Мавзу Харажатларни туркумлаш ва бахолаш уларнинг хисоби Режа

Устама ишлаб чиқариш харажатлари эса таркибига кўра мураккаб бўлиб, 
унинг таркибига ёрдачи материаллар, ёрдамчи ишчиларнинг иш ҳақи, бошқа эгри 
ишлаб чиқариш харажатлари киритилади. Бошқача айтганда улар маҳсулот 
таннархига тўғридан тўғри эмас, балки эгри йўл , яъни тақсимлаш орқали 
киритилади. 
 

---

Масала. Қуйида келтирилган харажатларни тегишли йўналишлар бўйича туркум- 
лаштиринг.
Nо 
Харажат турлари
Доимий 
Ўзгарув 
чан 
Эгри
Тўғри 
1 
Ишлаб чиқариш ишчиларининг
иш хаки
2 
Хом ашё харажатлари 
3 
«А» товарни реклама қилиш 
харажатлари 
4 
Тадқиқот ва ўзлаштириш 
бўйича умумий харажатлар
5 
Умумий электрэнергия 
харажатлари 
6 
Смена мастерларининг иш 
хақлари 
7 
Бир турдаги махсулот ишлаб 
чиқарувчи заводдаги сифат 
назоратчисининг иш хақи
8 
Умумий ижара хақи суммаси 
 
Тестлар 
 
1. Ушбу харажатлардан қайси бири доимий ва эгри харажат ҳисобланади ? 
a) Асосий ишчиларнинг иш хақи
b) Хом-ашё харажатлари 
c) Умумий ижара хақи 
d) Конкрет товарни реклама қилиш харажатлари 
2.Қуйидаги харажатлардан қайси бири цех бошлиғи томонидан бошқариладиган
харажатлар таркибига киритилади 
a) Материаллар учун тўловлар 
b) Ишлаб чиқариш ишчиларининг иш хақи 
c) А ва В жавоблар тўғри 
d) Машина ва ускуналарнинг эскириши 
3. Агар хақиқатдаги масулот хажми режалаштирилгандан кам бўлса сизнинг 
фикрингизча, қайси тоифадаги харажатлар режалаштирилгандан кам бўлади.
a) Жами ўзгарувчан харажатлар 
b) Жами ўзгармас харажатлар 
c) Махсулот донасига тўғри келувчи ўзгарувчан харажатлар 
d) Махсулот донасига тўғри келувчи ўзгармас харажатлар 
4. Қўшимча махсулотларни ишлаб чиқариш ёки сотиш жараёнида юзага келган
қўшимча харажатлар қандай харажатлар деб аталади 
a) Қайтарилмайдиган 
b) Инкремент 
c) Маржинал 

---

d) Ўзгартирилган жаражатлар 
5. Қуйидаги харажатлардан қайси бири бартараф қилиб бўладиган харажатлар
таркибига киритилади 
a) Меьёр даражасидаги иш тўхтаб қолишлар 
b) Меьёр даражасида ишлаб чиқарилган яроқсиз махсулот 
c) А ва В жавоблар тўғри 
d) Меьёрдан ортиқча йўқотишлар 
6. Қуйида келтирилган харажатларнинг қайси бири махсулот таннархига 
киритилади ? 
a) Сотиш бўлими ходимларининг иш ҳақи 
b) Молиявий менежер офисида ишлатилган турли материаллар 
c) Махсулот сифати назорати бўлими инспекторининг иш ҳақи
d) Компаниянинг бош офисида сарф қилинган электр энергия харажатлари