Mavzu: “bolajon” dasturi asosida mtmni yosh guruhlaridagi faoliyatlar tahlili

MAVZU: “BOLAJON” DASTURI ASOSIDA MTMNI YOSH GURUHLARIDAGI FAOLIYATLAR TAHLILI.

Reja:

• Ilk yoshli bolalar ta’lim - tarbiyasining о‘ziga xos xususiyatlari.
• Guruhlarda mashg’ulot turlari va ularning hususiyatlari.

Ilk yoshli bolalar ta’lim - tarbiyasining о‘ziga xos xususiyatlari .Guruhlarda mashg’ulot turlari va ularning hususiyatlari.

Insonning rivojlanish davri ona qornidan boshlanadi. Bola ona qornida tо‘qqiz oy mobaynida juda tez rivojlanish jarayonini va murakkab taraqqiyot davrini о‘taydi. Bu davrda ham bola ma’lum darajada tashqi muhit ta’sirida bо‘ladi.

Bola bu davrda nutqqa ega bо‘lmasa ham nutqni tushunish, anglash, harakatlarni idrok etish, unga yaqindan munosabatda bо‘layotgan kattalarni tanish qobiliyatiga ega bо‘ladi. Gо‘daklik davridan boshlab uch yoshgacha bо‘lgan davrda bolaning nutqi va tafakkuri jadal rivojlanadi.

Bola bu davrda nutqqa ega bо‘lmasa ham nutqni tushunish, anglash, harakatlarni idrok etish, unga yaqindan munosabatda bо‘layotgan kattalarni tanish qobiliyatiga ega bо‘ladi. Gо‘daklik davridan boshlab uch yoshgacha bо‘lgan davrda bolaning nutqi va tafakkuri jadal rivojlanadi.

6 – 12 oygacha bо‘lgan bolalarning rivojlanishi.

Bolalar kattalar bilan muloqotga kirishadi, о‘ziga yaqin kishilar bilan muloqotga kirishishda tashabbus kо‘rsatadi (kattalarning kо‘ziga qaraydi, yopishadi, qо‘llariga olishlarini xohlaydi, qiyqiradi, qо‘lidan tortadi, erkalanadi), tengdoshlari bilan muloqot qilishga intiladi.

Bola yaqin atrofdagi kishilarning sо‘zlarini tushunadi, о‘z ismini eshitganida unga javob beradi. Predmetlarni kо‘rsatadi. Xalq ijodiyotini tinglaydi (ovutmachoq, erkalama) va unga hissiy javob beradi, rangli kitoblarni tomosha qiladi. Kо‘zgudagi о‘z aksini kо‘rib, tabassum qiladi va о‘z aksi bо‘yicha barmoqlarini yurgizadi. Kattalarga tana a’zolarini (boshi, qо‘li, oyog‘i, burni) kо‘rsatadi. Predmetlar qayerda joylashganini ayta oladi.

Bola yaqin atrofdagi kishilarning sо‘zlarini tushunadi, о‘z ismini eshitganida unga javob beradi. Predmetlarni kо‘rsatadi. Xalq ijodiyotini tinglaydi (ovutmachoq, erkalama) va unga hissiy javob beradi, rangli kitoblarni tomosha qiladi. Kо‘zgudagi о‘z aksini kо‘rib, tabassum qiladi va о‘z aksi bо‘yicha barmoqlarini yurgizadi. Kattalarga tana a’zolarini (boshi, qо‘li, oyog‘i, burni) kо‘rsatadi. Predmetlar qayerda joylashganini ayta oladi.

II. 1-2 yosh davri

Nutq, о‘qish va savodga tayyorgarlik

Nutq. Kattalarning nutqini tushunish, sо‘z bо‘laklarini va 1-2 bо‘g‘indan iborat oddiy sо‘zlarni ayta olish. Predmetlarning nomlarini aytish va ular bilan harakat qilish (bu “ninni”, “ninni ux”), “ninni qani?” kabi savollarni berish, rasmda predmetlarni tanish (Bu bo-bov), о‘z harakatlarini sо‘z bilan ifodalash, murakkab bо‘lmagan harakatlarni bajarish (kubikni olib kel).

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish.

