Mavzu: Diagnostikaning umumiy jarayonlari va texnik diagnostika vositalariga qo'yilgan talablar. Avtotransport vositalari harakat xavfsizligini ta'minlovchi

---

1 
Mavzu: Diagnostikaning umumiy jarayonlari va texnik diagnostika 
vositalariga qo'yilgan talablar. Avtotransport vositalari harakat xavfsizligini 
ta'minlovchi birikma va tizimlarni texnik diagnostikalash vositalari 
Mavzu-6.1 Diagnostikaning umumiy jarayonlari va transport vositalar 
texnik diagnostikasi vositalariga qo’yiladigan talablar-2soat 
Reja: 
6.1 Diagnostikalashning umumiy jarayoni. 
6.2 Diagnostik datchiklar. 
6.3 Transport vositalarini texnik diagnostikalash usullari. 
6.4 Texnik dignostikalash vositalari va ularga qo‘yiladigan talablar. 
Tayanch iboralar: Axborot-maslahat beruvchi tizim; diagnostik datchiklar; 
diagnostikalash usullari; diagnostikalashning umumiy jarayoni; doimiy o‘rnatilgan 
texnik diagnostikalash vositalari; kontaktsiz diagnostik datchiklar; ko‘chma 
diagnostik asboblar; stroboskoplar; texnik dignostikalash vositalari; tezkor 
kontaktli diagnostik datchiklar; transport vositasiga doimiy o‘rnatilgan diagnostik 
datchiklar; tashqi texnik diagnostikalash vositalari; qo‘zg‘almas diagnostik 
stendlar; 
6.1 Diagnostikalashning umumiy jarayoni 
Diagnostikalashning umumiy jarayoni obyektning berilgan kuch, tezlik va 
issiqlik (p,v,t) tartibotlarida funksional yoki test ta’sirida ishlashini ta’minlash, 
diagnostik parametrlar o‘zgarishini datchiklar yordamida signallarga aylantirish, 
uni o‘lchash va olingan axborotni me’yoriy qiymat bilan taqqoslab, mantiqiy 
ishlov berish asosida diagnoz qo‘yishni o‘z ichiga oladi, ya’ni quyidagi ketma-
ketlikda bajariladi (6.1-rasm). 
a) obyektga funksional yoki test ta’sirlari o‘tkazish; 
b) diagnostik parametrlarni o‘lchash; 
d) olingan axborotga ishlov berish; 
e) diagnoz qo‘yish va me’yoriy qiymat bilan taqqoslash. 
Test ta’siri transport vositasining ishi jarayonida yoki tegishli yuritma 
moslamalari (chopish barabanli stendlar va yuklamali moslamalar) ishlatilganda 
amalga oshiriladi. U eng kam mehnat va moddiy sarf-xarajatlar yordamida 
transport vositasi texnik holati to‘g‘risida to‘liq axborot berishga yo‘naltirilgan. 
Masalan, transport vositasining quvvat ko‘rsatkichlari dvigatelning maksimal 
quvvati va burash momenti tartibotlarida aniqlansa, ishlatilgan gazlarning 
zaharliligi – salt yurishlarda, tormoz xususiyatlari esa katta tezlik va yuklamalarda 
aniqlanadi. Me’yoriy ko‘rsatkichlarning ko‘pchiligi diagnoz qo‘yishning eng 
maqbul tartibotlariga asosan ishlab chiqiladi. Diagnostik parametrlar datchiklar 
yordamida o‘lchanadi. 

---

2