Mashina detallarining ishchanlik qobiliyati va

n
 - ruxsat etilgan kontakt kuchlanish. 
2.8-rasm Kontakt kuchlanishlarning uzlukli sikl bo’yicha o’zgarishi 
Yuklama ostida aylanayotgan detallarning tutash sirtlarining har bir nuqtasi 
kontakt zonasidan o’tayotgan vaqtdagina davriy yuklanadi, bu nuqtalardagi kontakt 
kuchlanishlar σ
n
 noldan boshlanadigan uzlukli sikl bo’yicha o’zgaradi. (2.8- rasm.) 
Agarda hosil bo’layotgan kontakt kuchlanishlar ruxsat etilganidan katta bo’lsa, 
ya’ni σ
n
>[σ]
n
, bu holda kontakt kuchlanishlarning siklik ta’siridan detallarning 
tutashish sirtlarida toliqish mikroyorikdari hosil bo’ladi. Kontakt zonasida 
moyning mavjud bo’lishi bunday mikroyoriklarning kattalashuviga olib keladi. 
Mikroyoriqlarga kirib qolgan moy yuqori kontakt kuchlanishlar ostida metall 
yoriqlari ichida katta bosimni vujudga keltiradi va metall zarrachalarining 
uvalanishiga olib keladi. Detallarning ishchi yuzalarida avval ko’zga ko’rinmas 
mayda chuqurchalar, so’ng esa 2-3 mm o’lchamgacha yetadigan o’yiqchalar paydo 
bo’ladi. Bunday yemirilish jarayoniga toliqishdan uvalanish nomi berilgan. 
Mustahkamlik va qattiqlik chegaralarini oshirish, yuza notekisligani 
kamaytirish yuzalarning uvalanishga qarshiligini oshirishga olib keladi. 
Moylarning ishlatilishi toliqishdan uvalanishga olib kelar zkan degan xulosa 
albatta noto’g’ri bo’lar edi. Moylardan oqilona foydalanish yuzalarda moy 
qatlamini vujudga keltiradi. Bu holat metall yuzalarning bevosita kontaktini 
yo’qotadi, yeyilishni kamaytiradi, haroratni me’yorida ushlab turishga yordam 
beradi, ishqalanish mahsulotlarini kontakt zonasidan tezlikda olib ketishga, 
zanglashdan saqlashga vosita bo’ladi. Moy qatlami orqali kontaktlashuv xizmat 
muddatini oshirishga olib keladi, birinchi mikroyoriqlar paydo bo’lishi bilan 
moyning salbiy ta’siri ham paydo bo’la boshlaydi. 
Moysiz sharoitda ishlash detal yuzalarining tezda yeyilishiga olib keladi.