Мавзу: фалсафий қонунлар режа: Қонун тушунчаси. Қонунларнинг турлари


Download 1.1 Mb.
bet1/4
Sana26.02.2023
Hajmi1.1 Mb.
#1233704
  1   2   3   4
Bog'liq
10-мавзу Фалсафий қонунлар

  • Режа:
  • Қонун тушунчаси. Қонунларнинг турлари.
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги ва ўзаро
  • таъсири қонуни.
  • 3. Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига
  • ўтиши қонуни.
  • 4. Инкорни-инкор қонуни.

Қонун нима? (фалсафий маънода)

  • Қонун – инсон, жамият ва давлат манфаатлари нуқтаи назаридан энг муҳим ҳисобланадиган ижтимоий муносабатларни мустаҳкамлаш, ривожлантириш ва тартибга солиш воситаси.
  • Қонун – реал оламнинг зарурий, умумий, нисбатан муҳим, барқарор, такрорланувчи алоқаларини ифодалайди.
  • Қарама-қаршилик
  • ва зиддият
  • Диалектиканинг
  • асосий
  • тушунчалари
  • Нарса
  • Ҳаракат
  • Айният ва тафовут
  • Инкорни-инкор.
  • шарт-шароит
  • асос
  • иккинчи
  • даражали
  • асосий
  • Алоқа
  • Системаларнинг
  • ўзига хос
  • хусусиятлари
  • Диалектиканинг
  • асосий
  • тушунчалари
  • Яккалик,
  • хусусийлик
  • ва умумийлик
  • Айримлик
  • Бутун ва қисм
  • механик
  • ноорганик
  • органик
  • Хусусийлик
  • Яхлитлик
  • Система,
  • структура,
  • элемент
  • семиотика
  • Кибернетика
  • Диалектиканинг
  • асосий
  • тушунчалари
  • Моҳият ва
  • ҳодиса
  • Сабаб ва
  • оқибат
  • Сабаб ва оқибат
  • диалектикаси
  • Баҳона
  • ва шарт
  • Сифат, миқдор,
  • меъёр
  • Синергетика
  • сабабият ҳақида
  • Зарурият
  • ва тасодиф
  • Зарурият ва тасодиф
  • диалектикаси
  • Имконият
  • ва воқелик
  • Имкониятнинг
  • турлари
  • абстракт ва муайян
  • Қонун реал оламнинг зарурий, умумий, нисбатан муҳим, барқарор, такрорланувчи алоқаларини ифодалайди, бунда мавжуд шарт-шароитлар асосида тараққиётнинг характери, йўналиши натижасида аниқланади
  • Қонун
  • Ҳодисаларнинг объектив мавжуд, зарурий, муҳим, такрорланувчи алоқалари.
  • Қонунлар мажмуи амал қилувчи зарурий жараён.
  • Қонун – энг умумий шакл;
  • Қонун – зарурий алоқалар ифодаси;
  • Қонун – муҳим алоқалар ифодаси;
  • Қонун – ҳодисага нисбатан соддароқ, лекин жараёнларнинг ички моҳиятини кўпроқ очиб беради;
  • Қонун – барқарор, доимий алоқаларни ифодалайди;
  • Табиат ва жамият қонунлари объектив характерга эга.
  • Қонун қоидаларнинг бир томони сифатида намоён бўлади, қонуният эса, қонун амал қилишининг натижасининг мажмуи сифатида намоён бўлади.
  • Қонуният
  • Қонунинг характерли хусусиятлари
  • Қонун, қонуният, билиш
  • (қонуннинг умумий тавсифи)
  • Фарқли жиҳатлар
  • ҚАРАМА-ҚАРШЛИК ҚОНУНИ
  • Қарама-қаршилик деб нарса, воқеа-ҳоди-
  • саларнинг бир-бирини тақозо этувчи ва шу
  • билан бирга, бир-бирини инкор этувчи томон-
  • лари, кучларининг ўзаро муносабатига айтилади.
  • Қарама-қаршиликлар ўртасидаги муносабатни
  • зиддият деган тушунча ифодалайди.Одам-
  • лар зиддиятлар камроқ бўлган, киши-
  • ларнинг хилма-хил интилиш ва мақсад-
  • лари, бир-биридан фарқ қиладиган ғоя-
  • лари уйғунлашган, барқарорлик устувор
  • бўлган жамиятни қуриш учун бош қотириб
  • келмоқда.Ана шундай интилишлар фанда
  • “Конфликтология”(конфликт – зиддият,
  • логос - таълимот) деб аталадиган фалсафий
  • йўналиш пайдо бўлишига олиб келган.
  • Ҳар бир зиддиятнинг аниқланиши, ҳал
  • қилиниши ўзгаришга, янгиланишга, бир
  • сифатдан иккинчи сифатга, эскидан янгига
  • ўтишга сабаб бўлади.
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонунининг мазмуни шундаки, барча борлиқ қарама-қарши асослардан иборат, улар эса ягонадир, ўз табиатига кўра бир бирига қарама-қарши ва доимий курашда (масалан: кун ва тун, иссиқ ва совуқ ва х.к.). Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонуни – барча борлиқнинг ҳаракатланиши ва ривожланишининг ички манбаи.
  • Гегелнинг қарама-қаршиликлар бирлиги вап кураши қонунига алоҳида ёндашуви
