Мавзу. Иқтисодий таҳлилнинг методи ва унда қўлланиладиган анъанавий усуллар

Шартли белги	Режа бўйича	Ҳақиқатда
Фарқи
Сотилмаган маҳсулотнинг йил боши бўйича қолдиғ и Товар маҳсулоти 3.Сотилмаган маҳсулотнинг йил охири бўйича қолдиғи 4.Пировард натижа – сотилган маҳсулот ҳажми	Т1 М Т2 Р	1000 40000 800	1500 42000 900

3. топшириқ.

Қуйида берилган жадвал маълумотларига асосан умумлашган кўрсаткични аниқланг ва унинг ўзгаришига таъсир қилувчи омилларни занжирли алмаштириш усули орқали аниқланг.

Кўрсаткичлар	Бизнес режада	Ҳақиқатда	Фарқи (+,-)
1. Ишчиларнинг рўйхатдаги	130	135
ўртача сони , киши
2. Бир ишчи томонидан бир	240	210
йилда ўртача ишланган киши-	8,00	7,65
кунлари, кун	?	?
3. Иш куни узунлиги, соат
4. Ҳамма ишчи томонидан
ишланган киши соатлари, соат

4. топшириқ.

Қуйида берилган жадвал маълумотларига асосан пировард кўрсаткич – товар маҳсулоти ҳажмини аниқланг ва унинг ўзгаришига таъсир қилувчи меҳнат омилларини занжирли алмаштириш, кўрсаткичларнинг бажарилиш фоизи ва ўсиш суръатидаги фарқ ҳамда кўрсаткичлар даражасидаги фарқ усуллари орқали аниқланг. Жадвалларга тегишли хулосалар ёзинг ҳамда корхонанинг маҳсулот ишлаб чиқаришни кўпайтириш борасида ички хўжалик резервлари суммасини аниқланг.

Кўрсаткичлар	Ўлчов бирлиги	Бизнес- режада	Ҳақиқатда	Фарқи
1. Ишчиларнинг	киши	40	42
рўйхатдаги ўртача сони
2. Бир ишчи томонидан бир	кун	237	220
йилда ўртача ишланган
киши кунлари	соат	8,00	7,70
3. Иш кунининг узунлиги	сўм
4. Бир ишчига тўғри	минг	5,13	5,45
келувчи ўртача соатлик	сўм	?	?
иш унуми
5. Пировард кў рсаткич –
товар маҳсулоти

1. 
   Занжирли алмаштириш усули
   

Ҳи- соб сони	Ал- маш- тириш сони	Ҳисоб формуласига кирувчи кўрсаткичлар				Пировард кўрсат - кич – товар маҳсулоти (минг сўм)	Олдинги ҳисобга Нисба- тан фарқ (+, -)	Ўзга- риш сабаб- лари
		Ишчи- лар сони (киши)	Бир ишчи томонидан ишланган иш кунлари (кун)	Иш куни- нинг узун- лиги (соат)	Соатлик иш унуми (сў м)
А	Б	1	2	3	4	5	6	7
1 2 3 4 5	- 2 3 4 5

2. 
   Берилган кў рсаткичларнинг бажарилиш фоизи даражасидаги фарқ усули
   

Кў рсаткичлар	Кўрсатки ч- ларнинг бажарилиш и (%)	Фоизда бўлган фарқ (+,-)	Маҳсулот ҳажмига таъсири (минг сў м)
1. Ишчиларнинг рўйхатдаги ўртача сони
2. Ҳамма ишчилар томонидан бир йилда ишланган киши кунлари
3. Ҳамма ишчилар томонидан бир йилда ишланган киши соатлари
4. Пировард кўрсаткич – товар маҳсулоти

в) Кўрсаткичлар даражасидаги фарқ усули. Ушбу усул занжирли алмаштириш усулининг техник жиҳатдан энг соддалаштирилган усулидир. Бизнинг мисолимизда товар маҳсулоти ҳажми ҳисобот йили ҳақиқатда бизнес режага нисбатан минг сўмга ошган. Бу ўсишга қуйидаги омиллар таъсир кўрсатади:

1. 
   Ишчиларнинг ўртача рўйхатдаги сонининг ўзгариши (ҳисоблаб чиқинг).
   
2. 
   Бир ишчи томонидан ўртача ишланган киши кунларининг ўзгариши (ҳисоблаб чиқинг).
   
3. 
   Иш куни узунлигининг ўзгариши (ҳисоблаб чиқинг).
   
4. 
   Бир ишчига тўғри келувчи соатли иш унумининг ўзгариши (ҳисоблаб чиқинг).
   

Омиллар тенглиги (баланс) ? (минг сўм).
Маҳсулот ишлаб чиқаришни кўпайтириш бўйича ички хўжалик резерви суммаси ? (минг сўм).