Matematik va tabiiy-ilmiy fanlar

Tajriba 3.
Gidrolizlanish darajasiga temperaturaning ta’siri.
a) probirkaga 2-3 ml 0,5 n natriy atsetat CH₃COONa eritmasidan quying, unga 1-2 tomchi fenolftolein eritmasidan tomizing. Proobirkani chayqatib aralashtiring va eritma rangiga e’tibor bering. Probirkani eritma qaynaguncha qizdiring va eritma rangining o’zgarishini kuzating.
Gidrolizlanish reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Temperatura ta’sirida eritma rangini o’zgarish sababini tushuntiring.
b) probirkaga 2 ml 0,5 n FeCl₃ eritmasidan quying va eritma qaynagunicha probirkani qizdiring. Nima kuzatiladi? Temir (III) – xlorid tuzi gidrolizining bosqichli tenglamalarini molekulyar va ionli ko’rinishlarida yozing. Temperatura oshganda gidrolizlanish muvozanati qaysi tomonga siljiydi.
v) probirkaga 3-4 ml 0,5 n ZnCl₂ eritmasidan quying va indikator yordamida eritma muxitini aniqlang. Eritmaga kichkina rux bo’lakchasini solib, eritma qaynagunicha probirkani qizdiring. Qanday gaz ajraladi va nima uchun? Bunda qizdirish qanday rol o’ynaydi ?
Tajriba -4.
Gidrolizlanish darajasiga kontsentratsiyasining ta’siri.
a) probirkaga 2 ml 0,5 n vismut nitrat Vi(NO₃)₃ tuzi eritmasidan quying va unga disstirlangan suv qo’shib, eritmani 3-4 marta suyultiring. CHo’kmada Vi(OH)₂NO₃ asosli tuzi xosil bo’lishini kuzating va eritmani suyultirishning gidrolizlanishiga ta’sirini izoxlang. Gidrolizlanish reaktsiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini tuzing.
b) probirkada xosil bo’lgan cho’kmaga 1 tomchi konts. nitrat kislota eritmasidan tomizing. Nima kuzatiladi?
Reaktsiyaning molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. Gidrolizlanishga vodorod ionlari qanday ta’sir etadi?
Nazorat savollar.
1. Gidrolizlanish nima ?
2. Qaytar va qaytmas gidroliz.
3. Tuzlarning gidroliziga oid misollar.
4. Gidroliz jarayonida muhitning o’zgarishi.
5. Birga gidrolizlanish nima?
6. Quyidagi tuzlarni gidrolizlanish reaksiyasining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing.
K₂S , Mg(CN)₂, Al(NO₃)₃ , Cr₂(SO₄)₃ , CuCl₂, NaBr, (NH₄)₂S.
7. Gidroliz darajasi deganda nimani tushunasiz va nimaga bog`liq bo`ladi.