Matematik va tabiiy-ilmiy fanlar

4-tajriba
Oksidlanish-kaytarilish reaksiyalarining yo`nalishini aniqlashni o’rganish.

a) Probirkaga 2-3 ml FeCl₃ temir(III) xlorid eritmasidan va 1 ml natriy sul`fit Na<sub>2</sub>SO<sub>3</sub> kontsentrlangan eritmasidan kuying. Xosil bulgan eritmani ikki probirkaga buling va uning biriga 2-3 tomchi kizil kon tuzi K<sub>3</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>] eritmasidan kushing. Kizil kon tuzi eritmasi ikki valentli temir ionlari uchun sezgir reaktivdir, u Fe<sup>+2</sup> ionlari bilan zangori rangli K<sub>3</sub>[Fe(CN)<sub>6</sub>]<sub>2</sub> kompleks birikma (turunbul` zangorisi) xosil kiladi. Bu reaktsiya kuyidagi sxema buyicha boradi:

FeCl₂ + K₃[Fe(CN)₆] → KCl + Fe ₃[Fe(CN)₆]₂
turunbul` zangorisi
Kuyidagi reaktsiya tenglamasini sxemasini tuzing va xisobotga kiriting:
FeCl<sub>3</sub> + Na<sub>2</sub>SO<sub>3</sub> + H<sub>2</sub>O = FeCl<sub>2</sub> + Na<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + HCl
b)Quyidagi reaktsiyaning yunalishini aniklang:
Cr<sub>2</sub>(SO)<sub>3</sub> + K<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> + I<sub>2</sub> + H<sub>2</sub>O → K<sub>2</sub>Cr<sub>2</sub>O<sub>7</sub> + KI + H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>
Probirkaga 2-3 tomchi xrom (III) sul`fat va kaliy sul`fat soling, sung ustiga 1-2 tomchi yodli suv tomizing. Xrom (III) ning yod tufayli oksidlanishi sodir buladi, bu yodning rangsizlanishiga olib keladi.
Boshka probirkaga kaliy bixromat eritmasidan va sul`fat kislotasidan bir necha tomchi soling, keyin ustiga 3-4 tomchi kaliy yodid kushing. Nimaga eritma jigarrang tus oldi? Berilgan oksidlanish-kaytarilish reaktsiyasi kaysi yunalish buyicha ketadi?
Oksidlanish-kaytarilish reaktsiyalarning yarim reaktsiyalarini tuzing.Berilgan reaktsiyalarni gal`vanik elementida o`tadigan jaraen reaktsiyalarni yozing. Bu jaraenga tugri keladigan oksidlanish-kaytarilish potentsiyallarini ezib oling va E.YU.K.sini toping.
5-tajriba
Ruxlangan va qalaylangan temirning korroziyasi.
Ikkita probirkaning har biriga hajmining yarimisigacha 0,1 n sulьfat kislota va 2-3 tomchi qizil qon tuzi K₃[Fe(CN)₆] eritmasidan qo’shing.
Qizil qon tuzi eritmasi iki valentli temir ionlari uchun sezgir reaktivdir, u Fe²⁺ ionlari bilan zangori rangli K₃[Fe(CN)₆]₂ kompleks birikma (turnbulь zangorisi) hosil qiladi. So’ngra probirkalardan biriga temir sim o’ralgan qalay bo’lakchasini, ikkinchisiga esa temir sim o’ralgan rux bo’lakchasini tushuring va qaysi probirkada zangori rang hosil bo’lishini kuzating.
Ruxlangan va qalaylangan temirda korroziya jarayoni sodir bo’lishini tushuntiring hamda tegishli reaktsiya tenglamalarini yozing.