Matematika va miqdoriy usullar

Muqarrar hodisa-kuzatuv yoki sinov jarayonida har-doim yuz beradigan hodisa bo‘lib, u 

 harfi bilan belgilanadi. 
Muqarrar bo‘lmagan hodisa- kuzatuv yoki sinov jarayonida hech qachon yuz 
bermaydigan hodisa bo‘lib, u 

 kabi belgilanadi. 
Misol. Agar savatda faqat shaftoli bo‘lsa, savatdan shaftoli olish - bu muqarrar hodisa, 
limon olish – muqarrar bo‘lmagan hodisadir. 
Tasodifiy hodisa - bu kuzatish yoki sinov natijasida sodir bo‘lishi ham mumkin yoki 
bo‘lmasligi ham mumkin bo‘lgan hodisa. 
Misol. Talaba imtihon topshirayapti. Imtihon topshirildi. Bu voqea tasodifiy, chunki talaba 
imtihondan o‘tmagan bo‘lishi mumkin. 
Birgalikda bo‘lmagan hodisalar (bir-birini inkor qiluchi hodisalar) Ikkita hodisa 
birgalikda bo‘lmagan hodisalar deyiladi, agar birining yuz berishi ikkinchisini inkor qilsa.
Misol. 1) Turfirma mijozlarning xohish-istaklarini o‘rgash bilan bog‘liq tadqiqotlarni 
qaraylik. Bunda o‘zaro birgalikda bo‘lmagan ikkkita hodisa mavjud: birinchisi - “Yaqin Sharq” 
yo‘nalishini afzal ko‘rish va ikkinchisi- "Evropa" yo‘nalishini afzal ko‘rish. Ular bir-birini istisno 
qiladilar, chunki mijozlar bir vaqtning o‘zida har ikkala yo‘nalishni ham tanlay olmaydilar. Ular 
taklif qilinganlardan birini tanlashga majbur. 2) Xuddi shunday, tashkiliy tuzilmadagi 
o‘zgarishlardan xodimlarning "qoniqish" va "qoniqmaganligi" tushunchalari ham bir-birini istisno 
qiladi. Xodimlar bir vaqtning o‘zida ham qoniqishlari, ham qoniqishlari mumkin emas. 
Qarama-qarshi hodisalar (Bir-birini to‘ldiruvchi hodisalar). Ikkita hodisa bir-biriga 
qarama-qarshi hodisalar deyiladi, agar ulardan birining yuz berishi ikkinchisining yuz berishini 
inkor qilib, ular birgalikda muqarrar hodisani tashkil qilsa (ya’ni birgalikda butun ehtimollik 
doirasini qamrab olsa). 
Masalan, tadqiqotda "Ha" yoki "Yo‘q" javobini talab qiladigan oddiy savollar, talabaning 
imtihonni topshirishi hamda topshira olmasligi hodisalari.