Mavzu: defekt massa va bog’anish energiyasi kirish asosiy qism I bob yadro modellariga ko`ra yadro kvant xarakteristikalarini aniqlash

Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi vaqtda yadro fizika fani oldida: yadro kuchlar tabiatini, elementar zarralar xususiyatlarini hamda termoyadro reaksiyasini boshqarish kabi eng muhim muammolar turibdi.
Bu xil muammolarni hal etishda, yagona nazariyani yaratishdagi asosiy qiyinchilik shundan iboratki, yadrodagi nuklonlar orasidagi o‘zaro ta’sirlashuv kuchlarini bilmaymiz (yadro kuchlari tabiatda eng katta kuch, bu kuchdan katta kuchga ega emasmiz, qisqa masofada R~10^-13 sm, ta’sirlashuv vaqti t=10^-23s bo‘lganligi uchun). Ikkinchi tomondan nuklonlar orasidagi ta’sirlashuvni bilganimizda ham ta’sirlashuv qiymatini hisoblash uchun matematik hisoblash imkoniyatiga ega emasmiz, chunki yadro ko‘p nuklonli sistema. Hozirgi zamon EHM ham hisoblash uchun ojizlik qiladi.
Shuning uchun hozirgi yaratilayotgan nazariyalar tajriba natijalarini umumiylashga asoslangan fenomenologik xususiyatga egadir.
Yadro fizika fani hozirgi zamon tezlatkichlari, qayd qiluvchi detektorlar, kameralar, EHM lar, elektron avtomatik qurilmalar yordamida rivojlanib bormoqda.
Yadro fizika taraqqiyoti energetika, geologiya, tibbiyot, avtomatika, ekologiya kabi ko‘plab sohalarda keng qo‘llanilmoqda.
Mavzuning maqsad va vazifalari:Yadroning turli modellariga ko`ra yadro kvant xarakteristikalarini o`rganish.yadroning spini, orbitasi, izomer holatlari bilan tanishish.
I Bob. Yadro modellariga ko`ra yadro kvant xarakteristikalarini aniqlash

. Nuklonlarning o‘zaro ta’sir konunlariga asoslanib, atom yadrosi xususiyatlarini bayon etish, yadro strukturasini aniqlash va har xil sharoitlarda unda sodir bo‘layotgan jarayonlarni tadqiq qilish yadro fizika bo‘yicha olib borilayotgan ilmiy tadqiqot ishlarining asosiy vazifasini tashqil qiladi.
Ikki nuklon orasidagi o‘zaro ta’sir etuvchi kuch to‘g‘risida ma’lumot olishning bevosita usuli nuklonni nuklonda sochilishini o‘rganish va ²N ning xususiyatlarini tahlil qilishdan iboratdir.
Hisoblashlar uchun ikki nuklon orasida ta’sir etuvchi kuchning kattaligini emas (fazoviy, spin, izospin) koordinatalar funksiyasi potensial energiyasini bilish kerak bo‘ladi. Birok yadro potensiali kulon va gravitasion potensiallariga nisbatan ancha murakkab.