Badiiy adabiyot bilan tanishtirish.

Bolalarda badiiy adabiyotga nisbatan qiziqish uyg‘otish. Ularga doimiy ravishda xalq og‘zaki ijodidan: alla, erkalama (“Hamma gulni gul desam...”, “Mening qizim oppoqqina...”, “Akbarjonim otlidur...” v.b.); ovutmachoqlar (“Yig‘lama-yey, yig‘lama”, “Voy, yig‘lama jon о‘g‘lim...” v.b.); olqish qо‘shiqlari (“Yugursa onasi kо‘rsa...”, “Oymoma illa...”, “Aylanayin oqchamdan...” v.b.) aytish. Qisqa she’rlarni ifodali о‘qib berish.

Kitobdagi rasmlarni tomosha qilib, tasvirlangan predmetlarni nomlash, qalam va ruchka yordamida gorizontal, doirasimon va vertikal chiziqlarni chizish.

III. 2-3 yosh davri

Bu davr о‘ziga xos xususiyatlarga ega. Bir yoshdan ikki yoshgacha bо‘lgan davr mobaynida bolaning nutqi va о‘zgalar tomonidan aytilgan sо‘zlarni tushunish qobiliyatlari jadal rivojlangan bо‘lsa, 2-3 yoshga kelib, о‘zgalar nutqiga taqlid qilish jarayoni boshlanadi, bola musiqa, badiiy sо‘z ta’siriga tez beriladi.

Bu yoshdagi bolalarni bir joyga jamlaganda ular orasida о‘zaro muloqotga kirishish kо‘nikmalari shakllana boshlaydi.

KICHIK GURUH 3-4 yosh

Bolalarda katta yoshli kishilarning nutqini tinglash va tushunish, о‘zining ehtiyojini qondirish uchun murojaat qilish (“Qо‘g‘irchoqni ber”, “Ovqat yeyman”), savol berish, о‘zining hatti harakatlarini boshqarishini sо‘z bilan ifodalash (“Men qilaman”), о‘zini va о‘zining faoliyatini sо‘z bilan ifodalash (“Men yaxshiman”, “Chiroyli bо‘ldi”) kabi iboralar bilan ifodalashga, turli buyumlar va rasmlarni diqqat bilan kо‘rish malakasini hosil qilish.

О‘RTA GURUH 4-5 yosh

Tevarak-atrofdagi bilim va tasavvurlarni chuqurlashtirish asosida bolalarning sо‘z boyligini oshirish va faollashtirish. Bolalarni о‘zining ehtiyojini qondirish uchun murojaat qilish, savol berish, о‘zining hatti harakatlarini boshqarish, faoliyatini sо‘z bilan ifodalash, tabiat hodisalarini ifodalay olish, bir qancha sodda gaplardan hikoya tuza olish, turli buyumlar va rasmlarni diqqat bilan kо‘rish malakasini hosil qilish.

KATTA GURUH 5-6 yosh

Bolalarni ona tilida bemalol sо‘zlasha olish, keng tarqalgan sodda gaplarni ishlatish, murakkab gapni grammatik jihatdan tо‘g‘ri tuza olish, rasmlar ustida hikoya tuza olish, antonim, sinonim va qiyosiy sо‘zlarni ishlatishga, tengdoshlari va kattalar bilan о‘z his tuyg‘ularini bildirib diologda qatnashishga о‘rgatib borish.

MAKTABGA TAYYORLOV GURUHI 6-7 yosh

Tovush madaniyatini shakllantirish. Ona tilidagi barcha tovushlarni tо‘g‘ri talaffuz etish malakalarini mustahkamlash Fonetik idrokni о‘stirishda davom etish. Bolalarga s-z, p-f, t-d, p-b, l-r, u-o‘, x-h, k-g tovush guruhlarini tо‘g‘ri talaffuz etish va ularni farqlashni, ovoz sifatlarini (baland, о‘rtacha, past, yо‘g‘on, ingichka, juda ingichka),nutq sur’atini (tez, о‘rtacha, sekin) tarbiyalash, sо‘zda tovush о‘rnini belgilashga о‘rgatishni davom etish.

E`tiboringiz uchun rahmat.