  • Ҳар бир жисм, ходиса иккита асосий сифатга эга – айнийлик ва фарқлар
  • Айнийлик – маъноси жисм (ходиса, ғоя) ўз ўзига тенг, яъни шу жисм айнан шу жисм. Айни дамда, жисмнинг ўзига айнан жисмда жисмдан ташқарига чиқишга, уни бузишга интилувчи нимадир мавжуд.
  • Қарама-қаршилик, ягона айнийлик ва фарқ ўртасидаги кураш жисмнинг ўзгаришга олиб келади (ўз ўзини ўзгартириш) – ҳаракат. Масалан: ўзига айнан жамият мавжуд, аммо унда шу жамият тор келувчи кучлар мавжуд; уларнинг кураши жамият сифатининг ўзгаришига, унинг янгиланишига олиб келади.
  • Курашнинг турли кўринишлари
  • Иккала томонга фойда келтирувчи кураш (мисол учун, мусобақа, унда ҳар бир томон бошқасига етиб олади ва ривожланишнинг янги сифат босқичига ўтади);
  • Бир томон доимий равишда иккинчи томон устидан ғалаба қозонувчи кураш, аммо ютқазган тараф сақланиб қолади ва ютган тараф учун «жунбушга келтирувчи» бўлиб қолаверади, шунинг натижасида, ютган тараф янги сифат босқичига ўтади.
  • Алоқанинг бошқа турлари
  • Кўмаклашиш (иккала томон ҳам курашсиз бир бирига ёрдам кўрсатади);
  • Якдиллик, ҳамкорлик (томонлар бевосита бир-бирига кўмаклашмайдилар, аммо умумий манфаатларга эга ва бир йўналишда ҳаракат қиладилар);
  • Нейтралитет (томонлар ҳар хил манфаатларга эга, бир-бирига кўмаклашмайди, аммо бир-бири билан курашмайди ҳам);
  • Мутуализм – тўлиқ боғлиқлик (бирон бир ишни бажаришда томонлар фақат бирга ҳаракат қилмоқлиги лозим ва бир биридан мустақил ҳаракат қила олмайдилар.
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонуни
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги ва курашиш қонунининг моҳияти
  • Қарама-қаршиликларнинг айнийлиги (қарама-қаршиликларнинг бир-бирига ўтиши)
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги
  • Қарама-қаршилмклар кураши.
  • Тараққиётнинг асоси: тараққиётнинг ички манбаи,
  • ўз-ўзидан ҳаракат
  • қонунлар тузилиши (структураси)
  • қонуннинг амал билиш механизми
  • Қарама-қаршиликлар
  • Қарама-қаршиликлар кураши
  • Муҳим фарқлар
  • Зиддиятлар
  • Фарқлар
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги
  • Ўзаро бир-бирига ўтиш ва ўзаро таъсир
  • Қисман мос келиш
  • Нисбий мувозанат
  • Тараққиёт пайдо бўлиши, ҳаракат ва қарама-қаршилик-ларни ҳал қилувчи жараён
  • Айнийлик
  • Танафус, секинлик, сакраш
  • Фарқ
  • Муҳим фарқ
  • Қарама- қаршилик
  • Конфликт
  • Айнийлик
  • ҚАРАМА-ҚАРШИЛИКЛАР БИРЛИГИ ВА КУРАШИ ҚОНУНИ
  • Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонуни
  • Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни
  • Инкорни
  • инкор қонуни
  • Энг умумий қонун.
  • Тараққиёт нима учун содир бўлади, деган саволга жавоб беради.
  • Тараққиётнинг мактабини очиб беради.
  • Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.
  • Энг умумий қонун.
  • Тараққиёт қандай содир бўлади деган саволга жавоб беради.
  • Тараққиётнинг механизмини очиб беради.
  • Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.
  • Умумий қонун.
  • Тараққиётнинг тенденцияси қанақа, деган саволга жавоб беради.
  • Тараққиётнинг умумий тенденциясини очиб беради.
  • Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.
  • ТАРАҚҚИЁТ
  • Пайдо бўлишига кўра
  • Тараққиётдаги ролига кўра
  • ЗИДДИЯТЛАР
  • Тизимдаги ўрнига кўра
  • Зарурий
  • Тасодифий
  • Ички
  • Ташқи
  • Асосий
  • Асосий бўлмаган
  • Тараққиёт-нинг ички сабаблари билан асосланади
  • Тизимнинг ташқи са-баблари билан асосланади
  • Тизимнинг ички зид-диятлари билан асос-ланади
  • Тизимнинг ташқи сабаб-ларининг у учун бошқа тишқи ти-зимлар билан асосланади
  • Моҳият билан асос-ланади. Тизим та-раққиётини белгилайди
  • Моҳият билан асослан-майди, тизим тараққи-ётига таъсир қилади
  • ЗИДДИЯТЛАР ТАСНИФИ

Download 1.1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling