Масъул муҳаррир: Файзиев Шохруд Фармонович, ю ф. д., доцент
MODELLAR HAQIDA TUSHUNCHA. MATEMATIK MODELLASHTIRISH
Download 4.72 Mb. Pdf ko'rish
|
17.Fizika-matematika
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kalit so‘zlar
|
17
MODELLAR HAQIDA TUSHUNCHA. MATEMATIK MODELLASHTIRISH Ismoilov Iskandar Xasanboyevich Andijon viloyati viloyat Oltinko‘l tumani 1-umumiy o‘rta ta’lim maktabi Matematika fani o‘qituvchisi Tel978365588 Annotatsiya: Ushbu maqolada modellashtirish, matematik model va iqtisodiy modellar haqida fikr yuritiladi. Kalit so‘zlar: Model, matematik model, iqtisodiy model, CHPM. Amaliy masalalarni yechishda, aksariyat hollarda, o‘rganilayotgan jarayonni yoki muammoni matematik modelini tuzish, hamda bu matematik masala yechimi asosida tabiiy jarayonni tahlil qilish usulidan foydalaniladi. Matematik model deganda, o‘rganilayotgan jarayon yoki biror texnik tizimning parametrlari orasidagi miqdoriy bog‘lanishlarni aks ettiruvchi tenglama, tengsizlik, ayniyat kabi munosabatlar tushuniladi. Bu munosabatlar asosida jarayonning ma’lum parametrlari orqali noma’lum parametrlarini topish usullari izlanadi. Natijada, matematik model yordamida jarayonni tahlil qilish, parametrlarining jarayonga ta’sirini baholash imkoniyati paydo bo‘ladi. Boshqacha qilib aytganda, tabiiy jarayonning qanday kechishi matematik model asosida qog‘ozda, murakkab bo‘lsa, kompyuterda tahlil qilinishi mumkin bo‘lib qoladi. Bu tahlil natijalarining qanchalik ishonchli ekanligini baholash uchun matematik modelning tabiiy modelga yaqinlik darajasini ifodalovchi mezonlar va qoidalar kerak bo‘ladi. Iqtisodiy matematik usullar va modellar fani yuqorida keltirilgan savollarni o‘z ichiga oladi. Bu yerda ko‘proq muammoning iqtisodiy taraflariga, hamda iqtisodiy samaradorligiga e’tibor qaratilgan Matematik model tizimni matematik izohlash uchun ishlatiluvchi abstrakt model bo‘lib, ma’lum bir hodisa va jarayonni matematik formula va bog‘lanishlar orqali tushuntirib beradi. Bu modellarning eng sodda ko‘rinishi chiziqli regressiya formulalari bolib, ular y=b 0 +b 1 x ko‘rinishida namoyon bo‘ladi. Download 4.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|