 10,5 фоизни ташкил этди.

Юқори солиқ шкалалари бўйича солиқ ставкалари камайишига қарамасдан жисмоний шахслар даромадидан олинадиган солиқларнинг кўпайиб бораётганлиги солиқ базаси, яъни аҳоли даромадлари ортиб бораётганлигидан далолат беради.2007 йилда ижтимоий инфратузилма солиғи улушининг ортиши ҳисобига жисмоний шахслар даромад солиғиниг тўғри солиқлар тушумидаги улуши қисқарди.
Тўғри солиқлар ставкаларининг пасайтирилишига қарамасдан солиқ базасининг кенгайиши ҳисобига бу солиқлар тушумининг мутлақ миқдори ошиб бориши, тўғри солиқлардаги улуши эса 2005-2007 йилларда деярли барқарор бўлиб қолаётганлигини таъкидлаш мумкин. Бундай бақарорлик 2005-2007 йилларда ягона солиқ тўловига ҳам тегишлидир. Солиқ тўловчилар сони ортиши, солиқ базасининг кенгайиши ягона солиқ ставкасиниг пасайишига қарамасдан унинг мутлақ миқдори ортиб боришига олиб келди.
Эгри солиқлар давлат бюджети жами даромадларининг ярмидан кўп қисмини таъминлаб беради. (9-жадвал). Агар ушбу солиқлар таркибини қараб чиқадиган бўлсак, қўшилган