Mashinalaridan foydalanish, texnik

 

---

99 
Nazorat savollari: 
 
1. 
Mashinaning tanlash ko‘rsatgichlariga nimalar kiradi? Ularning 
mohiyatini tushuntiring. 
2. 
To‘g‘ri tanlangan mashina va traktorlar qanday imkoniyatlarni yaratadi? 
3. 
Mashinalarning 
foydalanish 
xususiyatlarini 
belgilovchi
ko‘rsatgichlarini ayting.
4. 
Texnikalardan foydalanish sharoitining ko‘rsatgichlariga nimalar 
kiradi? 
5. 
Maxsus 
traktorlarni 
tanlashda 
e’tiborga 
olinadigan 
qanday 
ko‘rsatgichlarni bilasiz?
6. 
Tanlangan traktorlarga quyiladigan talablarni ayting. 
7. 
Qishloq xo‘jaligi texnikalarining ergonomik ko‘rsatgichlarini ayting.
8. 
Ergonomik tizim kafolatini ta’minlovchi muvofiqliklarni ayting.
9. 
Traktor kabinasida haydovchiga qanday qulayliklar yaratilishi kerak? 
10. Agregatlarni masofadan turib boshqarish deganda nimani tushunasiz?
Uning rivojlantirish istiqbollarini ayting.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

100 
14-§. Texnologik jarayonlarni bajarishda
agregatlardan foydalanish sarf-harajatlari
 
 
 

 
 
 
 
14.1-§. Mexanizatsiyalashtirilgan ishlarni bajarishda
mehnat sarfi 
Mehnat sarfini tejash mashina-traktor agregatlaridan foydalanishda 
mexanizatsiyalashtirish 
vositalarining 
iqtisodiy 
samaradorligini 
muhim 
ko‘rsatkichlaridan biri hisoblanadi.
Ish hajmi birligiga sarflanadigan mehnat sarfi mashina-traktor agregatlaridan 
foydalanishda mustaqil va juda muhim iqtisodiy ko‘rsatkichdir. Bunday 
ko‘rsatkich pul mablag‘larining bevosita va keltirilgan sarflari kompleks 
ko‘rsatkichini to‘ldiradi. 
Mehnat sarfi bajarilgan ish birligiga kishi-soatda (kishi-soat/ga, kishi-
soat/tonna) o‘lchanadi. Agregatga bevosita xizmat ko‘rsatuvchilarning mehnat 
sarfi (Z
m.be
) - bevosita mehnat sarfi deb ataladi. 
Agregatga bevosita xizmat ko‘rsatuvchilar (operatorlar va tirkovchi ishchilar) 
soni m
op
, yordamchi ishchilar soni m
yord
deb belgilasak, u holda mehnat sarfi 
quyidagicha ifodalanadi, kishi-soat/ga: 
bevosita sarflar 
s
op
бе
м
W
m
З

.
va umumiy mehnat sarfi: