2.1.1 - Tasdiqda har qanday yaqinlashuvchi ketma-ketlik chegaralangan bo'lishini
ko'rdik. Buning teskarisi o'rinli emasligiga esa chegaralangan
va uzoqlashuvchi
−
xn = ( 1)
n+1 ketma-ketlik misolida ishonch hosil qilgan edik.
Bu misolning o'ziga
xosligi shundan iboratki, uning hadlari nol atrofida goh o'sib va goh kamayib o'zgarmas amplituda bilan tebranadi.
Boshqacha aytganda, bu ketma-ketlik monoton emas. Ma'lum bo'lishicha, agar ketma-ketlik monoton bo'lsa, uning yaqinlashishi uchun chegaralangan bo'lishi zarur va yetarli ekan.
Shu munosabat bilan yuqoridan yoki quyidan chegaralangan ketma-ketlik tushunchasini kiritamiz.
Ta'rif.
Agar shunday B soni mavjud bo'lsaki, barcha
n nomerlar uchun
xn ≤ B (2.2.5)
{ }
shart
bajarilsa,
xn ketma-ketlikka yuqoridan chegaralangan deyiladi.
Xuddi shu singari quyidan chegaralangan ketma-ketlik aniqlanadi.
Ta'rif. Agar shunday
A soni mavjud bo'lsaki, barcha
n nomerlar uchun
xn ≥ A (2.2.6)
{ }
shart bajarilsa,
xn ketma-ketlikka quyidan chegaralangan deyiladi.
{ }
Har qanday monoton ketma-ketlik hech bo'lmaganda bir tarafdan chegaralangan bo'ladi.
Haqiqatan ham, agar
xn ketma-ketlik o'suvchi bo'lsa,
ixtiyoriy n nomer
uchun