Mashinalaridan foydalanish, texnik

Ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish xaritasining tashkil etuvchi 
qismlarini ishlab chiqish ishlari quyidagicha amalga oshiriladi.
Ishning shartlari. Ishning shartlari berilgan topshiriqqa asosan qabul 
qilinadi. Bunda asosiy va qo‘shimcha ishlarning ko‘rsatgichlari va o‘lchamlari, 
ya’ni: dalaning yuzi, uzunligi va qiyaligi, tuproqning turi va nisbiy qarshiligi, ekin 
turi va hosildorligi, hosilni tashish uzoqligi va hokazolar ko‘rsatiladi. SHu bilan 
birga qishloq xo‘jaligi mashinasining texnologik (ekinlar qator orasi, ishchi 
qismlarini joylashtirish o‘lchamlari) rostlash sxemasi ko‘rsatiladi. 
Jarayonning bajarilishiga qo‘yiladigan agrotexnik talablar vaqt, 
miqdor va sifatga oid texnologik ko‘rsatkichlar va me’yorlar ko‘rinishida 
ifodalanadi. Agrotexnik talablarni belgilashda asosiy maqsad – yuqori sifatli eng 
ko‘p mahsulot olishdan iborat bo‘lishi kerak. 
Vaqt ko‘rsatkichlariga texnologik jarayonni bajarish kalendar muddatlari,
ish kunlari soni va kun davomidagi ish vaqti; 
Miqdor ko‘rsatkichlari hosilning to‘liq yig‘ib-terib olinganligi, urug‘, 
o‘g‘it va hokazolarni ekish, sepish, yig‘ib olish; me’yorlarini, sifat ko‘rsatkichlari 

---

118 
esa, mashinalarning ishchi organlari ta’sir etgan materiallardagi o‘zgarishlarni 
(shudgorlashda begona o‘tlarning to‘liq ko‘mib yuborilganligi, tuproq 
palaxsalarining yaxshi ag‘darilganligi, maydalanish-uvalanish darajasi, donlarning 
shikastlanishini) tavsiflaydi. 
Agregat tarkibini aniqlash va uni ishga tayyorlashga quyidagilar:
traktorlar va qishloq xo‘jaligi mashinalari turini tanlash; agregatdagi 
mashinalarning zarur sonini aniqlash; mashinalarni texnologik sozlash, ya’ni 
mashinalarning ishchi organlarini maxsus maydonchada rostlash; agregatlarning 
to‘g‘ri rostlanganligini paykalda ishlatib tekshirish kiradi.