Mavzu № Bolalar psixologiyasi: nazariya va amaliyot. Bolalar psixologiyasi fanining metodlari Reja
Download 1.05 Mb. Pdf ko'rish
|
|
А
Б А Б В Guruh, jamoadagi o’zaro munosabatlar grafik ravishda zanjir, uchburchak yoki yulduzcha shaklida ifodalanishi mumkin. Bunday ifodalash a’zosi unchalik ko’p bo’lmagan guruhlarda bo’lishi mumkin. Agar guruh ko’p sonli bo’lsa, aylana shaklidagi sxemadan foydalanish lozim. Buning uchun 4 ta aylana chiziladi. Birinchi yoki markaziy aylanaga eng ko’p tanlangan guruh a’zosining shartli belgisi qo’yiladi. Markazdan keyingi, ya’ni ikkinchi aylanaga 3 marta tanlangan o’quvchilarning nomeri yoziladi, uchinchi aylana ichiga 1 – 2 ta tanlash olgan o’quvchi, to’rtinchi aylanaga tanlanmagan o’quvchilarning shartli belgisi hamda aylanadan tashqariga rad etilgan o’quvchilar nomeri yoziladi. Bunda aylana 2 qismga ajratiladi va chap tomonga qizlar, o’ng tomonga o’g’il bolalarning shartli belgilari joylashtirib chiqiladi. Qizlar doira, o’g’il bolalar esa uchburchak bilan ifodalanadi. Doira va uchburchaklar kim kimni tanlashiga qarab, strelkali chiziqlar bilan birlashtiriladi. Bu sxema sotsiogramma deb ataladi. Agar guruhda 20 dan ortiq a’zo bo’lsa, bunday sxema tuzish qiyinroq bo’ladi. SHuning uchun bunday hollarda matritsadan foydalanish maqsadga muvofiq bo’ladi. Matritsa quyidagicha tuziladi. To’rtburchak yoki kvadrat chizilib, guruh a’zolarining soniga qarab katakchalarga bo’linadi. CHap tarafdan yuqoridan pastga va yuqoridan o’ng tarafga guruh a’zolarining shartli belgilari qo’yib chiqiladi. Guruh a’zolarining shartli belgilari o’quvchilar familiyasi yoki familiya bosh harfi, tekshiruvchilarning tartib nomerlari ham bo’lishi mumkin. Gorizontal chiziq bo’yicha qatorlarga tanlanayotgan o’quvchi, vertikaliga esa katakcha ichiga kimni tanlayotgani haqidagi ma’lumotlar yoziladi. Ijobiy tanlash “+” belgisi bilan, o’zaro bir-birini tanlash esa “+” belgisi bilan ifodalanadi. Ma’lumki, kichik guruh yoki jamoalarda birlamchi guruhlar mavjud bo’lishi mumkin. Bu birlamchi guruhlar esa boshqa matritsada belgilanadi. Buning uchun yuqorida ko’rsatilganidek, to’rtburchak yoki kvadrat chizilib, matritsaning chap burchagidan pastdagi o’ng burchagiga qaratib diagonal chizig’i o’tkaziladi. Bu Download 1.05 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|