Matematika va miqdoriy usullar

10 - rasm. «Xartvudz» farmasevtika kompaniyasi: xodimlarning haftalik daromadi. 
4. Sektorli diagrammalar.
Sektorli diagrammalar - ma’lumotlarni tasvirlashning yana bir muqobil usulidir. Ushbu 
turdagi grafikning asosiy o‘rni – alohida bir qiymatlarning ularning umumiy soniga nisbatan aks 
ettirishdadir. Masalan, ma’lum bir mahsulot guruhi bilan bog‘liq bo‘lgan bir necha bo‘limlarning 
yillik xarajatlari keltirilganni ushbu jadvalni qaraylik. 
Bo‘lim 
Ishlab 
chiqaruvchi 
Sotish 
Marketing 
Izlanuvchi Moddiy-texnik 
ta’minot 
Xarajatlar 
17 
9 
3 
5 
2 
11 – rasmda keltirilgan sektorli diagramma har-bir bo‘limning umumiy xarajatlarga nisbatan 
ulushini aks ettirgan. Masalan, ushbu diagrammadan mahsulotlar bilan bog‘liq xarajatlarning yarmi 
ishlab chiqarish xarajatlariga to‘g‘ri kelishini ko‘rish mumkin. 
11 – rasm. Xarajatlarning bo‘limlar bo‘yicha taqsimoti 
Mashqlar (ma’lumotlarni tasvirlash va ularni jadvalga keltirish) 

---

25 
1. «Fris end Kol» marketing kompaniyasi Buyuk Britaniyada bir qancha jurnal va 
gazetalarning tarqatilishini o‘rganish bo‘yicha buyurtma oldi. Quyidagi raqamlar biror milliy 
gazetaning 50 kunlik davrdagi o‘quvchilari sonini aks ettiradi (raqamlar 10 ming o‘quvchiga 
nisbatan berilgan): 
a) Ushbu ma’lumotlar asosida chastotalar jadvalini tuzing..
b) Chastotalar jadvali asosida gistogramma yasang.
v) Ma’lumotlarni tasvirlashda grafiklarning boshqa turidan foydalanishga doir o‘z fikr-
mulohazalaringizni keltiring.
2. Quyidagi jadvalda uncha katta bo‘lmagan kiyim tikish korxonasining 40 kunlik 
davdavrdagi savdo (ming funt sterlingda) hajmiga doir ma’lumotlar keltirilgan: 
a) Ma’lumotlarni jadval ko‘rinishga keltiring va tegishli grafikni quring.
b) Grafik shaklini izohlang. Ushbu grafik sotuv hajmi qiymatlari taqsimotini to‘g‘ri aks 
ettiradimi? 
3. Ikkita korxonaning o‘tgan 100 hafta mobaynidagi haftalik sotuvini (1000 funt sterlingda) 
tegishli diagramma yordamida solishtiring. 
Ҳaftalar soni 
A korxona 
15 
26 
19 
15 
11 
9 
5 
B korxona 
10 
22 
25 
22 
10 
7 
4 
4. Sektorli diagramma yordamida «Xartvudz» farmasevtika kompaniyasining 1996 yildagi 
jahon bozorlaridagi sotuv hajmini tasvirlang (raqamlar 10 million AQSh dollarida keltirilgan):