Matn Transkripsiya haqida umumiy ma’lumo

Tülki]
… nimägä romālni 
āldiηiz ... Bu o‘rinda fikr egasini bidirgan so‘z katta qavs ichiga 
olib ko‘rsatilgan. 
Shuni ta’kidlash lozimki, keyinchalik matn bayonida zarur 
o‘rinlarda so‘z va grammatik ko‘rsatkichlarning adabiy tildagi va 
turkologiyadagi (ba’zan kirill yozuvi asosidagi) transkripsiyasi 
keltirilib boriladi. 

---

Bu quyidagicha ko‘rinishda aks ettiriladi (6-rasm):

Adabiy tildagi 
variantlar 
Yangi 
o‘zbek 
transkripsiyasi 
An’anadagi 
transkripsiya 
yurak 
ketayotgan 
jüräk // ǯüräk 
ketijk
än  
йүрəк//джүrəк 
кeтъйкəн  
 
6-
rasm. O‘zbek adabiy tili, yangi va an’anadagi 
transkripsiyada so‘zlarning berilish tartibi
1
 
 
Matn transkripsiyasidan namunalar 
1. Qarluq lahjasi shevalaridan namuna. 
Yangi o‘zbek transkrirsiyasida: …Pāššäni bu gäpi el-jurtti ǯä 
qijnäp qojipti. Pāššädän bezār bopti xälājiq. Bir kämmäγäl šājir 
b
āräkän. U pāššäni āldigä bāripti. Pāššä undän, hi gädāj, nägä 
keldi
η, dip soräpti. Kämmäγäl šājir ādämlä tārtivātkän qijinčilijlä:ni, 
t
āmmä-tām olu(v)ni kotärip māzārgä ābāriš äzāplärini šiγir qip, 
p
āššägä oqiveripti-de, sängä muni nime pājdäsi vā, dipti.  
An’anadagi transkripsiyada: …Пɔшшəнъ бу гəпъ ел-йурттъ 
джə қъйнəп қойъптъ. Пɔшшəдəн безɔр боптъ хəлɔйъқ. Бър 
кəммəғəл шɔйър бɔрəкəн. У пɔшшəнъ ɔлдъгə бɔръптъ. Пɔшшə 
ундəн, ҳъ гəдɔй, нəгə келдъң, дъп сорəптъ. Кəммəғəл шɔйър 
ɔдəмлə тɔртвɔткəн қъйънчълъйлə:нъ, тɔммə-тɔм олу:(в)нъ 
котəръп мɔзɔргə ɔбɔръш əзɔплəрънъ шъғър қъп, пɔшшəгə 
оқъверъптъ-де, сəнгə мунъ нъме пɔйдəсъ вɔ дъптъ.  
 2. 
O‘g‘uz lahjasi shevalaridan namuna. 
Yangi o‘zbek transkripsiyasida: ...Bir varäkän, bir joqäkän, 
qadї:m za:manda bir pa:šša bo:an
äkän. I:nšu pa:ššanї ä:šikini 
ä:ldindä bir da:rax va: äkän. I:nšu da:raxnї bir jo:rpaγї a:ltїnnan, 
bir jo:rpaγї kü:müštän äkän. Gü:llädä bir gü:n är gü:ni bir jo:rpaq 
joq oladї ämiš. Soη pa:šša sa:raj a:damnarїnї sa:qčїlїq ä:tmäkä 
qojїptї.  
An’anadagi transkripsiyada: ...Бър варəкəн, бър йоқəкəн, 
қади:м за:манда бър па:шша бо:ан əкəн. И:ншу па:шшань 
ə:шъкънъ ə:лдъндə бър да:рах ва: əкəн. Бу да:рахнь бър 
йа:рпағь а:лтьннан, бър йа:рпағь кү:мүштəн əкəн. Гү:ллəдə 
1
Adabiy til, yangi va an’anadagi transkripsiyada yozilgan so‘zlar orasiga ~ moslik belgisi qo‘yib boriladi. 

---

бър гү:н ҳəр гү:нъ бър йа:рпақ йоқ оладь əмъш. Соң па:шша 
са:рай а:дамнарьнь cа:қчьльқ ə:тмəкə қойьпть. 
3. Qipchoq lahjasi shevalaridan namuna. 
Yangi o‘zbek transkripsiyasida: ...Qїz ulγajїp 
v
on ǯašγa ǯetipti. 
Ǯigit 
v
orman ičidän kätäkän qorγan qurїp, qїzdї nikäläp aptї. Qїz 
šundajam čiräjli boptї-qo, 
v
onїη čačї zärdän pajda boγandaj. Bir 
küni qїz anharγa bašїnї ǯuvїptї. 
v
Onїη bir dana čačї 
v
üzülip aγїp 
ketipti...
An’anadagi transkripsiyada: ...Қьз 
в
улғайьп 
в
он алть джашқа 
джетъптъ. Джъгът
в
орман ъчъдəн кəтəкəн қорған қурьп, қьздь 
нъкəлəп апть. Қьз шундайам чърəйлъ бопть-қо, 
в
оньң чачь 
зəрдəн пайда боғандай. Бър күнъ қьз анҳарға башьн 
джувьпть. 
в
Оньң бър дана чачь
в
үзүлъп ағьп кетъптъ...