Mavzu: Diagnostikaning umumiy jarayonlari va texnik diagnostika vositalariga qo'yilgan talablar. Avtotransport vositalari harakat xavfsizligini ta'minlovchi

Yurish xususiyatlari ko‘rsatkichlari (boshqaruvchi g‘ildiraklardagi yon 
tomon kuchlari va h.k.).  

Atrof-muhitga zararli ta’sir ko‘rsatkichlari (ishlatilgan gazlar 
zaharliligi, quyuq tutun, shovqin va h.k.). Motorning chiqindi gazlarini har xil 
moddalar bilan to‘yinganligi bo‘yicha diagnostikalash usuli nafaqat ichki yonuv 
dvigateli texnik holatini baholash, balki transport vositasi ekologik xavfsizligini 
baholash uchun ham muhim ahamiyatga ega. 
II. Geometrik parametrlar bo‘yicha diagnostikalash 
Geometrik parametrlar bo‘yicha diagnostikalash usuli (tirqishlar, liqillashlar, 
erkin yurishlar, tebranishlar) transmissiya, rul boshqaruvi, oldingi ko‘prik, 
podshipniklar texnik holatini baholash uchun qo‘llaniladi. Masalan, 
transmissiyadagi umumiy burchak tirqishining o‘sishi tishli g‘ildiraklar, shlitsali va 
shponkali birikmalar yeyilganligini taxmin qilish imkonini beradi. Ayrim 
geometrik parametrlardan sozlash ishlari uchun bevosita foydalaniladi. Masalan, 
boshqariluvchi g‘ildiraklar o‘rnatish burchaklari, klapanlar issiqlik tirqishlarini 
sozlashda. Qo‘llaniladigan vositalarga bog‘liq holda, diagnostikalash subyektiv va 
obyektiv bo‘lishi mumkin. 
 
III. Hamroh jarayonlar parametrlari bo‘yicha diagnostikalash 

Ishchi hajmlarning jipsligi. Ishchi hajmlarning jipsligi bo‘yicha 
diagnostikalash usuli gaz yoki suyuqliklar sirqib chiqib ketishini baholashga 
asoslangan. Bu usul silindr-porshen guruhining yeyilish darajasi, gaz taqsimlash 
mexanizmi klapanlari va sovitish tizimi jipsligini baholashda qo‘llaniladi. 
Havoning sirqib chiqishi bo‘yicha tormozlar pnevmatik yuritmasi, suyuqlik sirqib 
chiqishi bo‘yicha motorni moylash va oziqlantirish tizimlari holati, transport 
vositasi karterlari butunligi va boshqalar aniqlaniladi. 
