Mavzu: Axborot urushi atamasi

 
23 
madaniyat» keng tarqalishi, davlat roli pasayishi, tarmoq yordamida demokratik 
fundamentalizm rivojlanishi va boshq. 
Neyrolingvistik dasturlash va doimiy, uzluksiz efirga uzatiladigan televizion 
xabarlar natijasida turli millat va xalqlar ongiga ta`sirning o`sishi. Neyrolingvistik 
dasturlashni ayrim mutaxassislar (masalan, G.G.Pocheptsov) tomonidan unga hech 
narsani qarshi quyib bo`lmaydigan shprits ta`siriga qiyoslaydilar. Bunday 
o`xshatishda ma`lum bir haqiqat bor. Agar biror-bir g`oyani, u yolg`on bo`lsa 
ham, OAV haddan tashkari ko`p va turli shakllarda takrorlaversa, auditoriya 
(garchi u ushbu g`oyaga dastlabki bosqichda ishonmagan bo`lsada) borib-borib 
keyincha unga ishonadigan bo`ladi. Har xil uslublarda, barcha OAVda ma`lum bir 
fikrni takrorlash odamning ostki ongiga ta`sir etadi va u ushbu fikrga ishonaydigan 
bo`ladi. Mazkur jarayonni mutaxassislar neyrolingvistik dasturlash deb ataydi. 
Agar radio, televidenie va matbuotda ayrim davlat, guruh yoki shaxs haqida 
qayta-qayta biror-bir noto`g`ri baho takrorlanaversa, turli mamlakatlardagi halqlar, 
har xil millatlar unga ishonadilar. Neyrolingvistik dasturlash uchun eng qulay 
OAV televideniedir, chunki u auditoriyaga bir paytni o`zida uchta kanal orqali o`z 
ta`sirini o`tkazadi. AqSh kommunikativistlari televidenieni xatto trankvilizatorga 
ham o`xshatadilar. 
«Madaniy bosqich» va «inson huquq»lari ekspansiyasi tushunchasining 
mohiyati va uning paydo bo`lish shakllari. «Madaniy bosqich» va «inson 
huquq»lari g`oyalari G`arbda paydo bo`lib, G`arb mamlakatlari tomonidan butun 
dunyo buyicha tarqatilmoqda. Bu esa juda murakkab va, eng muhimi, samarasiz 
jarayon. Katta muhokamalarga sababchi bo`lgan Samyuel’ Xantingtonning 
«Madaniyatlar to`qnashuvi» deb nomlangan maqolasini o`qimagan siyosatshunos 
bo`lmasa kerak. Afsuski, o`zbek tiliga tarjima qilinganda, maqolaning eng muhim 
parchasi tushib qolgan. Ushbu bo`shlikni to`ldirishga harakat qilamiz: «Turli 
jamiyatlarning madaniy qadriyatlarini o`rganishga bag`ishlangan yuzta asarni 
qiyosiy usulda o`rganib chiqqan bir muallif (Harry C. Triandis nazarda tutilmoqda 
- F.M.) o`z obzorida shunday xulosaga kelganki, «g`arb jamiyatida eng 
e`zozlanayotgan qadriyatlar dunyoning qolgan qismida eng past ahamiyatga ega 

---