Мавзу №3 Некроз ваапоптоз. Аъзолардаетишмовчилигининингпатологиканатомияси

Fagotsitoz (yun. phagos — yeyish, oziklanish va cytos — hujayra) — bir hujayrali organizmlar yoki koʻp hujayralilarning ayrim hujayralari tomonidan begona mikroskopik tirik organizmlar (bakteriyalar, hujayra parchalari), qattiqzarrachalarningfaol qamrab olinishi va yutilishi Zarrachalarni qamrab olib hazm qilish xususiyati tuban organizmlar oziklanishining asosini tashkil etadi. Bu xususiyat evolyutsiya davomida biriktiruvchi toʻqimaning muhofaza funksiyasini bajaradigan ixtisoslashgan hujayralar — fagotsitlarga oʻtgan. F. hodisasini dastlab I. I. Mechnikov aniklagan (1882). Ayrim hayvonlar ootsitlari, yoʻldosh hujayralari, tana boʻshligʻi devorini qoplab turadigan hujayralar va koʻz epiteliysi pigmenta ham faol F. qilish xususiyatiga ega. F. ketmaket keladigan bir necha jarayonlar: F. qilinayotgan obʼyektga yaqinlashuv, obʼyektning fagotsit hujayra sirtiga oʻrnashib olishi, yutilishi va hazm qilinishidan iborat. F.da hujayra membranasi yot zarrachalarni oʻrab oladi va sitoplazma ichiga soʻrib olib, fagosomalar hosil qiladi. [[Lizosomadan fagosomaga gidrolitik fermentlar kelib quyiladi, yutilgan obʼyektni hazm qiladi. Hazm qilinmagan oziq qoldigʻi uzoq vaqt hujayra ichida qolishi mumkin.

11. Организмнингўлими: таърифи, белгилари, таснифиваривожланишшартлари. Табиий, зўравонўлимвакасалликданўлимтушунчаси (эртаватўсатдан).