Mavzu: Bolalar psixologiyasi va psixodiagnostikasi o’quv fani sifatida Reja

Umumiy psixologiya va bolalar psixologiyasi. Umumiy psixologiya-umumiy psixologik qonuniyatlarni, psixologiya‘ning nazariy tamoyillarini, asosiy kategoriyalarini, mitodlarni o`rganuvchi nazariy va eksperimental tadqiqotlaridir. Masalan, umumiy psixologiya tafakkur faoliyatining xususiyatlari, tafakkur turlari va operatsiyalari haqida umumiy tasavvurni hosil qiladi. Bolalar psixologiyasi esa turli yosh bosqichlarida tafakkurning qanday xususiyatlar kasb etishi, uning qanday rivojlanishini o`rganadi. Bunda u, umumiy psixologiyadagi qarashlarga tayanadi,uning metodi va kategoriyalaridan foydalanadi.
Itimoti psixologiya va bolalar psixologiyasi.Itimotipsixologiya – psixologiya fanining tarmog’i bo`lib, insonlarning ijtimoyi guruhlarga mansubligi bilan taqozolangan, xulq-atvori vafaoliyatini, shuningdek, shu ijtimoiy guruhlarning o`zini o`rganish bilan shug’lanadi.
Bolalar psixologiyasi bola psixik taraqqiyotini o`rganar ekan albatta, bolalar guruhi bu guruhda bolalar o`rtasida amalgam oshuvchi munosabatlarni e’tibordan chetda qoldirmaydi.Bolalar psixologiyasi, ayniqsa bolaning tengdoshlari va kattalar bilan bo`lgan muloqati va uning bola rivojlanishiga ta’sirini o`rganishga alohida e’tibor qaratadi.
Bolalar psixologiyasi fanining yosh psixologiyasi tarkibidagi o`rni. Bolalar psixologiyasi –yosh psixologiyasi fanining bo`limlaridan biridir. Yosh psixologiyasi, shu jumladan bolalar psixologiyasining psixologiya fanidagi boshqa tarmoqlardan farqi shundaki, u psixik hodisalarning o`zini emas, balki rivojlanishi va yosh bilan bog’liq ravishda o`zgarishini tadqiq etadi.
Yosh psixolgiyasining bugungi kundagi eng muhim muammolari quyidagilardan iborat:
a)turli psixofiziologik funkisyalarning yoshga oid me’yorlarini ilmiy jihadan asoslab berish;
b)individ, shaxsning yetuklik mezonlari va namunalarini aniqlash;
c)hayotning turli bosqichlarida insoning real va potentsial imkoniyatlari qanday bo`lishini aniqlashi;
d)inson hayotining dastlabki bosqichlari uning kelgusidagi taraqqiyotida qanday rol o`ynashini tushunish va ilmiy bashorat qilish.
Ushbu muammolarni hal etish uchun inson hayotining har bir bosqichida-bolalik, o`spirinlik, yetuklik va qarilikda uning psixikasida ro`y bergan o`zgarishlarni chuqur o`rganish talab etiladi.
Ayrim o`rinlarda bolalar psixologiyasiga sinonim sifatida “genetik psixologiya” tushunchasi ishlatilmoqda. Bu holatni to`g’ri deb baholash mumkin emas. Chunki genetik psixologiya psixik jarayonlarning paydo bo`lishi va rivojlanishi o`rganadi. Bolalar psixologiyasining predmeti esa faqat psixik jarayonlar taraqqiyoti bilangina cheklanib qolmaydi.