Mavzu : Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni Reja

MAvzu :Emotsiyalarning shaxs shakllanishidagi o’rni


Reja
1.Emotsiyalar va insonning xronologik Yoshi.
2.Emotsionallikning inson hayot faoliyatiga ta’siri
3.Psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaning predmeti
4. Psixodiagnostika va eksperimental psixologiyaning predmeti
Shaxsning samarali xulq-atvorini amalga oshirishda hissiy sohaning rolini o'rganish nafaqat nazariy, balki o'ziga xos amaliy ahamiyatga ega.Emotsiyalarning shaxsiyat xulq-atvoriga ta'siri muammosi zamonaviy psixologiyadagi eng muhim masalalardan biridir. Ko'pgina tadqiqotlar muammoni hech qachon tugatmagan, aksincha ular uning chuqurligini ko'rsatgan va xulq-atvor psixologiyasini tahlil qilish yo'nalishlari doirasini aniqlagan. Emotsiyalar psixologiyasini o'rganish adaptiv aqliy faoliyat, moslashish jarayonida shaxsning samarali xulq-atvorini ta'minlaydigan omillar haqida g'oyalarni kengaytirish imkonini beradi.Ma'lumki, hissiy soha oddiy va murakkab moslashuvchan vazifalarni hal qiladigan xatti-harakatlarning yaxlit shakllarini tashkil etuvchi faollashtirish, motivatsiya va voqelikni affektiv baholashni amalga oshiradi. Emotsiyalar shaxsning shakllanishi va faoliyati jarayoniga, uning xatti-harakatlarini tashkil etishga ta'sir qiladi. Xulq-atvorni tartibga soluvchi vazifasini bajaruvchi his-emotsiyalar shaxsning tashqi muhit bilan o'zaro munosabatini tashkil etishda, uning hayotiy faoliyatining faol shakllarini ta'minlashda muhim adaptiv funktsiyani bajaradi L. S. Vygotskiy, G. M. Breslav, V. K. Vilyunas, L. K. Izard, A. N. Leontiev va boshqalarning g'oyalariga ko'ra, his-emotsiyalar xatti-harakatlarning tartibga soluvchisi bo'lib, muhim moslashuv funktsiyasini bajaradi, sub'ektning tashqi muhit bilan o'zaro ta'sirini tashkil qiladi, uning faol shakllarini ta'minlaydi.
2.Emotsiyalar va insonning xronologik yoshi emotsiya (frans. lot. — larzaga keltiraman, hayajonlantiraman) — odam va hayvonlarning tashqi va ichki qoʻzgʻatuvchilar taʼsiriga nisbatan subʼyektiv reaksiyalari. Emotsiya qoniqish yoki qoniqmaslik, quvonch, qoʻrquv va boshqalar shakllarda namoyon boʻladi. Emotsiya ixtisoslashgan miya tuzilmalarining faol holatidan iborat boʻlib, odam va hayvonlarda bu holatni minimal yoki maksimallashtirish (kuchaytirish, takrorlash) istagini paydo qiladi. Emotsiya xususiyati zarur ehtiyoj va uni qoniqtirish imkoniyati bilan belgilanadi. Ehtiyojni qoniqtirish ehtimoli kam boʻlganida Emotsiya salbiy (qoʻrquv, gʻazab) shaklda namoyon boʻladi. Aksincha uni qondirish ehtimoli kutilganiga nisbatan yuqori boʻlganida Emotsiyaga ijobiy tus (qoniqish, quvonch) beradi. Miyaning turli qismlariga elektr toki taʼsir ettirish orqali dastlab hayvonlarda, keyinchalik odamlarda salbiy va ijobiy Emotsiya paydo qiladigan nerv markazlari aniqlanadi. Bu markazlar, asosan, bosh miya poʻstlogʻining oldingi qismida, limbik sistemasi (uzunchoq miya, oraliq miya, oʻrta miyaning bir qancha tuzilmalari majmui)da, markaziy kulrang moddada va gipotalamusda joylashgan. Emotsiya oʻrganish, hosil boʻlgan shartli reflekslarni mustahkamlash jarayonida benihoya katta ahamiyatga ega. Emotsiya bilimlarni oʻzlashtirish (zehn) chegaraskni kengaytiradi; xotirani faollashtiradi, odam va hayvonlar kommunikatsiyasida qoʻshimcha vosita (mimika, nutq yoki tovush intonatsiyasi va boshqalar) boʻladi.