Mavzu: Matematika fanlaridan darsdan tashqari mashg’ulotlarini tashkil etish metodikasi

2-Bo'lim. Maktabda matematika fanidan sinfdan tashqari ishlab chiqish darsni tashkilashtirish samaraliligini o'rganish
2.1. Sinfdan tashqari mashg'ulotlar kognitiv qiziqishni shakllantirish vositasi sifatida
Turli xil psixologik hodisalar orasida qiziqishlarga katta e'tibor beriladi. Manfaatning tabiati va mohiyati to'g'risidagi hukmlarning nomuvofiqligi nuqtai nazaridan, bu tushuncha inson faoliyati uchun rag'bat sifatida qaraladigan boshqalardan kam emas.
Qiziqish - bu faoliyatning o'ziga xos ohangini, shaxsning o'ziga xos holatlarini (o'quv jarayonidan quvonch, qiziqish mavzusi bo'yicha bilimga kirish istagi, kognitiv faoliyat, muvaffaqiyatsizliklarni boshdan kechirish va boshqalar) tashkil etuvchi ko'plab aqliy jarayonlarning "qotishmasi". ularni yengish uchun kuchli irodali intilishlar).
Pedagogik jarayonda kognitiv qiziqish katta rol o'ynaydi. I. V. Metelskiy kognitiv qiziqishni quyidagicha ta'riflaydi: "Qiziqish - bu o'rganish quvonchi, qiyinchiliklarni engish, muvaffaqiyat yaratish, o'zini namoyon qilish va rivojlanayotgan shaxsni tasdiqlash bilan mavzuni o'rganishga ijobiy hissiy rangli munosabat bilan bog'liq bo'lgan faol kognitiv yo'nalish. ”[18;57] .
Kognitiv qiziqish maktab o'quvchilarini o'qitishning eng muhim motivlaridan biridir . Kognitiv qiziqish ta'siri ostida, hatto zaif o'quvchilar uchun ham o'quv ishlari samaraliroq davom etadi. Ushbu motiv o'smirning butun ta'lim faoliyatini hissiy jihatdan rang beradi. 
Kognitiv qiziqish o'rganishning kuchli vositasi sifatida ham ishlaydi . . Qiziqishni o'rganish vositasi sifatida tavsiflab, shuni ta'kidlash kerakki, qiziqarli o'qitish qiziqarli o'qitish emas, samarali tajribalar, rang-barang qo'llanmalar namoyishi, qiziqarli topshiriqlar va hikoyalar va hokazolar bilan to'yintiriladi, bu hatto hamma narsa aytib beriladigan osonlashtirilgan o'qitish emas. , O’quvchilar ga tushuntirdi, faqat eslash qoladi. O'rganish vositasi sifatida qiziqish faqat tashqi ta'sirlardan kelib chiqadigan qiziqish chaqnashlarini ushlab turishga qodir bo'lgan ichki stimullar paydo bo'lganda ishlaydi. Yangilik, g'ayrioddiylik, hayratlanarlilik, g'alatilik, ilgari o'rganilgan narsalarga nomuvofiqlik, bu xususiyatlarning barchasi nafaqat bir zumda qiziqish uyg'otishi, balki materialni chuqurroq o'rganish istagini keltirib chiqaradigan hissiyotlarni uyg'otishi mumkin, ya'ni qiziqishning barqarorligiga hissa qo'shadi. 
O’quvchilar larning muayyan fanga munosabati turli omillar bilan belgilanadi: shaxsning individual xususiyatlari, fanning o'ziga xos xususiyatlari, uni o'qitish usuli.
Matematika bilan bog'liq holda, har doim o'quvchilarning ma'lum toifalari mavjud bo'lib, unga qiziqish ortadi; zarurat tug'ilganda u bilan shug'ullanadi va mavzuga alohida qiziqish bildirmaydi; matematikani zerikarli, quruq va umuman sevilmaydigan mavzu deb hisoblaydigan O’quvchilar lar. Shuning uchun, birinchi sinflardan boshlab, o'quvchilar guruhining keskin tabaqalanishi boshlanadi: matematikadan dasturiy materialni oson va qiziqish bilan o'rganadiganlar, faqat qoniqarli natijalarga erishadiganlar va matematikani muvaffaqiyatli o'rganish bo'lganlar. katta qiyinchilik bilan berilgan. Bu matematika o'qitishni individuallashtirish zaruriyatiga olib keladi, uning shakllaridan biri sinfdan tashqari ishlardir.
Matematika bo'yicha sinfdan tashqari mashg'ulotlar chuqur matematik ta'lim berish, maktab o'quvchilarining individual qobiliyatlarini har tomonlama rivojlantirish va ularning qiziqishlari va ehtiyojlarini maksimal darajada qondirish uchun vazifalarni hal qilish uchun mo'ljallangan.
E. Dyshinskiy matematikadan sinfdan tashqari ishlarning uchta asosiy vazifasini belgilaydi:
o Matematik qobiliyatini namoyon etgan o‘quvchilarning matematik fikrlash darajasini oshirish, nazariy bilimlarini chuqurlashtirish va amaliy ko‘nikmalarini rivojlantirish;
o Ko'pchilik O’quvchilar larning qiziqishini oshirish, ularning bir qismini "matematikani sevuvchilar" safiga jalb qilish;
o O’quvchilar larning bo'sh vaqtlarida bo'sh vaqtlarini tashkil etish[11;234].
Sinfdan tashqari ishlar o`quvchilarning bilish jarayoniga katta ta`sir ko`rsatadi. Bu O’quvchilar larning asosiy o'quv faoliyati bilan bog'liq.
Sinfdan tashqari ishlar tufayli o'quv mashg'ulotlari qiziqarli, foydali va dolzarb bo'lib qoladi. [27;266].