Масъул муҳаррир: Файзиев Шохруд Фармонович, ю ф. д., доцент
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ГЎШТ ЕТИШТИРИШ
Download 4.72 Mb. Pdf ko'rish
|
17.Fizika-matematika
- Bu sahifa navigatsiya:
- Телефон:+998(94) 6790436, Fayziev.axtam@bk.ru ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ГЎШТ ЕТИШТИРИШ ДИНАМИКАСИНИНГ СТАТИСТИК ТАҲЛИЛИ
- Калит сўзлар
17
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ГЎШТ ЕТИШТИРИШ ДИНАМИКАСИНИНГ СТАТИСТИК ТАҲЛИЛИ Куччиев Улуғбек Мирзамашрабович Иқтисод фанлари доктори, Файзиев Ахтам Асраевич Тошкент давлат аграр университети доценти, Физика-математика фанлари номзоди, Телефон:+998(94) 6790436, Fayziev.axtam@bk.ru ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ГЎШТ ЕТИШТИРИШ ДИНАМИКАСИНИНГ СТАТИСТИК ТАҲЛИЛИ Куччиев Улуғбек Мирзамашрабович Иқтисод фанлари доктори, Файзиев Ахтам Асраевич Тошкент давлат аграр университети доценти, Физика-математика фанлари номзоди, Телефон:+998(94) 6790436, Fayziev.axtam@bk.ru Аннотация: Мақолада Республикамизнинг барча тоифадаги хўжаликларида, 2003-2017 йилларда, тирик вазнда етиштирилган ўртача гўшт миқдори {Y t , tT} динамик (вақтли) қатор сифатида статистик таҳлил қилиниб, унинг ўртача қийматига нуқтавий, интервалли статистик баҳолар қурилган. Бу тасодифий жараённи бош йўналишини харктерловчи тренд қисми статистик маълумотлар асосида энг кичик квадратлар усули билан баҳоланиб, Республикамизда келгуси йилларда гўшт етиштириш миқдори 95% ли кафолат билан башорат (прогноз) қилинган. Умумий ҳолда статистик критериялар ёрдамида Республикада ўртача гўшт етиштириш жараёни автокорреляцион боғланишга эга эканлиги аниқланган. Калит сўзлар: гўшт, дискрет, динамик қатор, статистик баҳо, нуқтавий, интервалли, тренд, энг кичик квадратлар, чизиқли боғланиш, нормал тақсимот, статистик гипотеза, автокорреляцион боғланиш. Қишлоқ хўжалик маҳсулотларини етиштириш жараёнини, маълум бир муддатда мавсумий такрорланиб туриши, уни дискрет {Y t , tT} тасодифий динамик (вақтли) қатор сифатида таҳлил қилишимизга асос бўлади. Республикамизни барча тоифадаги хўжаликларида, 2003-2017 йилларда, тирик вазнда етиштирилган гўшт миқдори {Y t , tT} (ЎР Статистика қумитаси маълумотлари бўйича), турғун вақтли қатор сифатида математик статистика усуллари билан таҳлил қиламиз. Маълумки[1]-[4], вақтли қаторни {Y t , tT} асосий ташкил этувчилари қуйидагилардан иборат бўлиши мумкин: 1) асосий йўналишни кўрсатувчи тренд, 2) тренд атрофида тебраниб турувчи қисм, 3) мавсумий таъсир этувчи, 4) тасодифий қисм. Республикамизни 2003-2017 йилларда барча тоифадаги хўжаликларида тирик вазнда етиштирилган гўшт миқдорини {Y t , tT}, декарт координа-талар системасида геометрик изоҳлаш асосида, уни 𝑦 = 𝑎 � + 𝑎 � 𝑡 чизиқли боғланишга эга деб фараз қилишимиз мумкин(шакл-1 га қаранг). Шакл-1 Қўйилган масалаларни ечиш учун, ЎР Статистика қумитасидан олинган маълумотлар бўйича, қуйидаги ҳисоблашларни бажарамиз(жадвал-1): 0 1000 2000 3000 1 4 7 10 13 936,7 998,3 1061,2 1139,6 1208,7 1288 1367,8 1461,4 1564,2 1672,9 1787,8 1906,3 2033,4 2171,8 2281,1 0 500 1000 1500 2000 2500 1 3 5 7 9 11 13 15 240 17 Жадвал-1 Энг кичик квадратлар усули билан, чизиқли боғланишда қатнашувчи номаълум параметрларни қуйидаги нормал тенгламалар системасини ечиб аниқлаймиз(жадвал-1, 𝑥 � = 𝑡 � ) : (1) Жадвал-1 га асосан, (1) тенгламалар системасини ечиб, номаълум параметрларни қуйидаги формулалар билан баҳолаймиз: � 𝑌 � = 21957,5 , � 𝑌 � 𝑡 = 27083,1 , Download 4.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling